اعتماد به بازار سرمایه زایل شده است

یکی از پرسش‌های مهم اقتصادی این است که آیا دولت چهاردهم می‌تواند بازار سرمایه را سامان دهد؟ پرویز خالقی، تحلیلگر بازار سرمایه در گفت‌وگو با «هم‌میهن» به این پرسش پاسخ داده و گفته اگر دولت بعد دلار را تک‌نرخی کند و نرخ سود بانکی را پایین بیاورد، اوضاع سامان خواهد گرفت. این کارشناس اقتصادی همچنین گفته هرازگاهی شاهد بخشنامه‌هایی هستیم که یک‌شبه با یک دستور قانون را عطف به ماسبق می‌کنند.

او معتقد است که مرحوم ابراهیم رئیسی به وعده‌هایی که درباره بازار سرمایه داده بود نه‌تنها عمل نکرد بلکه کارهایی انجام شد که بورس کاملاً به هم ریخت، همچنین اعتماد به صورت کامل زایل شده و اکثر پول‌ها از بازار خارج شده است.

*‌رئیس‌جمهور بعدی باید برای بازار سرمایه چه کاری انجام دهد؟

ساختار به صورتی است که خیلی از مسائل مانند قیمت دلار در دست رئیس‌جمهور نیست. کاری که رئیس‌جمهور می‌تواند آن را اصلاح کند نرخ دلار نیمایی و دلار بازار آزاد است که فاصله بسیار زیادی با هم دارند. اگر دولت بعد بتواند دلار را تک‌نرخی کند و همچنین نرخ سود بانکی را پایین بیاورد، اوضاع سامان خواهد گرفت. از زمانی که نرخ سود بانکی بالا رفته است، وضعیت بورس به‌هم‌ریخته است. همچنین اگر رئیس‌جمهور بعد نرخ‌گذاری دستوری برای کارخانه‌ها را بردارد و اجازه دهد بازار آزاد قیمت‌ها را براساس عرضه و تقاضا مشخص کند، اوضاع بهتر خواهد شد.

در کشور ثبات اقتصادی وجود ندارد و هرازگاهی شاهد بخشنامه‌هایی هستیم که یک‌شبه با یک دستور مثلاً نرخ خوراک پتروشیمی، نرخ انرژی برای شرکت‌ها و نرخ مالیات را عوض و قانون را عطف به ماسبق می‌کنند. چندی پیش نرخ پالایشگاهی‌ها را پایین آوردند و گفتند از ابتدای سال ۱۴۰۲ اجرایی خواهد شد اما این بخشنامه را اواخر سال دادند. اگر رئیس دولت بعد این موارد را که بسیار مهم هستند اصلاح کند، وضعیت بورس بسیار بهتر خواهد شد؛ مهم این است که بخواهند.

*‌اعتماد مردم به دولت درخصوص بازار سرمایه کاهش پیدا کرده است. انتظار این بود که دولت سیزدهم این روند را تغییر دهد، به نظر شما این اتفاق رخ داد؟

اتفاقاً برعکس عمل شد. مرحوم ابراهیم رئیسی به وعده‌هایی که داده بود نه‌تنها عمل کند بلکه کارهایی انجام شد که بورس کاملاً به هم ریخت. مثلاً بخشنامه‌ای در ۱۷ اردیبهشت سال پیش دادند که نرخ خوراک پالایشگاهی‌ها را بالا برد و از آن زمان ریزش شدید بورس شروع شد. اینها در دولت سیزدهم رخ داده و کارهایی صورت گرفت که متاسفانه باعث به‌هم‌ریختگی بیشتر اوضاع بورس شد.

*‌هم‌اکنون شرایط بازار به چه صورت است؟

اعتماد به صورت کامل زایل شده و اکثر پول‌ها از بازار خارج شده است، هم‌اکنون حدود ۱۵ میلیون ایرانی در بازار رمزارز سرمایه‌گذاری کرده‌اند و پول از بورس خارج شده است. دولت به جای اینکه مانع ریزش بیشتر سهام بورس شود، دامنه نوسان را کاهش داده است که شوک منفی به بازار داد و به سهامدار اینگونه القا شد که اوضاع وخیم است. حجم معاملات در بورس بسیار پایین آمده و هر روز شاهد خروج پول هستیم و اوضاع بورس خوب نیست.

*‌محاسبه شده که در دولت سیزدهم چقدر پول از بورس و بازار سرمایه خارج شده است؟

رقم دقیق را نمی‌دانم اما پول زیادی از بورس رفته است، آن افرادی که در سال ۱۳۹۹ وارد بورس شده بودند تقریباً همگی از بورس رفته‌اند و باقی‌مانده‌ها نیز بسیار کم هستند.