بیاعتباری خبر
مردم خود را با شرایط موجود تا حد ممکن تطبیق میدهند ولی اینگونه که از یک سو قاطعانه هر نوع مصالحه و سازشی را غیرممکن دانسته و رد کنیم سپس چند روز بعد خبر درخواست مذاکره از سوی مقابل داده شود، فقط وقتی معنادار است که تغییرات رخداده در پیشنهادهای طرف مقابل نیز اعلام شود و الا بدون تغییر مواضع دو یا یک طرف چگونه ممکن است گفتوگویی شکل گیرد؟
جامعه ایران منتظر است؛ نهفقط مردم بلکه حکومت هم انتظار میکشد. انتظار شنیدن خبری فراتر از اخبار روزمره که دردی را درمان نمیکنند. این خبر یا در حوزه داخلی است یا خارجی. پس از انتخابات سال گذشته منتظر شنیدن اخبار خوشی در داخل بودیم؛ اخباری که جز یک مورد چندان مطابق انتظارات رخ نداد. گرچه حتی سرنوشت رسمی همان یک مورد هم که درباره زنان بود همچنان در ابهام است.
اکنون هم چشماندازی از تحولات معنادار در داخل نمیبینیم. نه تحولاتی در صداوسیما و نه در فضای مجازی و اینترنت و نه در گشایش معنادار سیاسی و مدیریتی، هیچکدام دیده نمیشود. در موضوع خارجی هم شنیدن امکان گفتوگوی معطوف به نتیجه است که میتواند امیدبخش باشد. این خبر ابتدای سال امیدی ایجاد کرد ولی در نهایت منجر به جنگ ۱۲روزه شد.
اخبار منفی خارجی که آنها نیز حتماً قابل توجه هستند، رفتن دوباره به سوی جنگ است. راه داخل فعلاً مسدود است همچنین راه خارج از جهت رسیدن اخبار مثبت نیز باز نیست.
هفته گذشته آقای عراقچی گفت؛ «واقعیت این است که در حال حاضر هیچ امکانی وجود ندارد، چون ما هیچ رویکرد مثبت یا سازندهای از طرف آمریکا نمیبینیم. هر زمان که آنها برای مذاکرهای بر پایه برابر و با هدف توافقی سودمند برای هر دو طرف آماده باشند، ایران میتواند آن را مورد بررسی قرار دهد.» این سخنان گرچه تکراری بود ولی آب پاکی را روی دست کسانی ریخت که انتظار شنیدن خبر مثبتی در این زمینه داشتند. ولی این همه ماجرا نبود.
در این هفته سخنان وی متفاوت شد و گفت؛ «اکنون درخواست برای مذاکره مجدداً شروع شده چون آنچه که هدف داشتند در خصوص برنامه هستهای ایران از طریق حمله نظامی محقق نشد.» دوباره تاکید کردند که؛ «حق غنیسازی ایران غیرقابلسلب است» ولی چون گزارهها امکان مذاکره به معنی تحول در سیاست ایران بود و با مواضع گذشته جور درنیامد تاکید کردند که؛ «رویکرد تحمیلی و خواستههای حداکثری آمریکا را رد میکنیم. من هیچگاه نگفتهام که برنامهای جدید برای مذاکره با آمریکا وجود دارد.»
به نظر میرسد این نحوه اطلاعرسانی نیز بازتابی از همان سردرگمی و انتظاری است که نوشته شد. زیرا از یک سو تاکید دارند که خطمشی ما تغییرناپذیر است و از سوی دیگر نمیخواهند این مجرای خبری مثبت بسته شود.
مسئله این است که این رفتار در خبررسانی نتیجه معکوس دارد و موجب حساسیتزدایی از خبر میشود، و مردم را بدبینتر و ناامیدی را بیشتر میکند. شفاف بودن و روراست بودن با افکار عمومی اثرات بهتری دارد.
مردم خود را با شرایط موجود تا حد ممکن تطبیق میدهند ولی اینگونه که از یک سو قاطعانه هر نوع مصالحه و سازشی را غیرممکن دانسته و رد کنیم سپس چند روز بعد خبر درخواست مذاکره از سوی مقابل داده شود، فقط وقتی معنادار است که تغییرات رخداده در پیشنهادهای طرف مقابل نیز اعلام شود و الا بدون تغییر مواضع دو یا یک طرف چگونه ممکن است گفتوگویی شکل گیرد؟
اگر ایران تغییر موضع نداده پس وزارت خارجه چه تغییراتی را در طرف مقابل برای گفتوگو دیده است؟ اصلاً طرف مقابل کدام است؛ اروپا یا آمریکا؟ آیا پاسخی برای این پرسشها دارند؟ در هر حال دوست داریم که این گفتوگوها آغاز شود البته جدی و معطوف به نتیجه، ولی نگرانیم که این نحوه خبررسانی فاقد پشتوانه کافی باشد و جامعه را ناامیدتر کند.