بی‌طرفی عراق در جنگ بعدی ایران و اسرائیل
خاورمیانه بار دیگر در لبه پرتگاه قرار دارد و درحالی‌که اسرائیل و ایران هشدارهای بی‌سابقه تندی علیه یکدیگر می‌دهند، عراق بین این دو قدرت منطقه قرار گرفته‌است.
خاورمیانه بار دیگر در لبه پرتگاه قرار دارد و درحالی‌که اسرائیل و ایران هشدارهای بی‌سابقه تندی علیه یکدیگر می‌دهند، عراق بین این دو قدرت منطقه قرار گرفته‌است. یسرائیل کاتس، وزیر جنگ اسرائیل ادبیات تند خود را علیه تهران تشدید کرده‌است و در تهدید مستقیم علیه رهبر ایران گفته‌است که «دستان بلند ما می‌تواند حتی با قدرتی بیشتر مجدداً به تهران برسد و این‌بار به شخص تو.» بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل این موضع را با اشاره به اینکه مصمم است توانمندی‌های هسته‌ای و موشکی ایران را نابود کند، این موضع را تقویت کرد. ایران نیز با ادبیات تسلیم‌ناپذیر خود پاسخ داد.
عبدالرحیم موسوی، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایران وعده داد که در مقابل هر تجاوزی «پاسخ قاطع» خواهد داد و هشدار داد که اسرائیل «سیلی محکم‌تری» نسبت به جنگ ۱۲ روزه خواهد خورد و تهران در «آمادگی بی‌سابقه‌ای» قرار دارد تا با قاطعیت از سرزمینش دفاع کند. این هشدارها روشن می‌کند که احتمال یک رویارویی جدید فرضی، خیلی دور نیست. هر دو طرف به صورت علنی آرایش تهاجمی دارند و برای تشدید تنش آماده می‌شوند و عراق نیز در تقاطع این تنش‌ها قرار گرفته‌است و با این خطر مواجه است که به یک کریدور جنگی یا بدتر از آن به میدان جنگ بدل شود.
در طول ماه‌های اخیر تهران تلاش‌هایش را برای برطرف کردن آسیب‌پذیری‌هایی که در طول جنگ ۱۲ روزه آشکار شد، تشدید کرده‌است. گزارش‌ها حاکی از این است که تهران شبکه پدافند هوایی‌اش را ارتقا داده‌است و پوشش راداری‌اش را برای رصد آسمان‌های مرزی توسعه داده‌است. سامانه‌های فرماندهی و کنترل موشکی ایران تقویت شده‌اند و فناوری‌های مدرن رهگیری موشک و پهپاد تهیه شده‌است.
علاوه بر این تهران هماهنگی میان ارتش و سپاه را تقویت کرده‌است و روی دفاع سایبری برای حفاظت از زیرساخت‌ها و سامانه‌های نظامی مهم سرمایه‌گذاری کرده‌است. سرزمین و به‌خصوص آسمان عراق، در کانون محاسبات دو طرف قرار دارد. هر دور از تشدید تنش در منطقه آزمونی برای بی‌طرفی بغداد است و هر بار حاشیه مانور عراق کمتر شده‌است.
بغداد در بین دو تیغه روابط استراتژیک با واشنگتن و روابط تاریخی با تهران در کنار نفوذ گروه‌های مسلح داخلی متحد ایران گرفتار شده‌است. بی‌طرف ماندن به یک توازن‌بخشی ظریف تحت فشار شدید تبدیل شده‌است. محمد الشمری، نماینده پیشین پارلمان عراق معتقد است که تنش‌های فعلی یک جنگ رسانه‌ای است که به آرامی پیام تشدید تنش را منتقل می‌کند.
او با اشاره به جنگ ۱۲ روزه که آسمان عراق را به کریدوری برای موشک‌های ایرانی و جنگنده‌های اسرائیلی تبدیل کرد، می‌گوید که محمد شیاع‌السودانی در این مدت توانست بی‌طرفی عراق را حفظ کند و نیروهای متحد ایران نیز از هرگونه اقدام انتقام‌جویانه علیه اسرائیل خودداری کردند. او تاکید کرد: «این تجربه نشان داد که دولت قدرت کنترل بر بازیگران داخلی را دارد.» او تاکید می‌کند که مادامی که ایران در خطر باشد، عراق نیز در خطر است و به همین دلیل ضرورت دیپلماسی دقیق وجود دارد.
احمدالشریفی، تحلیل‌گر مسائل امنیتی معتقد است که درگیری بعدی یک «بازی باخت-باخت» است که در آن هر دو طرف حیات خود را در خطر می‌بینند و به همین دلیل برای حذف طرف مقابل تلاش می‌کنند. او اضافه می‌کند: «عراق ظرفیت نهادی کافی برای جلوگیری از اقدام گروه‌های عراقی برای اقدام به نفع ایران ندارد.» او معتقد است که این مسئله آسیب‌پذیری عراق را در ورود به یک منازعه منطقه‌ای افزایش می‌دهد.
او استدلال می‌کند که تلاش برای جلوگیری از استفاده بازیگران خارجی از آسمان و سرزمین عراق، در کانون تلاش برای حفظ استقلال و حاکمیت ملی عراق قرار دارد. او معتقد است که تجربیات گذشته نشان می‌دهد که خویشتن‌داری و کنترل متمرکز می‌تواند کمک کند تا عراق از ورود مستقیم در درگیری در امان بماند.
شکنندگی جایگاه عراق، بازتاب‌دهنده اهمیت استراتژیک این کشور است. هر سو‌ءمحاسبه‌ای می‌تواند بغداد را در خط مقدم قرار دهد، اما اقدام هوشمندانه می‌تواند بی‌طرفی عراق را حفظ کند و حاشیه امنی برای اجتناب از ورود به جنگ گسترده‌تر ایجاد کند.
