نویدی برای آتیه‏/«تردید»؛ داستان‏‌های برگزیده‌‏ی ششمین دوره‌‏ی جایزه‌‏ی ادبی ارغوان، از ظهور نویسندگانی جوان در ادبیات ایران خبر می‌‏دهد

در جهان ادبیات، یکی از مسائلی که سبب می‌شود کتابی، اعتباری خاص یا فروشی ویژه را تجربه کند، کسب جوایز معتبر ادبی است؛ به‌طوری‌که می‌توان ادعا کرد جوایز ادبی نقشی غیرقابل‌ انکار در بهتر و بیشتر دیده‌شدن یک اثر و مطرح‌شدن نام یک نویسنده، همچنین آثار او بازی می‌کنند.

جوایز ادبی چه در جهان و چه در ایران عموماً با هدف حمایت از نویسندگان، تشویق و ترغیب مولفان به انجام فعالیت‌های ادبی، خلق و معرفی آثار برتر به مخاطبان و کم‌کردن فاصله پدیدآورنده با مخاطب برگزار می‌شوند. حفظ میراث فرهنگی و ادبی و خلق آثار فاخر هم از دیگر انگیزه‌ها‌ی برپایی و پویایی این جوایز است که یا با حمایت دولت‌ها یا توسط انجمن‌های ادبی، بنیادها و فرهنگستان‌ها، در سطوح ملی و بین‌المللی و در بخش‌های کودک و بزرگسال قابل بررسی‌اند.

فارغ از چگونگی برنامه‌ریزی دست‌اندرکاران هر جایزه برای برگزاری آن و چگونگی امتیازبندی و انتخاب برگزیدگان، رویکردی که جوایز به‌سبب دولتی یا خصوصی بودن‌شان نسبت به انتخاب آثار دارند، از اهمیتی تعیین‌کننده‌ برخوردار است. در این میان هرچقدر تعداد جوایز بیشتر باشند، درصورتی‌که شیوه‌های انتخاب آثار متأثر از خط‌مشی‌های سیاسی و مطالبات شخصی برخی از گردانندگان آن‌ها نباشد، مسلماً بر پویایی فضای ادبی اثرگذار است. یک جایزه ادبی از اهمیتی که برای آثار ادبی قائل است، اعتبار کسب می‌کند.

درواقع چیزی که درباره جوایز ادبی اهمیت دارد، فارغ از دولتی یا خصوصی‌بودن، نیت گردانندگان و اهداف کوتاه‌مدت و درازمدتی است که تعیین شده است. اما چه می‌شود که عمر یک جایزه کوتاه می‌شود یا اصلاً در نطفه خفه می‌شود؟ این سوالی است که پاسخ آن را می‌توان در انواع سنگ‌اندازی‌ها، مانع‌تراشی‌ها، عدم حمایت‌های مالی و معنوی و... جست‌وجو کرد که قطعاً هر فعالیت فرهنگی را از حرکت می‌ایستاند. چنان‌چه دیده شده است غرض‌ورزی‌ها و سوءگیری‌های متفاوت با برخی از جوایز معتبر ادبی در ایران چه کرده است.

با این وجود، تقدیر و حمایت از نویسنده‌ای که بی‌چشمداشت و خالی از هیاهو در گوشه‌ای به کار خود ادامه داده است یا نویسنده‌ی جوانی که با حمایت بجا و صحیح دیده می‌شود، همواره مانند روشن‌شدن چراغی دیگر است در مسیر تیره‌وتار پیش‌رو.

ارغوان، عنوان یکی از این جوایز ادبی است؛ جایزه‌ای که طبق گفته دست‌اندرکارانش، با هدف کشف و حمایت از نویسندگان جوان و بااستعداد، تلاش برای ارتقای جایگاه آن‌ها از سطح نویسندگان آماتور به نویسندگان حرفه‌ای و درنهایت ترویج فرهنگ کتابخوانی از شهریورماه ۱۳۹۶ توسط انتشارات هفت‌رنگ آغاز به‌کار کرد. حمایت از جوانان در حوزه داستان کوتاه اصلی‌ترین هدف جایزه ادبی ارغوان است؛ جایزه‌ای خصوصی که در آن داستان‌های چاپ‌نشده مورد داوری قرار می‌گیرند.

شرکت‌کنندگان در دوره ششم این جایزه توسط فرهاد توحیدی، محمد چرمشیر، عالیه عطایی، مهسا محبعلی و فرشته نوبخت به‌عنوان هیئت‌انتخاب و احمد پوری، حسین سناپور و لیلی گلستان به‌عنوان هیئت‌داوران همراهی شدند. «تردید»؛ 10 اثر برگزیده این دوره‌ی ارغوان شامل؛ داستان‌‌های «تاروت» نوشته محدثه نوروزی قلعه‌تکی، «کابوس‌فروش» اثر علی ملاصالحی، «یک تصمیم ساده» به قلم آیدا رشدی‌بنام، «تولدت مبارک بابا» نوشته زهرا شاه‌حسینی، «هیولای زیبا» به قلم پریا دوستی، «مررخ» نوشته هانیه رئیسی، «گل آپارتمانی» اثر زینب محمدبیگی، «نوشیدن چای سرد» نوشته نجیبه فیروزی، «مونس» اثر یلدا یزدانی و «شاخه‌های درخت کور» به قلم فاطمه عسگری است.

آن‌چه در این کتاب می‌خوانیم، ‌همان‌‌طور که عالیه عطایی در مقدمه آن اشاره می‌کند، آثار محکمی است که نوید بر ظهورِ نویسندگانی جوان در آتیه‌ی ادبیات ایران می‌دهد. انتخاب موضوع «تردید» به‌ اندازه‌ای دست نویسندگانی را که داستان‌های‌شان در این کتاب آمده، باز گذاشته است که کارشان را با خلق موقعیت‌هایی متضاد پیش برده‌اند.

در هر داستانی، از ۱۰ داستان، عناصری تکرارشونده بر مبنای موضوع وجود دارد. عناصری تکرارشونده که نشان می‌دهد مسئله‌ی وجودی انسان هنگامی که دچار تردید می‌شود، نسبت به جغرافیای شکل‌گیری داستان، از اهمیت بیشتری برخوردار است. درواقع فرقی نمی‌کند داستانی در منهتن بگذرد یا در بین‌النهرین، آن‌چه مهم است انسانی است که حتی در موقعیتی کمیک هم وقتی پای دغدغه‌ی انسانیِ تردید به میان می‌آید، دچار اندوه می‌شود. چون آدمی هرگز بین خوشبخت بودن یا خوشبخت‌تر بودن، مردد نیست و تردید زمانی فرا می‌رسد که موقعیت صعب است.

سیاهی فضای داستان‌های مجموعه‌ی «تردید» نیز از همین جهت است که امری قابل تحلیل به‌نظر می‌‌رسد. ضمن این که هر اثر ادبی محصول زمانه‌ی خود است و حتی اگر از تاریخی کهن بگوید باز آن را در زمانه‌ی خود می‌گوید. با این حساب خواندن داستان‌های نویسندگان تازه‌نفس و جوانی که آثارشان در میان داستان‌های برگزیده ششمین دوره‌ی جایزه‌ی ادبی ارغوان به چشم می‌خورد نویدی است بر این که زین پس باید بیشتر منتظر شنیدن نام‌شان و خواندن آثارشان باشیم.   

تردید

گردآورنده: اوژن حقیقی 

انتشارات: مرکز

قیمت: 160 هزار تومان

به کانال تلگرام هم میهن بپیوندید