درخواست پکن از تهران و ریاض برای اجتناب از سوءمحاسبه
آنچه در این ستون میخوانید، دیدگاههای رسانههای خارجی است که صرفا جهت اطلاعرسانی منتشر میشود و این دیدگاهها موضع روزنامه «هممیهن» نیست.
همزمان با سفر دیپلماتهای ارشد ایران و عربستانسعودی به پایتخت چین برای نخستین بار پس از توافق عادیسازی روابط تهران و ریاض با میانجیگری پکن، وانگ ئی، وزیر خارجه جمهوری خلق چین خواستار همکاری عمیقتر میان ایران و عربستان سعودی برای «اجتناب از سوءمحاسبه» شد. روز جمعه همزمان با مذاکرات ولید الخلیجی، معاون وزیر خارجه عربستان سعودی و همتای ایرانیاش علی باقریکنی، وانگ ئی بار دیگر تقاضای پکن را برای «آتشبس فوری» در جنگ اسرائیل و غزه در پی داشت. براساس گزارش خبرگزاری شینهوا، وانگ گفت: «چین همواره در کنار کشورهای عربی و اسلامی ایستاده است و از احیای حقوق مشروع مردم فلسطین حمایت کردهاست. فوریترین مسئله تلاش برای آتشبس در غزه و توقف جنگ، تلاش برای کمکهای بشردوستانه و ازسرگیری مذاکرات اسرائیلی-فلسطینی است.»
سفر معاونان وزرای خارجه ایران و عربستان سعودی در چارچوب نخستین نشست کمیته مشترک چین انجام شدهبود که مکانیسمی برای حمایت از فرآیند عادیسازی روابط تهران و ریاض است. وزیر خارجه جمهوری خلق چین گفت: «امید این است که دو طرف از طریق گفتوگو و مشاوره اعتماد دوجانبه را بهبود دهند و به دوستی پایدار و جامع بر پایه حسن همجواری برسند.» اسفندماه سال گذشته زیر نظر کین گانگ، وزیرخارجه پیشین چین، ایران و عربستان سعودی بعد از ۷ سال قطع روابط، بار دیگر روابط خود را عادیسازی کردند؛ توافقی که با وساطت چین انجام شد، از سوی بسیاری از ناظران بهعنوان نشانهای از جاهطلبیهای چین برای افزایش نفوذش در منطقه فراتر از مسائل اقتصادی تلقی شد.
خبرگزاری رسمی عربستان سعودی (واس) در گزارش خود نوشتهاست، چین آمادگی خود را برای استمرار نقش سازنده و حمایت از تقویت روابط ایران و عربستان سعودی اعلام کردهاست. خبرگزاری رسمی سعودی همچنین گزارش کردهاست که گفتوگوها از جمله در راستای بازگشایی سفارتهای دو طرف و سفر وزرای خارجه دو کشور به پایتختهای یکدیگر هم بودهاست. دو کشور ماه سپتامبر سال میلادی جاری سفرای خود را معرفی کردند. ریاض و تهران رسماً رهبران یکدیگر را برای سفر به کشور مقابل دعوت کردهاند و سیدابراهیم رئیسی، رئیسجمهور ایران، دعوت عربستان سعودی را پذیرفتهاست.
براساس گزارش شینهوا، وانگ ئی گفتهاست، عربستان سعودی و ایران باید روابط تجاری، امنیتی، تبادلات خصوصی و مذاکراتشان را برای اجتناب از «سوءمحاسبه» تقویت کنند. وزیر خارجه چین همچنین در اظهارنظری که به نظر میرسد تلویحاً ایالات متحده آمریکا را هدف قرار دادهبود، گفتهاست، دو طرف باید «دخالت خارجی» را در روابطشان «از بین ببرند». آمریکا متحد قدیمی عربستان سعودی و رقیب ایران محسوب میشود. وانگ تاکید کرد: «خاورمیانه دیگر نمیتواند یک میدان ژئوپولیتیک برای قدرتهای جهانی باشد و سرنوشت منطقه خاورمیانه باید در دستان مردم کشورهای منطقه باشد.» وی تاکید کرد: «من باور دارم که عربستان سعودی و ایران کاملاً این توانایی را دارند که دخالتهای خارجی را به سرعت از بین ببرند و فرآیند آشتی را پیش ببرند و صلح و ثبات بلندمدت را در منطقه حفظ کنند.»
براساس گزارشها ریاض و واشنگتن به توافقی برای عادیسازی روابط اسرائیل و عربستان سعودی به ازای یک پیمان امنیتی نزدیک شدهاند، اما این توافق از زمان آغاز جنگ غزه متوقف شدهاست. ایران به عنوان حامی کلیدی نظامی و مالی حماس شناختهمیشود، اما هر گونه دخالت در حمله غافلگیرانه این گروه را به اسرائیل در تاریخ ۷ اکتبر تکذیب کردهاست. روز دوشنبه خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) گزارش دادهبود که حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران در گفتوگو با وانگ ئی، همتای چینیاش هشدار دادهاست که جنگ غزه همین حالا هم در منطقه گسترش یافتهاست.