جمعی بودن کنش سیاسی
انتخابات اخیر نقاط عطف مهمی داشت. یکی از آنها کمپین انتخاباتی متمرکز و با هسته مرکزی کوچک آقای پزشکیان بود و یکی از عناصر اصلی آن دکتر جواد ظریف بود. مجموعه تبلیغات ستاد آقای پزشکیان یک دستاورد سیاسی در تاریخ فعالیت‌های انتخاباتی پس از انقلاب بود. این فرآیند پس از پیروزی نیز ادامه یافت. تشکیل شورای راهبری پزشکیان با ریاست آقای ظریف برای پیشنهاد وزرا و معاونان رئیس‌جمهور مصداق این تداوم بود.
شورایی که طی چهار هفته هر روز در یک یا چند جلسه گزارش کارگروه‌های کارشناسی را بررسی و نتیجه را به آقای پزشکیان ارائه کردند و بدون تردید نقش آقای ظریف به ادعای اعضای شورا نیز برجسته‌تر از گذشته بود.
ولی مدتی از پایان کار این شورا نگذشته بود که یکشنبه‌شب از سوی آقای دکتر ظریف متنی منتشر شد که در آن پایان کار و همکاری خود در ماموریت محوله و معاونت راهبردی را اعلام کرده بودند. این متن واجد دو نکته مهم بود که هر دو مورد را باید موشکافی کرد. نکته اول؛ ایشان در متن منتشره به ضعف و ناتوانی در انجام وظیفه اشاره کرده و نوشته‌اند که؛ «البته از نتیجه کار خود رضایت ندارم و از اینکه نتوانستم به شکل شایسته‌ای نظر کارشناسی کمیته‌ها و حضور بانوان، جوانان و اقوام را آن‌گونه که وعده داده‌بودم به نتیجه برسانم، شرمنده‌ام.»
این در حالی است که مطابق نظر مکرر ایشان؛ «بارها گفته‌بودم که انتخاب اعضای دولت حق رئیس‌جمهور است و شورای راهبری و کمیته‌ها نهاد مشورتی هستند.» و با توجه به اعلام آقای ظریف در متن خود، اکثریت وزرای پیشنهادی شورای راهبری در فهرست آقای پزشکیان هستند و این شورا نیز دو هفته پیش به کار خود پایان داده بود؛ پس طبعاً باید مواردی فراتر از آنچه نوشته شده است مطرح باشد.
البته در چند مورد از فهرست پیشنهادی، همچنان ابهام و ایراد باقی است؛ ولی اگر ماجرا به همین موارد ختم می‌شود می‌بایست روشن‌تر اظهار شود، چون برای این موارد راه‌حل در دسترس است. نکته مهمتر مسئله قانون شرایط به‌کارگیری افراد در پست‌های مهم است که یکی از شرایط آن تابعیت داشتن فرزندان یا خانواده نامزد پست مذکور است. ایشان معتقدند این مورد مانع از حضور وی در پست معاونت راهبردی رئیس‌جمهور می‌شود و ازاین‌رو، تصمیم به کناره‌گیری را گرفته‌اند. هرچند در متن منتشره لفظ استعفا نیامده، ولی این برداشت می‌شود. در این مورد باید به دو نکته اشاره کرد. اول اینکه آیا هنگام صدور حکم هم از وجود چنین مسئله‌ای اطلاع داشته‌اند؟ اگر نه که خیلی عجیب است، و اگر بلی چرا در همان زمان مسئله طرح و حل نشده است؟ طبیعی است که اطلاع از آن وجود داشته و حتماً آقای پزشکیان رأساً برای حل آن قبول مسئولیت کرده است و الا چنین حکمی را صادر نمی‌کرد.
بنابراین، مسئولیت این حکم متوجه آقای پزشکیان است و نه هیچ‌کس دیگر، و اگر ایشان نمی‌تواند حل کنند خودشان حکم را لغو خواهد کرد و هیچ مسئولیتی متوجه آقای ظریف نیست. لازمه سیاست به‌ویژه سیاست داخلی، تاکید بر کنش جمعی است. اصولاً موضوع سیاست ناظر به تامین خیر جمعی است و به‌طورقطع، اغلب فعالان سیاسی با این هدف وارد میدان سیاست می‌شوند. ولی سیاست محل تنازع و تقابل منافع و رویکردها هم هست.
در نتیجه، سیاست به معنای عمیق آن محصول مشارکت و تفاهم جمعی است. همچنان که این واقعیت در گزارش‌های قبلی آقای ظریف نمود فراوانی داشت و حتی پس از ارسال فهرست نهایی شورای راهبری و کارگروه‌های کارشناسی برای آقای پزشکیان، این تحلیل وجود داشت که به‌طور جمعی از محصول پایانی رضایت خوبی وجود دارد. پس انتظار می‌رفت که هرگونه تصمیمی در این زمینه نیز جمعی باشد یا حداقل حمایت همراهان را نیز جلب کند. البته این مسئله مانع از ترجیحات و حقوق شخصی افراد نیست؛ ولی از آنجا که هزینه و فایده امر سیاسی فراتر از فرد رفته و جمع را شامل می‌شود پس ترجیحاً باید این ملاحظات را در نظر گرفت. با وجود همه اینها، اطمینان داریم که با درایت طرفین این ماجرا به سود مردم و جامعه و فضای سیاسی کشور، پایان بهتری خواهد داشت.
