صمد و ماهی کوچولویش
دوم تیرماه ۱۳۱۸ زاده شد و بیش از هر چیز با قصه «ماهی سیاه کوچولو» شناخته می‌شود. قصه یک ماهی شجاع و فداکار که رویایی بزرگ در سر دارد.
داستانی که مرزهای زمانی و مکانی را درنوردیده و به چندین زبان ترجمه شده است. تلاش‌های صمد بهرنگی برای باسواد کردن کودکان را باید هم‌راستای موجی از حرکت‌های نخبگان دلسوز کشور در دهه ۴۰ خورشیدی دانست که به‌دنبال رفع بی‌سوادی در سراسر کشور بودند.
حرکت‌هایی مانند تأسیس سپاه دانش، تأسیس آموزش‌وپرورش عشایری و…. دهه ۴۰ خورشیدی را باید دوران اوج این نویسنده دانست. اغلب آثار داستانی و غیرداستانی او در این دوران به چاپ رسیدند که برخی شهرت جهانی یافتند و البته برخی هم برایش دردسرساز شدند.
جالب اینکه صمد بهرنگی، نویسندگی را با طنزنویسی شروع کرد. او با کمک دوستانش در دانش‌سرا، روزنامه‌ای فکاهی منتشر کرد و در همان روزنامه نوشته‌های طنز خود را چاپ می‌کرد.
به‌تدریج از سال ۱۳۳۶ قطعات فکاهی خود را در نشریاتی مانند توفیق، کشکیات، مهد آزادی و مهد آزادی آدینه به چاپ رساند. با‌این‌حال سه‌سال طول کشید تا صمد اولین داستان خود را منتشر کند.
