نگاه خارجی

آنچه در این ستون می‌خوانید، دیدگاه‌های رسانه‌‌های خارجی است که صرفا جهت اطلاع‌رسانی منتشر می‌شود و این دیدگاه‌ها موضع روزنامه «هم‌میهن» نیست.

جنگنده‌های سوخو-۳۵ در راه ایران؟

ایران بار دیگر اعلام کرده که به‌زودی بزرگترین خرید نظامی خود از روسیه در طول بیش از 30 سال گذشته را دریافت خواهد کرد. تکمیل این معامله نظامی می‌تواند برای مسکو و تهران به یک برد-برد تبدیل شود. سرتیپ مهدی فرحی، جانشین وزیر دفاع ایران روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با خبرگزاری تسنیم گفت: تمهیدات خرید جنگنده‌های چندمنظوره سوخو-35، بالگردهای تهاجمی می-28 و جت‌های آموزشی یاک-130 برای نیروهای مسلح ایران نهایی شده است. حداقل از سال 2021، گزارش‌های مکرر حاکی از آن بود که ایران حدود 22 فروند سوخو 35 را که روسیه قبلاً برای سفارشی از مصر ساخته بود، خریداری خواهد کرد. طبق گزارش‌ها این سفارش تحت فشار ایالات متحده از سوی قاهره لغو شده بود. از زمانی که روسیه در فوریه 2022 حمله خود به اوکراین را آغاز کرد، مسکو مشارکت دفاعی بی‌سابقه‌ای با تهران ایجاد کرد. برخی گزارش‌های رسانه‌های غربی مدعی شدند که تسلیحات عمدتاً از تهران به مسکو می‌رفت و ایران هزاران پهپاد یکبار مصرف، که در اصطلاح عامیانه به آنها پهپادهای «انتحاری» یا «کامیکازه» گفته می‌شود را به روسیه تحویل داده است. البته ایران همواره این گزارش‌ها را تکذیب کرده است. کاخ سفید در اواخر سال 2022 اعلام کرد که روسیه می‌تواند ظرف یک سال تحویل جنگنده‌ها به ایران را آغاز کند. یک مقام ایرانی حتی به تسنیم گفته بود که اولین هواپیما می‌تواند در اوایل مارس 2023 و در زمان جشن سال نو ایرانیان وارد شود. در تابستان، گزارشی توسط یک روزنامه‌نگار مقیم تهران به نقل از مقامات ایرانی منتشر شد و در این گزارش ادعا شد که تهران قبل از جنگ اوکراین 50 فروند Su-35 را سفارش داده و هزینه آن را پرداخت کرده است اما هیچ هواپیمایی دریافت نکرده است. با این وجود، برخی نشانه‌ها وجود داشت که روسیه در اوایل سپتامبر با تحویل دو جت‌جنگنده، گام‌های کوچکی برای تحقق پایان توافق برداشته است. این جنگنده‌ها البته سوخوهای 35 مورد انتظار نبودند، اما اولین یاک-130هایی بودند که تهران سفارش داده بود. این تحویل نشان داد که معامله  Su-35 در نهایت می‌تواند دنبال شود. آخرین اظهارات فرحی جالب است، زیرا روشن می‌کند بالگردی که ایران در نهایت انتخاب کرده می-28 است. احتمالاً می-28 به Ka-52 ترجیح داده شده است چراکه بالگرد Ka-52 در اوکراین متحمل خسارات قابل‌توجهی شده است. مصر همچنین از 46 فروند Ka-52 که در سال‌های اخیر سفارش داده بود، ناراضی بود. در اظهارات فرحی روشن نشد که آیا ایران نیز سامانه دفاع هوایی جدیدی دریافت خواهد کرد یا خیر. گزارش‌های مکرر همچنین نشان می‌دهد که تهران S-400 را دریافت خواهد کرد. وال استریت ژورنال در اوایل نوامبر گزارش دادند که ایالات متحده اطلاعاتی در اختیار دارد که نشان می‌دهد گروه واگنر روسیه قصد دارد سامانه دفاع هوایی پانتسیر-اس 1 ساخت روسیه را به گروه اصلی مورد حمایت ایران در منطقه یعنی حزب‌الله لبنان تحویل دهد.. یک نوشته تحلیلی مؤسسه واشنگتن نیز مدعی شد که این انتقال ادعایی می‌تواند از نظر سیاسی نشان‌دهنده «جدیدترین همگرایی سیاست روسیه و ایران در قبال اسرائیل و ایالات‌متحده» باشد. در سال 2015 گمانه‌زنی‌های گسترده‌ای وجود داشت مبنی بر اینکه ایران از فرصتی برای خرید 300 تانک جنگی تی-90 از روسیه برای ارتش عادی استفاده خواهد کرد. همچنین برخی گزارش‌ها مدعی شده‌اند که سپاه پاسداران ایران تنها 24 تانک دریافت کرد و آنها را به دو گروه مسلح نزدیک به خود در سوریه تحویل داد.  اگر سخنان فرحی به زودی تایید شود، تحویل جنگنده‌های روسی به ایران می‌توان به تهران و مسکو باشد. از نظر تهران، ورود Su-35‌های جدید، این ظن فزاینده را از بین خواهد برد که ایران بسیار کمتر از آنچه که به روسیه می‌دهد، دریافت می‌کند. این جنگنده‌ها همچنین به نیروهای مسلح ایران امکان می‌دهد که تجهیزات مورد نیاز خود را ارتقا بدهند. از نظر مسکو، فروش این تسلیحات پیشرفته ثابت خواهد کرد که با وجود مشکلات متعدد زنجیره تامین که روسیه از زمان حمله به اوکراین با آن مواجه بوده، این کشور همچنان می‌تواند قراردادهای صادرات تسلیحات جدید را تضمین کند. از سوی دیگر، اگر قرارداد با تأخیر طولانی یا نامحدود دیگری مواجه شود، دوباره کاستی‌های اتحاد بی‌سابقه نظامی-فنی ایران و روسیه را برجسته می‌کند و حتی ایرانی‌ها را بیشتر به این نتیجه می‌رساند که وارد یک رابطه غیرمتقابل یا حتی استثماری شده‌اند.