گفتاری از محمدرضا شفیعی‌کدکنی
روحیه؛ نیاز امروز جامعه ایران
محمدرضا شفیعی‌کدکنی، با تخلص م. سرشک، ادیب، نویسنده، پژوهشگر، شاعر و استاد دانشگاه که پیش از این نیز تاکید کرده بود راه‌حل برون‌رفت از بحران‌های مختلف جاری در ایران را خرد فلسفی مبتنی بر روحیه می‌داند در سخنانی که در کلاس درس دانشگاه و در برابر دانشجویانش مطرح کرده و فیلم آن در یوتیوب منتشر شده است، تاکید می‌کند که نخبگان دانشگاهی، متفکران و روشنفکران باید دست به دست هم بدهند و روحیه را به جامعه ایرانی بدمند. زیرا بدون روحیه، هیچ توسعه‌ای رخ نمی‌دهد. او در این مورد گفته است: «آنچه برای ما مهم است، فقط روحیه است. هر عاملی از آموزش تا هنر و... آنچه به ارتقای روحیه کمک کند، باید برای ما مورد ستایش و احترام باشد اما آنچه که به این روحیه صدمه بزند، هر چه که هست، باید کنارش گذاشت.»
شفیعی‌کدکنی در بخشی از این ویدئو در پاسخ به سوالی مطرح‌شده، «به یکی از مهمترین دستاوردهای زندگی‌اش» اشاره کرده و به دانشجویانش گفته است: «خواهش می‌کنم خوب گوش بکنید. این حرفی که می‌زنم، حاصل ۷۰ سال کتاب خواندن، کتاب ورق زدن و داشتن یک جور مسئولیت روحی است، که از بچگی در من وجود داشته است. بگذارید مثالی به ظاهر احمقانه برای شما مطرح کنم، ولی هیچ‌وقت این مثال را به فراموشی نسپارید. ببینید ثروتمندترین آدم در دنیا بیل گیتس یا صاحب آمازون است. اگر بیل گیتس یک پسر داشته باشد که وارث بلامنازع او باشد و این پسر هم یک پی‌اچ‌دی در فیزیک، یک پی‌اچ‌دی در فلسفه، همچنین چندین پی‌اچ‌دی از ام‌آی‌تی و هاروارد و یک دکترای جراحی مغز هم از پرینستون و دیگر دانشگاه‌های معتبر جهان داشته باشد، بنابراین از این سعادتمندتر بشری نمی‌توانیم در نظر بگیریم.
حال یک بچه فقیر هم از دهات نیشابور و... را در نظر بگیرید که به طور مادرزادی، در زمان تولد فاقد یک دست و یک پا بوده است. خانواده در کمال فقر و بدبختی هستند. آی‌کیوی این بچه هم معمولی است. این بچه را هیچ‌گاه در ترازوی بچه بیل گیتس قرار نمی‌دهید. این کجا و آن کجا؟ اما یک چیز وجود دارد. آن بچه نیشابوری بدون یک پا و یک دست، با آی‌کیوی معمولی، با همان یک دست خود کار می‌کند و کفش واکس می‌زند. او به زندگی عشق می‌ورزد، با واکس زدن، پول جمع می‌کند، اما پسر بیل گیتس دارای افسردگی عمیقی است که جز با قرص خواب، هیچ راه‌حلی برایش پیدا نمی‌شود.
آن بچه‌ای که با یک دست واکس می‌زند، هزار بار سعادتمندتر از بچه بیل گیتس است که دارای افسردگی مزمن وحشتناک است و مجبور است با قرص زندگی را سپری بکند. بچه بیل گیتس از آن همه ثروت و پی‌اچ‌‌دی‌ها، کوچک‌ترین بهره‌ای ندارد. ولی این بچه با یک دست‌اش واکس می‌زند، خرج خانه خودش و پدر و مادرش را درمی‌آورد و به آینده‌اش هم امیدوار است. این بچه، هزار بار سعادتمندتر از بچه بیل گیتس است.»
شفیعی‌کدکنی در ادامه گفته است «آنچه که برای انسان مهم است، روحیه، روحیه و روحیه است.» و روبه دانشجویانش اضافه کرده است: «این موضوع را هیچ‌گاه فراموش نکنید. همان‌طور که درباره آن بچه‌ای که یک دست و یک پا ندارد صحبت کردم و گفتم او با شغل واکسی، که خرج خانواده‌اش را تامین می‌کند و امید دارد زندگی بهتری داشته باشد، نسبت به بچه بیل گیتس، با آن همه ثروت، و با آن همه مدارک آکسفورد و... که دارای افسردگی عمیق و مجبور است با قرص‌های آرامبخش زندگی بکند، بسیار سعادتمندتر است. بنابراین آنچه که برای فرد مهم است، روحیه است، و آنچه که برای جوامع بشری مهم است، روحیه اجتماعی است.»
شفیعی کدکنی در ادامه با اشاره به این که «نمی‌شود گفت جامعه‌ای که همه افرادش بیماری افسردگی و روانی دارند، دارای روح نشاط در سطح بسیار بالایی است» افزوده است: «چنین امری ممکن نیست. این‌ها دوروی یک سکه هستند. روحیه روحیه و روحیه، آنچه که برای کشور ضرورت دارد، هنری است که این روحیه را بالا ببرد؛ شامل موسیقی، نقاشی، سینما، ادبیات، رمان‌های بزرگ و ادبیات داستانی خوب. این‌ها مهم هستند. این را هیچ وقت فراموش نکنید.»
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه «روحیه باید از کودکستان تا مراحل بالای تحصیل آموزش داده شود»، ادامه داده است: « یادتان نرود، روحیه، روحیه و روحیه. بچه نیشابوری که بدون یک پا و یک دست این اندازه امیدوارانه کار می‌کند، هزار بار سعادتمندتر از بچه بیل گیتس و آمازون، است که با قرص زندگی می‌کند. جوامع بشری هم عیناً همینگونه هستند. آنچه که برای جامعه ما مهم است، روحیه، روحیه و روحیه است.»
