نامه‌های داغ به صاحبان کالا /درخواست ترخیص سریع به دلیل وجود مواد خطرناک در بندرعباس نبود
صبح روز گذشته مدیرکل پزشکی قانونی هرمزگان از شناسایی پیکر ۳ تن دیگر از جانباختگان حادثه انفجار بندرشهید رجایی خبر داد و بر این اساس شمار پیکرهای شناسایی‌شده به ۳۶ نفر رسید.
هنوز صدای باد همراه است با ضجه و آه از آوارهای برجا مانده از انفجار بندرعباس. هنوز بندر بوی آتش می‌دهد و آهن‌های روی هم تلمبارشده و آن دو گودال بزرگ به‌جامانده سینه بندرعباس را چنگ می‌زند. هنوز ایران سوگوار است و رخت سیاه از تن درنیاورده است برای بندرعباس و هنوز بسیاری از خانوادهها منتظر یک نشانه‌اند از عزیزشان در آن همه دود و آهن و خاک؛ که روز گذشته بعضی از اعضای خانواده مفقودان حادثه انفجار بندرعباس با تجمع در مقابل ورودی این بندر خواستار تعیین تکلیف وضعیت عزیزان خود شدند. تجمع‌کنندگان با در دست داشتن تصاویر عزیزان‌شان خواستار تعیین تکلیف وضعیت مفقودی آنها شدند. یکی از این افراد گفت: «مسئولان پیکر عزیزمان را زودتر تحویل ما دهند. پیگیری‌ها از تداوم عملیات شناسایی و احراز هویت جانباختگان این حادثه خبر دارد.»
شناسایی پیکر 3 تن از جانباختگان
البته صبح روز گذشته مدیرکل پزشکی قانونی هرمزگان از شناسایی پیکر ۳ تن دیگر از جانباختگان حادثه انفجار بندرشهید رجایی خبر داد و بر این اساس شمار پیکرهای شناسایی‌شده به ۳۶ نفر رسید. در حادثه انفجار بندر شهید رجایی به دلیل شدت انفجار و آتش‌سوزی تعدادی از پیکر جانباختگان حادثه در لحظه کشف قابل شناسایی نیست. متاسفانه در این حادثه ۷۰ تن از شهروندان جان خود را از دست دادند.
مجتبی قهرمانی، رئیس کل دادگستری هرمزگان و عارف اکبری، دادستان مرکز استان در بازدید از پزشکی قانونی بر روند خدمت‌رسانی به خانواده‌های جانباختگان و آسیب‌دیدگان حادثه بندر شهید رجایی نظارت کرد. رئیس کل دادگستری هرمزگان در فرآیند این بازدید با اشاره به تعداد بالای آسیب‌دیدگان این حادثه تاکید کرد: «در جهت تسهیل خدمات قضایی و جلوگیری از مراجعه آسیب‌دیدگان برای تشکیل پرونده در مراجع انتظامی و دادسرا، طی دستور کلی به پزشکی قانونی مقرر شد که پزشکی قانونی به محض مراجعه مصدومین نسبت به معاینات اولیه اقدام کند و پس از صدور گواهی پزشکی قانونی و تشکیل پرونده اولیه به صورت خارج از نوبت پرونده آنها مورد رسیدگی قرار گیرد.»
او افزود: «در خصوص پیکرهای آن دسته از جانباختگان این حادثه تلخ که در زمان تحویل به پزشکی قانونی امکان تشخیص هویت آنها وجود نداشته نیز آزمایش DNA گرفته شده و به آزمایشگاه‌های پزشکی قانونی در تهران و استان فارس ارسال شده که این پیکرها به محض احراز هویت تحویل خانوادهها خواهد شد. همچنین با تعامل صورت گرفته با شرکت‌های بیمه، دیه جانباختگانی که احراز هویت شده‌اند به حساب واریز شده است.» سیدجواد میرهادی، مدیرکل پزشکی قانونی استان هرمزگان نیز از شناسایی سه پیکر دیگر از جانباختگان حادثه انفجار در بندر شهید رجایی خبر داده و تاکید کرد: «بر این اساس مجموع پیکرهای شناسایی‌شده تاکنون به ۳۶ نفر رسیده است.»
هشدار رئیس دادگستری هرمزگان
علاوه بر آن رئیس کل دادگستری استان هرمزگان درباره اظهارنظرهای غیرکارشناسی پیرامون حادثه اخیر در بندر شهید رجایی هشدار داده و گفت: «مراقب سفره ده‌ها هزار کارگر شاغل در بندر باشید. موضوع با جدیت، دقت، وسواس و به‌صورت همه‌جانبه و با در نظر گرفتن تمامی فرضیه‌ها، از سوی دستگاه‌های امنیتی و قضایی در حال بررسی و کارشناسی دقیق است.»
او افزود: «این حادثه بزرگ و جانکاه در یکی از شرکت‌های محدود از 52 شرکت و در بخش کوچکی از 2400 هکتار رخ داده و نباید به کلیت عملکرد بندری تعمیم یابد که با رعایت استانداردهای سخت جهانی سازمان بین‌المللی دریانوردی(IMO)، و با امکانات، تجهیزات و زیرساخت‌های قوی و گسترده موجود و در حال اقدام مثل الحاق بیش از دو هزار هکتار پس‌کرانه جدید و... به‌عنوان یکی از مراکز مهم تجارت دریایی کشور و منطقه فعالیت می‌کند. بندر شهید رجایی، علاوه بر جایگاه مهم در اقتصاد ملی و تجارت بین‌المللی، نقش مستقیم در تأمین امنیت اقتصادی کشور و معیشت هزاران خانواده عزیز کارگری دارد.»
قهرمانی تاکید کرد: «بدیهی است که این بندر، رقبای جدی در سطح منطقه‌ای و جهانی دارد و هرگونه روایت ناصحیح، تحلیل ناپخته یا اظهارنظر عجولانه، ممکن است خواسته یا ناخواسته، به تقویت منافع آنان منجر شود. صیانت از اعتبار، امنیت و پایداری این سرمایه ملی، نیازمند درک مسئولانه و مراقبت در بیان نظرات است. همچنین هرگونه اظهارنظری که با اهداف ثانویه یا مقاصد غیرمشروع مطرح شود؛ به‌ویژه در فضای عمومی و رسانه‌ای، می‌تواند برخوردار از عنوان مجرمانه بوده و موجب مسئولیت‌های کیفری و حقوقی برای گوینده یا منتشرکننده آن گردد؛ بدیهی است که در صورت احراز چنین مواردی و بر اساس قانون برخورد خواهد شد.»
تکذیب وجود موادخطرناک در بندر؟
البته واشنگتن‌پست نیز روز گذشته گزارشی منتشر کرده بود و آنطور که برخی از رسانه‌های داخلی بازنشر کردند؛ «بنابر بر‌آورد کارشناسان، تجزیه و تحلیل گودال‌های به‌وجودآمده بعد از حادثه انفجار در بندر شهید رجایی، نشان‌گر قدرت ترکیبی انفجار‌های معادل ۵۰ تن تی‌ان‌تی بوده است که به عوامل مختلفی از جمله عمق و نوع خاک بستگی دارد.» این رسانه مدعی شد که چهار کارشناس این انفجار را بررسی و اعلام کردند که «این حادثه احتمالاً ناشی از واکنش شیمیایی شدید و در پی آن آتش‌سوزی و انفجار بوده است.»
علاوه بر آن برخی رسانه‌های دیگر نیز ادعای وجود مواد بسیار خطرناک را در بندر مطرح کردند؛ آنها به نامه‌های ارسال شده جهت خروج هر چه سریع‌تر کالا توسط صاحبان آن استناد کردند. اما موضوعات مطرح شده بلافاصله از سوی بهزاد فرجی، معاون عملیات و امور بندری تکذیب شد. معاون عملیات و ترمینال کالای خطرناک بندر شهید رجایی با رد شایعات رسانه‌های معاند تأکید کرد که هیچ ماده منفجره و خطرناکی در این بندر وجود ندارد و نامه‌های ارسالی به صاحبان کالا صرفاً برای تسریع در خروج کالاهای حساس به دما در فصول گرم است.
او با اشاره به دستورالعمل‌های بین‌المللی حمل دریایی کالاهای خطرناک (IMDG Code) گفت: «کالاهای خطرناک به 9 دسته تقسیم می‌شوند که مواد منفجره (کلاس 1) و مواد رادیواکتیو (کلاس 7) طبق این دستورالعمل‌ها در هیچ بندری نگهداری نمی‌شوند و به جرات می‌گویم هیچ ماده منفجره‌ای در بندر شهید رجایی وجود ندارد. کالاهای خطرناک موجود در ترمینال بندر عمدتاً شامل گازها و مایعات قابل اشتعال، مانند سوخت‌های مایع و گازی و مواد اولیه شرکت‌های شوینده هستند که به گرما حساسند و در صورت افزایش دما ممکن است دچار خودسوزی شوند، نه انفجار، همچنین سموم کشاورزی، مواد خورنده مثل اسیدها و بازها و مواد ضدخورندگی از دیگر اقلام موجودند که در صنایع شیمیایی کاربرد دارند.»
به گفته فرجی؛ «بندر شهید رجایی از بیش از 20 سال پیش رویه‌ای پیشگیرانه برای مدیریت کالاهای خطرناک اتخاذ کرده و از اول اردیبهشت هر سال، با شروع گرما، نامه‌هایی به کشتیرانی‌ها و صاحبان کالا ارسال می‌شود تا کالاهای حساس به دما سریع‌تر از بندر خارج شوند. ما در فصل گرما بیش از 100 نامه ارسال می‌کنیم برای مثال، از 83 کانتینر ذکرشده در یک نامه، 90 درصد آنها مواد اولیه شرکت‌های شوینده هستند که حساس به دما بوده و با شرایط ویژه نگهداری می‌شوند. بندر از امکانات پیشرفته‌ای برای نگهداری این کالاها برخوردار است و حدود 83 کانتینر حساس به دما در سوله‌ای 7000 متری با دمای کنترل‌شده نگهداری می‌شوند که 15 تا 20 درجه خنک‌تر از محیط آزاد است، برخی کانتینرهای پرریسک نیز به کانتینرهای یخچال‌دار منتقل شده و دمای آنها کنترل می‌شود.
نیروهای متخصص مواد شیمیایی، آتش‌نشانان زبده و تجهیزات پیشرفته، مانند دماسنج‌های لیزری، به‌صورت مداوم کانتینرها را بررسی می‌کنند؛ در صورت هرگونه تغییر غیرعادی، اقدامات فوری مانند خنک‌سازی با فن یا گازهای بی‌اثر انجام می‌شود.» معاون عملیات و ترمینال کالای خطرناک بندر شهید رجایی با ابراز تأسف از سوءاستفاده رسانه‌های معاند تاکید کرد: «این ادعاها که بندر پر از مواد منفجره است، کاملاً کذب و شرم‌آور است؛ ما بر‌اساس اسناد صحبت می‌کنیم و نگهداری مواد منفجره در بنادر ممنوع است.»
کمیته پیگیری بیمه‌ای در بندرعباس
مجید تقی‌لو، معاون اتکایی بیمه مرکزی نیز از تشکیل کمیته جدید برای پیگیری بیمه‌ای بندر شهید رجایی خبر داده و گفت: «در رابطه با حادثه اخیر بندر شهید رجایی، در بخش فوتی‌ها کسانی که شناسایی شده‌اند، پرداخت خسارت آنها از محل بیمه‌نامه‌های کارفرما پرداخت شده است. ضمن آنکه قرار است طی یک سفر مجدد به بندرعباس و برگزاری یک جلسه در استانداری هرمزگان، هماهنگی‌های لازم برای تسهیل خدمات بیمه‌ای صورت بگیرد.
قرار است یک کمیته جدید متشکل از بیمه مرکزی و سندیکای بیمهگران تشکیل شود تا سندیکای بیمهگران به عنوان بازوی اجرایی و بیمه مرکزی به عنوان بازوی حاکمیتی، یک سازماندهی استاندارد برای تسهیل اقدامات بیمه در بندر شهید رجایی را انجام دهند و در تلاش هستیم که در شرایط فعلی از انجام کارهای انفرادی و هیجانی جلوگیری شود تا بتوانیم در صنعت بیمه به‌عنوان یک کل جامع و هماهنگ، تعهدات بیمه‌ای و خدمات بیمه‌ای مربوط به این حادثه را در زمان بهتری و با کاهش فرایندهای بوروکراتیک، انجام دهیم.»
