محاکمه ساواک/نگاهی به پرونده دادخواهی علیه پرویز ثابتی
یکی از رویدادهای حقوقی جالب‌توجه در سال گذشته شکایت مطروحه علیه پرویز ثابتی بود.
آرش ملکی
پژوهشگر حقوق بین‌الملل
-
-
ایران و حقوق بین‌الملل؛ تجربه 1403 / نگاه حقوقی به رویدادهای بین‌المللی ایران در سالِ سپری شده
سال ۱۴۰۳ به روزهای پایانی خود نزدیک می‌شود و ایرانیان آغاز بهار را به انتظار نشسته‌اند؛ انتظاری که با وجود قیمت نود و چند هزار تومانی دلار، قطعی مکرر برق، قیمت بالای دارو و ترامپی که از تحریم و فشار حداکثری سخن می‌گوید برای بسیاری با حال و هوای همیشگی رسیدنِ سال جدید همراه نیست.
-
پاندمی و مسئولیت غیرقابل انتساب/به مناسبت سالگرد اعلام وضعیت اضطراری کووید 19
پنج سال قبل در چنین روزی سازمان جهانی سلامت پاندمی بودنِ بیماری کووید ۱۹ را به‌طور رسمی اعلام کرد. وضعیتی که برای هزار و صد و پنجاه روز ادامه داشت و سرانجام در پنجمین روز از پنجمین ماه سال ۲۰۲۳ پایان پذیرفت.
-
محرمانگی داوری و آداب سخن گفتن/ درباره ادعای پیروزی حقوقی در پرونده کرسنت
داده‌هایی که انتشار عمومی آنها می‌تواند برای منافع طرفین خطرآفرین باشد. حال اگر یک دولت در مقام طرف اختلاف در نهاد داوری حاضر شود، حفاظت از اطلاعاتی که به‌عنوان دلیل به نهاد داوری ارائه می‌دهد به فراخور امنیت ملی آن کشور اهمیتی دوچندان می‌یابد. در نتیجه، رعایت محرمانگی در جریان داوری یک اختلاف بین‌المللی برخوردار از ضرورت است.
-
غروری که شکسته نمی‌شود / درباره گفت‌وگوی نامتعارف دو رئیس‌جمهور
ترامپ رئیس یک ابرقدرت است و می‌تواند از موضع خود هر میزان که بخواهد زلنسکی را در پیدا و پنهان تحقیر کند، لیکن نخواهد توانست دفاع او از تمامیت سرزمینی کشورش را کم‌ارزش جلوه دهد. زلنسکی و اوکراینی‌ها با پشتوانه غرور ملی برای آزادی و استقلال سرزمین خود مبارزه می‌کنند و ترامپ قادر به شکستن غرور ملی مردم اوکراین نیست.
-
کلاس دیکتاتورشناسی ترامپ/درباره ادعای نامشروع بودن زمامداری زلنسکی
بسیاری از مفاهیم اساسی حقوق و علم سیاست به واسطه استعمال بی‌ضابطه در عرصه عمومی از معنای اصیل خود فاصله گرفته و به ورطه ابتذال غلتیده‌اند. نمونه شاخص این دگرگونی به کلامی از رئیس‌جمهور جدید آمریکا باز می‌گردد که در آن با یک نتیجه‌گیری مغالطه‌آمیز، مفهوم «دیکتاتور» را در قالبی نادرست ارائه می‌دهد.
-
غمِ نان و زندگی بهتر/نگاهی به مقوله قاچاق انسان از ایران
به نظر می‌رسد با توجه به کلیدواژه‌ی فوق‌الذکر، در کاهش یا افزایش قاچاق داوطلبانه‌ی انسان از مبدأ ایران، وضعیت اقتصادی ایفاگر نقش تعیین‌کننده باشد. زیرا در یک اقتصاد پایدار و معمور، هیچکس برای «غمِ نان» وسوسه نمی‌شود که در مسیری چنین تاریک و به سوی آینده‌ای نامعلوم گام برداشته، و در نهایت از زندان‌های پاناما یا هائیتی سر در آورد.
-
هوش مصنوعی در خدمت اقتدارگرایی/نگاهی به ملاحظات حقوقی، امنیتی DeepSeek
مسئه فناوری و حق بر حریم خصوصی از مهمترین مسائل حقوقی مبتلا به است که علی القاعده باید ابتکار تنظیم حدود و ثغور آن توسط وکلای ملت و ذیل تقنین صورت پذیرد. نیک است نمایندگان محترم مجلس، هر وقت دست از سر جواد ظریف برداشتند برای پرداختن به حق بر حریم خصوصی موکلان خود پیرامون دیپ‌سیک هم تدبیری بیاندیشند. موضوع بسیار جدی است!
-
عدالت نمایشی آقای دادستان/درباره درخواست بازداشت مقامات طالبان
تعقیب کیفری آخوندزاده و حقانی، اگرچه به لحاظ حقوقی بلااشکال است و ذیل صلاحیت دیوان قرار می‌گیرد، لیکن بر وضعیت فوق‌بحرانی زنان افغانستان کمترین تأثیری نخواهد گذاشت. آقای دادستان باید ضمن پرهیز از اَعمال نمایشی، فرصت محدود خود در این مقام را مغتنم شمرده و پس از نجات دیوان از کلاف تحریم‌های آمریکا، با استفاده از ظرفیت‌های دیپلماتیک، مالی و عملیاتی دیوان روی اقدامات اثرگذار تمرکز نماید.
-
عدالت و عقلانیت/نگاهی به تحریم جدید دیوان بین‌المللی کیفری
تجربه نشان داده که تحریم‌های مصوب کنگره به مانند کلافی پیچیده، هر نوع امکان قانونی برای بهره‌مند شدن از منافع مشترک با ایالات متحده را برای سوژه تحریم سلب نموده و تحریم‌شدگان جز در پرتو یک اراده سیاسی قوی راهی برای خروج از این هزارتو ندارند.