مذاکرات آتشبس در غزه، بدون حضور حماس برگزار شد
پایان مذاکرات دوحه، ادامه گفتوگو در قاهره
گروه خبر: دور جدید مذاکرات آتشبس در غزه، با حضور نمایندگان اسرائیل، آمریکا و مصر به میزبانی قطر برگزار شد و سه کشور میانجی با پایان گفتوگوها بیانیهای مشترک صادر کردند. واکنشهای غیررسمی حماس و اسرائیل به طرح پیشنهادی این مذاکرات، منفی بوده است.
سران کشورهای میانجی هفته آینده در قاهره بار دیگر نشستی برگزار خواهند کرد و در این فاصله نیز تیمهای کارشناسی بر جزئیات طرح توافق ارائهشده از سوی آمریکا کار میکنند. دو مقام حماس به صورت جداگانه به شبکههای المیادین و الجزیره اعلام کردند که پیشرفتی در مذاکرات دوحه اتفاق نیفتاده است و نتانیاهو همچنان بر خواستههای خود اصرار دارد.
یدیعوت آحارونوت نیز به نقل از یک منبع امنیتی اسرائیلی مدعی شد: «اسرائیل پیشنهاد آمریکا را دریافت کرده است. این پیشنهاد برای نتانیاهو کاملاً غیرقابل قبول است. همه علاقهمند به گسترش این حس هستند که اوضاع خوب پیش میرود. مایه تأسف است که شهروندان خود را با توهم فریب دهیم. از خوشبینی اغراقآمیز در مذاکرات حمایت نمیکنیم.»
پیش از این اعلام شده بود که نتانیاهو خواهان آزادی فوری ۳۳ اسیر زنده در دست حماس شده و از مذاکرهکنندگان خود نیز خواسته که هویت اُسرای فلسطینی مدنظر حماس برای تبادل مشخص شود و ملاک قرار بگیرد. نخستوزیر اسرائیل همچنین خواستار این است که سازوکار بازگشت فلسطینیان به مناطق زندگی خود در شمال نوار غزه نیز مشخص شود.
در این بیانیه آمده است که مقامات ارشد کشورهای میانجی پیش از پایان هفته آینده در قاهره نشست خواهند داشت. تیمهای فنی در روزهای آینده به کار بر روی جزئیات اجرای پیشنهاد ارائهشده از سوی واشنگتن ادامه خواهند داد که امکان دستیابی به توافق در مورد غزه (آتشبس، تبادل اُسرا و کمکهای بشردوستانه) را فراهم میکند.
به گزارش الجزیره، سه کشور میانجی مذاکرات دوحه را جدی و سازنده خواندند که در فضای مثبتی برگزار شد و اعلام کردند واشنگتن با حمایت مصر و قطر پیشنهادی ارائه کرد که شکافها را کاهش میدهد و با پیشنهاد آتشبس ارائهشده توسط «جو بایدن» رئیسجمهور آمریکا در تاریخ ۳۱ می۲۰۲۴ و مفاد قطعنامه شورای امنیت با شماره ۲۷۳۵ همسو است.
به گزارش العالم، طرح پیشنهادی جو بایدن سه مرحلهای است که مرحله نخست شامل آتشبس کامل به مدت شش هفته میشود. در این مرحله همچنین نظامیان اشغالگر از تمام مناطق پرجمعیت غزه عقبنشینی میکنند و حماس نیز شماری از گروگانها را، شامل زنان، سالخوردگان و مجروحان، آزاد میکند.
در مرحله دوم که آن هم شش هفته به طول خواهد انجامید، نظامیان اشغالگر به طور کامل از باریکه غزه عقبنشینی میکنند و حماس همه گروگانهای باقیمانده زنده را آزاد خواهد کرد.
بایدن گفته است که اگر طرفین به این توافق ملزم بمانند، آنگاه توقف دائم درگیریها را خواهیم داشت و پس از آن نیز مرحله سوم آغاز میشود که شامل بازسازی غزه و برقراری ثبات در این منطقه، تحت حمایت ایالات متحده و جامعه بینالمللی است.
هیئت حماس به علت تداوم جنگ در غزه، در این گفتوگوها حضور نداشت اما در دوحه مستقر بود. این دور از گفتوگوهای آتشبس، زیر سایه پاسخ احتمالی ایران به ترور اسماعیل هنیه برگزار شد. هفته گذشته خبرگزاری رویترز به نقل از سه مقام ارشد ایرانی مدعی شد که تهران در صورت برقراری آتشبس در غزه، از پاسخ به اسرائیل چشمپوشی خواهد کرد.
آنطور که یکی از مقامات ارشد حماس به خبرگزاری رویترز خبر داده، دیوید بارنیا، رئیس موساد، رونن بار، رئیس سرویس امنیت داخلی و نیتزان آلون از فرماندهان ارشد ارتش اسرائیل از جمله مذاکرهکنندگان اسرائیل بودند.
یورونیوز نیز میگوید بیل برنز، رئیس سیا و برت مکگورک، فرستاده آمریکا در خاورمیانه، به نمایندگی از واشنگتن در این مذاکرات حضور داشتند که توسط امیر قطر و رئیس سازمان اطلاعات مصر برگزار شد. همزمان با برگزاری این نشست در دوحه، وزرای خارجه انگلیس و فرانسه نیز در اسرائیل حضور داشتند.
دست نگه داشتن حزبالله
درگیریهای محدود اما منظم اسرائیل و حزبالله در شمال سرزمینهای اشغالی همچنان ادامه دارد. بهرغم اینکه فواد شکر فرمانده ارشد حزبالله، ساعاتی قبل از ترور هنیه هدف قرار گرفت و سیدحسن نصرالله نیز از قطعی بودن انتقام او خبر داده، اما منابع خبری گزارش دادهاند که حزبالله نیز منتظر نتیجه مذاکرات آتشبس است.
واشنگتنپست در این باره، به نقل از یک منبع آگاه نوشت: «حزبالله عملیات تلافیجویانه خود را در جریان مذاکرات قطر آغاز نخواهد کرد، زیرا نمیخواهد برای ممانعت در مذاکرات یا توافق احتمالی مسئول شناخته شود. برای گرفتن انتقام میتوان منتظر بود» زیرا «فوری یا محدود به زمان نیست.»
هشدار آغاز جنگ گسترده
تمام مذاکرات آتشبس غزه پیش از این با شکست روبهرو شده است. اما شرایط فعلی، ادامهدار شدن ترورهای اسرائیل، تبادل آتش میان اسرائیل و حزبالله و همچنین انتظار برای پاسخ ایران، منطقه را به لبه پرتگاه آغاز یک جنگ گسترده کشانده است؛ جنگ مستقیمی که چون یک طرف آن اسرائیل است، با ورود کشورهای غربی نیز مواجه خواهد شد. تحلیلگران بر این باورند که همه تلاشهای آمریکا برای پایان دادن به جنگ در غزه، برای نرسیدن به این نقطه انفجار است.
حسین موسویان، دیپلمات پیشین و محقق دانشگاه پرینستون در گاردین نوشت: اسرائیل با هدف آشکار کشاندن ایالات متحده به جنگ با ایران، این ترور را انجام داد. نوع پاسخ ایران تعیین خواهد کرد که آیا ایالات متحده وارد درگیری میشود یا خیر. رئیسجمهور بایدن انتظار ندارد که ایران در صورت دستیابی به توافق برای پایان دادن به جنگ در غزه، به حمله تلافیجویانه علیه اسرائیل دست بزند، اما او با فروش ۲۰ میلیارد دلار سلاح به اسرائیل، یکی از بزرگترین بستههای نظامی از زمان آغاز جنگ غزه، به این روند کمک نکرده است.»
احمد زیدآبادی، تحلیلگر سیاسی در کانال تلگرام خود نوشت: «مذاکرات آتشبس بین اسرائیل و حماس، چه با موفقیت روبهرو شود و چه شکست بخورد، در هر دو حال، با خاورمیانه متفاوتی روبهرو خواهیم شد. توافق در مورد آتشبس به معنای دورهای از آرامش و مدیریت اوضاع از طریق دیپلماسی خواهد بود و عدم توافق، خطر یک جنگ گسترده را از بیخ گوشمان نیز به ما نزدیکتر خواهد کرد!»
صابر گلعنبری، کارشناس مسائل فلسطین نیز در یادداشتی تلگرامی نوشت: «بعید نیست مذاکرات به دلایلی کش پیدا کند و در نهایت در صورت شکست آن، به احتمال زیاد حزبالله و ایران حملات تلافیجویانه خود را انجام دهند. سطح، دامنه و شدت آن فراتر از قبل، ترجیحاً تابع برآورد نهایی تهران نسبت به جدی بودن یا نبودن مداخله آمریکا خواهد بود. اگر جمعبندی این باشد که نگرانی آمریکا از امنیت انرژی در منطقه و متحدانش و خروج اوضاع از کنترل مانع مداخله آن میشود، ممکن است پاسخ احتمالی شدیدتر از قبل باشد. نگرانی همه طرفها از ایران و حزبالله گرفته تا اسرائیل و آمریکا و متحدانش نسبت به تبعات ویرانگر جنگ منطقهای تا به امروز بازدارنده وقوع آن بوده است. از این رو، در هر صورت، نظر به نبود تصمیم و اراده پیشینی احتمال وقوع چنین جنگی بالا نیست؛ البته کاملاً نیز منتفی نیست.»