وزیر جدید در معارفه خود از اهالی فرهنگ و هنر یاری خواست
انزوای ایران را پایان دهیم
سیدعباس صالحی وزیر جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی، با اشاره به پروژه ایران‌هراسی و تلاش دشمنان برای منزوی کردن کشور، یکی از بزرگترین اولویت‌های دولت چهاردهم را تلاش برای خروج از انزوا در سطح جهان دانست و تاکید کرد: ایران را در جهان به هنر، مینیاتور، شعر و ادب می‌شناسند و اسب تیزرو برای خروج ایران از انزوا، فرهنگ و هنر است.
آیین تکریم و معارفه وزرای پیشین و جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی عصر روز دوشنبه ۱۹ شهریورماه از ساعت ۱۵ با حضور محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جهمور، همچنین جمعی گسترده از اهالی فرهنگ و هنر در تالار وحدت برگزار شد. ازجمله حاضران در این مراسم، جمعی از وزرای پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی؛ مصطفی میرسلیم، احمد مسجدجامعی، محمدحسین صفارهرندی، سیدمحمد حسینی و علی جنتی بودند.
وزارتخانه‌ای برای «از ساز تا نماز»
نخستین سخنران این مراسم که با اجرای زنده سرود ملی جمهوری اسلامی ایران و قرار گرفتن حسن سلطانی، مجری قدیمی صداوسیما پشت تریبون آغاز شد، محمدمهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت سیزدهم بود. اسماعیلی با بیان این‌که خداحافظی از حوزه فرهنگ و هنر معنایی ندارد افزود، او که به گفته خودش با اتکا به اعتماد رئیس‌جمهور شهید تاکنون افتخار خدمت داشته است، زین‌پس نیز به‌عنوان عضوی کوچک در خدمت اهالی فرهنگ‌وهنر خواهد بود.
او با اشاره به انتخاب شدنش از سوی رئیس‌جمهور فقید به‌عنوان «دبیر هماهنگی فعالیت‌های فرهنگی دولت»، این سِمَت را در شکل‌دهی به حرکتی هم‌افزا در حوزه فرهنگ و هنر مؤثر دانست. اسماعیلی با بیان این‌که یکی دیگر از اقتضائات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بحث بودجه است، از افزوده شدن یک درصد موظفی به مسئولیت بانک‌ها و شرکت‌های دولتی در قبال حوزه فرهنگ و هنر در برنامه هفتم توسعه گفت که طبق اظهارنظر او موجب قرار گرفتن ۳۶ هزار میلیارد تومان در اختیار مجموعه‌های فرهنگی کشور شده است. او همچنین مدعی شد، بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از روزی که تحویل او داده شد تا امروز که آن را تحویل می‌دهد ۱۷ برابر افزایش داده است.
اسماعیلی در بخشی دیگر از سخنرانی خود اشاره کرد، اندیشه فرهنگی رئیس‌جمهور فقید و دولت او با آن‌چه «اباحه‌گری» خواند، خط فاصل روشنی دارد. او همچنین از اعتراضات پاییز ۱۴۰۱ با عنوان «فتنه فرهنگی» یاد و تاکید کرد با وجود تمام این‌ها ما پرشکوه‌ترین دوران تاریخی فرهنگ‌وهنر را پشت سر گذاشتم. اسماعیلی پس از آن‌که با طولانی شدن صحبت‌هایش تذکر کتبی گرفت، با کوتاه کردن اظهاراتش و با بیان این‌که از بخشی از حرف‌هایش چشم‌پوشی می‌کند، سخنرانی خود را با نقل قولی از محمدحسین صفارهرندی تمام کرد که گفته بود، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی حوزه‌ای گسترده از ساز تا نماز است.
فرهنگ‌وهنر؛ اسب تیزروی خروج از انزوا
با پایان صحبت‌های محمدمهدی اسماعیلی، سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت چهاردهم پشت تریبون قرار گرفت و صحبت‌های خود را با خوشامدگویی به حاضران و خیرمقدم‌گویی ویژه به محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور آغاز کرد و با قدردانی از حضور وزرای پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: «من در این‌جا قصد اعلام برنامه ندارم و معتقدم حق بود در این نشست، بزرگان هنر سخن بگویند و من شنونده باشم اما برحسب اوقات محدود معاون اول رئیس‌جمهور، این جلسه با عرض پوزش به‌صورت یک‌طرفه برگزار می‌شود ولی این قول را می‌دهم که در جلسه‌ای صمیمانه با حضور رئیس‌جمهور و معاون اول‌شان، شنونده سخنان اصحاب فرهنگ و هنر باشیم.»
او در ادامه سخنان خود دو رسالت برای دولت چهاردهم قائل شد و توضیح داد: «دولت چهاردهم دو رسالت بزرگ دارد و اگر بتواند در این مسیر گام‌های جدی بردارد، به توفیق نزدیک شده است. رسالت اول، رسالتی ملی است و راهکارش پیروی از راهبرد وفاق و رسالت دوم، مبارزه با انزوای ایران در سطح بین‌المللی است. دو رسالتی که به عقیده من وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی می‌تواند پیشران تحقق آن باشد.»
او با بیان این‌که گفتمان وفاق شامل سه ضلع است؛ ضلع اول آن را ایجاد وفاق در داخل قوه مجریه، ضلع دوم را ایجاد وفاق میان دولت و حاکمیت و ضلع سوم را ایجاد وفاق میان دولت و ملت دانست. صالحی افزود، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی چون با بخش وسیعی از نخبگان کشور در ارتباط است، می‌تواند پلی ارتباطی میان دولت و ملت باشد. او با بیان این‌که این نخبگان می‌توانند به ارتباط و انسجام میان دولت و ملت یاری رسانند تاکید کرد، اگر می‌خواهیم چنین باشد باید رویکردهایی ویژه را مورد توجه قرار دهیم. صالحی تاکید کرد نخستین مسئله لزوم حضور و مشارکت نخبگان در تصمیم‌گیری‌هاست.
ضمن این‌که منظور از مشارکت در تصمیم‌گیری‌ها، نه مشارکتی گزینشی که مشارکتی فراگیر برای ایجاد همفکری و همدلی است. او رویکرد دوم را تقویت نهادهای صنفی حوزه فرهنگ و هنر خواند و افزود، این نهادها نه رقیب دولت که رفیق راه آن هستند. صالحی همچنین بر لزوم تقویت اقتصاد فرهنگ و هنر نیز تاکید و از سهم اندک بودجه فرهنگ‌وهنر در بودجه عمومی کشور انتقاد کرد.
او همچنین گفت: «اگر می‌خواهیم اصحاب فرهنگ‌وهنر در این وفاق ملی سهم داشته باشند توجه به کرامت انسانی آنان ضروری است، برخورد با اصحاب فرهنگ و هنر مناسبات خاص خود را دارد. این عزیزان را نباید آزرد چه برسد به این‌که تحقیر کرد.» او با تاکید بر ضرورت توجه به تحولات ژرفی که امروزه در حال وقوع است، ادامه داد: «ما با بی‌توجهی به اقتضائات زمان و تفاوت نسل‌ها نمی‌توانیم آن‌چه را مدنظر داریم، اجرایی کنیم.»
صالحی با اشاره به پروژه ایران‌هراسی و تلاش دشمنان برای منزوی کردن کشور، یکی از بزرگترین اولویت‌های دولت چهاردهم را تلاش برای خروج از انزوا در سطح جهان دانست و تاکید کرد: «ایران را در جهان به هنر، مینیاتور، شعر و ادب می‌شناسند و اسب تیزرو برای خروج ایران از انزوا، فرهنگ و هنر است.» او همچنین افزود اگر از ظرفیت تاریخی و استعدادهای موجود در عرصه فرهنگ، هنر و رسانه به خوبی استفاده کنیم، می‌توانیم نقش موثری در مبارزه با ایران‌هراسی و خروج ایران از انزوا ایفا کنیم.
نیازمندی به گردش آزاد اطلاعات
آیین تکریم و معارفه وزرای پیشین و جدید فرهنگ و ارشاد اسلامی با سخنرانی محمدرضا عارف، معاون اول رئیس‌جمهور به پایان رسید. او با بیان این‌که برایش افتخار بزرگی است که در جمع اهالی فرهنگ و هنر حاضر است، افزود: «مزیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی این است که ارباب‌رجوعِ نخبه، هنرمند و اهل فرهنگ و قلم دارد که الگویی برای جامعه و جوانان هستند.»
معاون اول رئیس‌جمهور با بیان این‌که جهت‌گیری سند چشم‌انداز این بود که ما در همه شاخص‌ها جایگاه اول منطقه را به دست آوریم و الهام‌بخش جهان اسلام باشیم، افزود: «قرار ما بر این بوده و هست که سال آینده به این جایگاه برسیم. سوال من این است که ما دست‌کم در بخش نرم‌افزاری چقدر توانستیم در راستای این سند حرکت کنیم؟ شاخص‌ها و آسیب‌های فرهنگی و اجتماعی ما می‌گوید با خیلی از این اهداف فاصله داریم.
چرایی این اتفاق را باید از طریق گفت‌وگو با جمع نخبگان و اهالی فرهنگ‌وهنر استخراج کرد. ما به‌جای سیاست جذب، سیاست دفع را دنبال کردیم و با نگاهی جناحی، قیم‌مآبانه و تنگ‌نظرانه، از آرمان‌ها فاصله گرفتیم. ما باید بررسی کنیم چقدر از این ارزش‌ها فاصله داریم و چرا؟»
معاون اول رئیس‌جمهور در ادامه با بیان این‌که حاکمیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در زمینه فرهنگی باید پذیرفته شود، گفت: «دولت به دنبال همبستگی و وفاق ملی است. ما در این چند دهه به‌جای آن‌که الگوهای شاخص را معرفی کنیم، با اندک اختلاف‌نظری، الگوسوزی کرده‌ایم و اکنون جوان و نوجوان ما احساس بی‌هویتی می‌کنند یا هویت خود را در جای دیگری جست‌وجو می‌کنند.
این مسئله باید به‌صورت جدی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دنبال شود. تهاجم فرهنگی یک واقعیت جدی است. در این بین مسئله فضای مجازی هم مطرح است. اینترنت یک راه و اتوبان است، کسی راه را نمی‌بندد بلکه با خودروی متخلف برخورد می‌کند. ما باید محتوای خوب تولید و با محتوای غلط مقابله کنیم.»
او همچنین در بخشی از صحبت‌های خود تاکید کرد: «ما باید به گردش آزاد اطلاعات اعتقاد داشته باشیم و نباید به این خاطر که ممکن است مورد نقد قرار گیریم، از گردش آزاد اطلاعات جلوگیری کنیم. فرد تا وقتی مسئولیت دارد، به او اصالت می‌دهیم و وقتی کنار رفت، سلام کردن به او را هم گناه می‌شماریم. ما در دولت ممنوع کرده‌ایم که کوچکترین حرفی علیه دولت‌ها و وزرای گذشته زده شود.
ما نقد عملکرد می‌کنیم ولی نقد شخص نمی‌کنیم.» این مراسم با اهدای یک جلد قرآن کریم و لوح تقدیر به محمدمهدی اسماعیلی، وزیر پیشین فرهنگ و ارشاد اسلامی و اهدای تابلو فرشی با طرح وان‌یکاد و حکم وزارت سیدعباس صالحی به‌عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت چهاردهم به او به پایان رسید.
