گفتمانِ اصلاح‌طلب، اصولگرا کنار می‌رود

‌با توجه به اختلافاتی که در بدنه جریان‌های اصلاح‌طلب و اصولگرا پس از اعلام وزرای کابینه و رای اعتماد آنها در مجلس رخ داد، آیا می‌توان نتیجه گرفت که گفتمان‌های اصلاح‌طلب و اصولگرای دیگری در حال ظهور هستند و شاهد انشعابات دیگری از این دو گرایش سیاسی در کشور خواهیم بود؟

ایجاد یک گفتمان جدید در کشور اتفاق افتاده است. پس از جنبش اصلاحات در سال 76 و تحولاتی که در کشور رخ داد و فضای جدیدی که در سطح ایران و دنیا ایجاد شده است، خود به خود نوسازی گفتمانی هم اجتناب‌ناپذیر است. در واقع اصطلاحاتی که ما به عنوان اصولگرایی یا اصلاح‌طلبی تعریف می‌کنیم تحت شرایطی جوابگو و حل‌کننده مسائل دوران خاصی بودند.

آن مسائل تغییر کرده و مبانی گفتمان‌سازی هم تغییر کرده است و چه بخواهیم و چه نخواهیم، در یک مرحله تغییر گفتمانی و به تعبیری پارادایم شیفت هستیم. اما مشخص شدن و نامگذاری پارادایم شیفت جدید نیازمند شرایط و ضوابط است. منظور از شرایط این است که یک گفتمان همانگونه که در قالب نظریه است، با پشتوانه قدرت استیلا پیدا کند و تا این اتفاق رخ ندهد، تشخص پیدا نمی‌کند. الان شاهد هژمونی شدن یک گفتمان مشخص مرتبط با قدرت‌های جامعه نیستیم اما تاثیر تغییرات فضای قدرت در جامعه بر این فضای گفتمانی را احساس می‌کنیم.

‌آیا این گفتمان با توجه به آنچه که در مجلس و جریان بررسی صلاحیت وزرای پیشنهادی پزشکیان رخ داد در حال شکل گرفتن است؟

فکر می‌کنم برای اینکه بتوانیم از یک گفتمان مشخص صحبت کنیم باید صبر کنیم تا آرایش قدرت و آرایش نیروهای سیاسی و از آنها مهمتر نهادهای مدنی و اجتماعی مشخص و تثبیت شود. این در شرایط کنونی به عوامل متعددی نیاز دارد. اما آنچه می‌توانم پیش‌بینی کنم با توجه به اینکه گفتمان‌ها پیرامون مسائل اصلی جامعه شکل می‌گیرند و از آنجایی که بحث توسعه و عقب افتادن ایران از قطار حرکت جهانی مهمترین مسئله ایران و ایرانیان شده، گفتمان مسلط باید پیرامون همین مسئله شکل بگیرد و آن چیزی که در نظام قدرت می‌بینیم، درک این مسئله به وسیله مراکز اصلی قدرت است.

آنها در این انتخابات و با رویکردهایی که پیش گرفتند نشان دادند مسئله توسعه و حل مسائل مبتلابه ایران برای آنها اولویتی بیش از دوگانه‌های سیاسی اصلاح‌طلبی و اصولگرایی که متعلق به گذشته هستند، دارد و اگر همین مسیر ادامه یابد شاهد یک گفتمان ذیل جمهوری اسلامیِ توسعه‌گرا-ضدتوسعه در آینده خواهیم بود. در واقع به جای اصلاح‌طلب-اصولگرای فعلی صف‌بندی به این صورت خواهد بود.