شکست پروژه پیروز

خرداد تشخیص نارسایی کلیه توله‌یوز مشهور داده شده بود

پیروز توله‌یوز 10 ماهه جانش را از دست داد. با توجه به اهمیت تولد او در اسارت که به منظور تکثیر این گونه در حال انقراض انجام شده بود، روز گذشته تعدادی از مطلعان و دست‌اندرکاران درمان پیروز در جلسه ویژه فراکسیون محیط زیست مجلس حاضر شدند و اطلاعاتی را از شرایط جسمی و روند درمانی پیروز در اختیار مجلس و مردم قرار دادند.
ساعت 6 و 45 دقیقه صبح نهم اسفندماه «پیروز» به دلیل نارسایی کلیوی تلف شد؛ موضوعی که جامعه ایرانی را دچار اندوه فراوانی کرد. واکنش افکار عمومی به این ماجرای تلخ آنقدر زیاد بود که بسیاری از مسئولان مربوطه را به توضیح دراین باره واداشت و حتی جلسه فراکسیون محیط زیست مجلس نیز به فوریت برگزار شد. روز گذشته امید مرادی، رئیس بیمارستان دامپزشکی مرکزی تهران با حضور در جلسه ویژه فراکسیون محیط زیست مجلس، ضمن تشریح روند درمان پیروز و بررسی‌های صورت‌گرفته درباره بیماری او از آغاز دیالیز پیروز با توجه به شرایط جسمی‌اش از روز دوشنبه هشتم اسفند خبر داد و گفت:«با توجه به آغاز دیالیز صفاقی کراتین خون او به پایین‌تر از ۱۱ رسید و حیوان دیشب از جایش بلند شد، راه رفت و آب خورد و خیلی خوشبین بودم که امروز بگوییم وضعیت حیوان امروز روبه بهبودی است، اما متاسفانه حیوان را از دست دادیم. عامل مرگ پیروز قطعا نارسایی کلیه است، اما نارسایی کلیه می‌تواند باعث ایجاد اختلالاتی نظیر زخم‌های گوارشی جدی شود و داخل دهان، مری، معده و روده او زخم بود.»
پیام محبی، رئیس جامعه دامپزشکان نیز با انتقاد از شیوه نگهداری پیروز در جلسه ویژه فراکسیون محیط‌زیست اعلام کرد: «چهار خرداد ۱۴۰۱ دکتر پیتر کالدول برای پیروز تشخیص نارسایی کلیه داده و توصیه او نیز قطع تمام داروها و رعایت یکسری مسائل تغذیه‌ای بوده، اگر همان موقع این موضوع رسانه‌ای و دیالیز انجام می‌شد، شاید کلیه پیروز بهبود پیدا می‌کرد.» وی با بیان اینکه سازمان محیط زیست ساختار دامپزشکی درست و حسابی ندارد، عنوان کرد: «در کل در سازمان محیط زیست به تعداد استان‌ها دامپزشک وجود ندارد.» بابک باستانی دامپزشک سازمان حفاظت محیط زیست دیگر فردی بود که درباره مرگ پیروز اظهارنظر کرد و گفت: «پیروز دو نوبت دیگر نیز دچار چنین مشکلی شده بود. بار اول دکتر پیتر کالدول - دامپزشک یوزهای آفریقایی - زمانی که ایران بود، اعلام کرد که حیوان با مشکل نارسایی کلیه مواجه است. درنتیجه ما در تمام مدت درحال درمان بودیم. بار دوم که این مشکل رخ داد خودم توانستم مسئله را مدیریت کنم، اما این دفعه بدترین حالت ممکن بود که اتفاق افتاد. عملکرد کلیه پیروز هیچ‌گاه عملکرد مورد انتظار ما نبوده است. کلیه‌ها پس از دو بار نارسایی درست کار نمی‌کردند. شرایط پایدار بود، اما به جهت عملکرد کلیه‌ها ما انتظار اینکه از کار بیفتد و احتمال اینکه چنین اتفاقی رخ دهد را همیشه داشتیم. به همین جهت به‌صورت مداوم آزمایش‌ ادرار و خون از «پیروز» گرفته می‌شد تا بدانیم کلیه در چه شرایطی است؟ این حیوان تنها با مشکل گوارش و کلیه مواجه نبوده، بلکه با بیماری‌های متعددی روبه‌رو بوده است اما مزمن‌ترین، حادترین و کشنده‌ترین آن نارسایی کلیه بود که ما را نگران کرده بود و دقیقا همین موضوع هم جان او را گرفت.»
سمیه رفیعی، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس، اما در جلسه روز گذشته این فراکسیون انتقاداتی را در رابطه با مسئولان نگهداری از یوز مطرح کرد. او معتقد بود با وجود اقدامات خوب انجام شده اما نمی‌توان منکر کوتاهی‌ها بود. او گفت:«با توجه به اینکه یوز متاسفانه از بین رفته است، درخواست کردیم تا سازمان محیط زیست در جلسه امروز حضور داشته باشند و توضیحات خود را درباره وظایفی که در نگهداری یوز داشتند ارایه دهند، اما نامه نوشتند که از حضور در جلسه به سبب اینکه جلسه ازپیش‌تعیین‌شده‌ای داشتیم، نمی‌توانیم حاضر شویم، این درحالی است که دستگاه نمی‌تواند برای مجلس تعیین‌تکلیف کند؛ ما امروز جلسه را برگزار می‌کنیم اما خوب است همه بدانند که کسانی که متولیان اصلی پاسخگویی و نگهداری و مراقبت از یوز هستند امروز در جلسه ما حاضر نیستند؛ حضور دوستانی که در این زمینه مسئولیت دارند را دیگر در مجلس نمی‌خواهیم و باید پاسخ‌های خود را درباره چند مورد از مستندات مربوط به نگهداری و درمان پیروز که خواسته‌ایم را به صورت کتبی ارسال کنند. پس از تطبیق جوابیه سازمان محیط زیست و تطبیق به نتایج جلسه امروز، اگر نیاز به پیگیری نظارتی مجلس باشد نیز حتماً کوتاهی نخواهیم کرد.»
با توجه به شایعاتی درباره بارداری ایران، دیگر یوز در اسارت، ضروری است سازمان محیط‌زیست یا دست از تکثیر یوز به قیمت مرگ تلخ یوزهای متولدشده بردارد یا با عبرت گرفتن از مرگ توله‌یوز محبوب امکانات مربوطه را تامین و البته پیش از آن با تمام توان از تداوم تخریب زیستگاه این گونه در حال انقراض ممانعت کند.