فردین آقابزرگی کارشناس بازار سرمایه و بورس:
سازمان بورس به عنوان وکیل مدافع باید ورود کند
عدم پرداخت سود سهام عدالت و تاخیر در رسیدن به دست مردم از مسائلی است که میتواند در آینده مشکلات اقتصادی و حتی حقوقی ایجاد کند. اینکه هلدینگ پتروشیمی خلیجفارس برای خرید باشگاه استقلال پیشقدم شده اما در قبال پرداخت سود سهام عدالت تعلل میکند از نکاتی است که با فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه و بورس در میان گذاشتیم.
او در گفتوگو با «هممیهن» عنوان کرد که سازمان بورس کلیه شرکتهای بورسی را موظف کرده ظرف ۴ ماه سود پرداخت کنند اما این امر صورت نگرفته است.
او گفته چنین هلدینگی تمکن مالی خوبی دارد و میتواند سود سهام را بدهد و شاید مشکل در این باشد که خصولتی است. این کارشناس بورس گفته که سازمان بورس بهعنوان وکیلمدافع باید این موضوع را پیگیری کند چراکه بههرحال عدم پرداخت تعهدات چه در قالب سود سهام و چه در قالب عدم تعهد به قراردادهای بین شرکتها، به مرور زمان اعتماد عمومی را خدشهدار خواهد کرد.
*به لحاظ قانونی عدم پرداخت سود عدالت توسط هلدینگ خلیجفارس تخلف نیست؟
ماده ۲۴۰ قانون تجارت این مورد را نقض قانون دانسته است اما بیش از یک سال است که سازمان بورس کلیه شرکتهای بورسی را موظف کرده ظرف ۴ ماه بعد از تاریخ جلسه مجمع باید سود پرداخت کنند. وکیلمدافع این امر سازمان بورس است که باید برخورد تخلفاتی و انتظامی چه با دولت و چه با بخش خصوصی، به صورت یکسان داشته باشد. به نظر من تناقض آشکار در رفتارها و سلیقهها یکی از نقایص بزرگ بازار سرمایه است و جزو علتهای اصلی کاهش اعتماد عمومی در بازار سرمایه است که ما به صورت منصفانه برخوردی را نمیبینیم.
اساساً واگذاری یک باشگاه دولتی به شخص یا اشخاصی که زیر نفوذ دولت هستند، از نظر من میتواند پنهانکاری یا بازی با کلمات و ضوابط باشد. در اینجا تنها یک نمایشی اجرا شده که بگویند خصوصیسازی انجام شده است. هلدینگ خلیجفارس تمکن مالی خوبی دارد و میتواند سود سهام را بدهد و در حقیقت پول باشگاه استقلال را همین سهامداران خرد میدهند. هلدینگ خلیجفارس به صورت اسمی اعلام میکند که دولتی نیست و خصوصی است اما در اصل دولت آن را اداره میکند و آقای علیعسگری را دولت و وزیر انتخاب کردهاند.
*این هلدینگ با چه استدلالی سود سهام عدالت را تاکنون پرداخت نکرده است؟
معمولاً شرکتهایی که گرایش دولتی دارند و زیر نظر دولت هستند، علاوه بر بحث سودآوری و افزایش درآمد، رسالتهایی ناخواسته اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را به عهده میگیرند و حتی باشگاه فوتبال میخرند و یا مثلاً به زلزلهزدهها کمک میکنند که معمولاً ربطی به آنها ندارد و منابع آنها را کاهش میدهد. هلدینگ خلیجفارس بالغ بر ۳ میلیارد دلار درآمد حاصل از صادرات دارد و بهراحتی میتواند سود سهام عدالت را پرداخت کند که به نظر من باید با مدیران این شرکتها برخورد انضباطی و انتظامی انجام گیرد تا تعهدات خود را به موقع انجام دهند. سازمان بورس بهعنوان وکیلمدافع باید این موضوع را پیگیری کند، قبلاً هم چنین مسائلی بود که این سازمان آن را پیگیری کرد چون واقعاً سخت است افرادی که این سهام را دارند به صورت حقیقی به دادگاه مراجعه کنند و در نهایت سود را دریافت کنند.
*شما خبر دارید که سازمان بورس به این موضوع ورود کرده یا خیر؟
نه من خبر خاصی ندارم اما به یاد دارم که در گذشته شرکت هپکو نیز چنین مشکلی داشت و حتی در سال گذشته واگذاری بخشی از سهام مدیریتی ایرانخودرو و سایپا به کارکنانشان ایجاد مشکل کرد، بههرحال صنعت خودروی کشور بالغ بر ۱۸۰ هزار میلیارد تومان زیان انباشته داشته که ناشی از سوءمدیریتها بوده است بنابراین خصوصیسازی نهتنها مشکلی را حل نکرده بلکه راهکار دور زدن قانون را به منظور بزرگتر شدن دولت و نقص اصل ۴۴ قانون اساسی پیش روی آنها گشوده است.
*فکر میکنید عاقبت سود سهام عدالت به کجا برسد؟
بههرحال عدم پرداخت تعهدات چه در قالب سود سهام و چه در قالب عدم تعهد به قراردادهای بین شرکتها، به مرور زمان اعتماد عمومی را خدشهدار میکند؛ دقیقاً مانند یک تاجر بازار که هر روز چکهای او برگشت بخورد. مهمترین عامل در بازار سرمایه اعتماد است که مخدوش شده است در صورتی که چنین روالی را دولت باید به شدت به صورت منظم پی ببرد. ماده ۷ قانون بازار اوراق بهادار نیز میگوید که سازمان بورس باید از چنین تخلفاتی پیشگیری کند.