فراتر از متاورس

فضاهای خاموش، سرد و خاکستری و چشم‌اندازهای نامتعارف در کنار نمایش بصری و مفهومیِ زمان و تقابل نور و تاریکی، صحنه همیشگی تابلوهای حامد صحیحی است. به‌تازگی کارنمایی از او با عنوان «راز موازی» در پروژه‌های آران برپا شده است که در آن، با وجوه تازه‌ای از فعالیت هنری این هنرمندِ پرکار و با سابقه روبه‌رو هستیم. عنوان نمایشگاه، بی‌درنگ مخاطب را به سمت یک متاورس آخرالزّمانی هدایت می‌کند و شاید در بادی امر، انتظار تماشای یک دنیای گیج‌کننده همراه با فضاهای سه‌بعدی را داشته باشیم.

با این حال مواجهه با تابلوها و چیدمان‌های نمایشگاه نشان می‌دهد دنیای صحیحی اگرچه یک دنیای بی‌نهایت است، اما فراتر از یک بازنماییِ صرفِ مبتنی بر جهان‌های موازی است. واقعیت آن است که فناوری‌های جدید ازقبیل واقعیت گسترده، واقعیت ترکیبی، متاورس، جهان‌های آینه‌ای و دیگر همزادهای آنها، انسان را از یک کاربر بیرونی به درون خود بلعیده‌اند. به‌گونه‌ای‌که این فناوری‌ها قدرت یافته‌اند نه‌تنها ذهن انسان را فریب دهند، بلکه فرامین مغزی و سامانه حسّی او را نیز دستکاری کنند و در تجربه یک موقعیت شبیه‌سازی‌شده مجازی، با ارسال محرک‌هایی به گیرنده‌های حسّی او، واکنش‌هایی در فرد ایجاد کنند که گویی در یک موقعیت واقعی بیرونی قرار دارد.

صحیحی اما نه بر جهان موازی که بر راز موازی پافشاری و در بیانیه‌اش بر این نکته تاکید می‌کند که اگرچه وجود هرکدام از آدم‌ها در لحظه‌ی حال فضای کوچکی را از این دنیا اشغال می‌کند؛ اما فضایی که هر فرد در کشیدگی خط زمان پر کرده، بسیار وسیع است. او به‌جای تاکید بر قلمرو بیکران متاورس که تنها به تسریع بحران‌های موجود در زمین کمک می‌کند، یک جهان ترکیبی از تصاویر گذشته با تصاویر نوظهور برای این قلمرو جدید ساخته است.

در فرامتاورس صحیحی، هر یک از ما انسان‌ها، ناظری منحصربه‌فرد در سفر خطی در زمان هستیم و هیچ‌کس جز ما بخش بزرگی از این موجودیت عظیم را همراه با رازهای آن نظاره نکرده است. هر لحظه از حال به مانند لحظه‌ بیداری از خوابی ‌است که تازه دیده‌ایم. خوابی به وضوحِ آنچه در خاطر ما حضور دارد و با گذشت هرلحظه بخش‌هایی از آن، جایی در مغز ما گم می‌شود. «راز موازی» شاید تلاشی ‌است شبیه به تعریف کردن خواب برای دیگری به این امید که از یاد نرود.

تعدادی از آثار این کارنما، نقاشی‌هایی هستند که با تکنیک آکریلیک روی بوم اجرا شده‌اند و شماری دیگر، میکس مدیاهایی درون جعبه هستند. نقاشی‌ها فضای یکسانی دارند، رنگ‌های تیره بر همه کادرها یا فضاها غلبه دارد و در آنها خاکستری و سیاه و سفید و ارغوانی دیده می‌شوند. فضای اغلب تابلوها با فرم‌های هندسی پر شده است. در چیدمان‌های داخل جعبه، مفهوم «راز موازی» بیشتر کاویده شده و در آنها شاهد آدمک‌هایی هستیم که هرچند فضای کوچکی را اشغال کرده‌اند، اما این فضا در کشیدگی خط زمان، بسیار وسیع است.

می‌توان گفت در تمام آثار این نمایشگاه حضور انسان پررنگ است، نه‌فقط به‌واسطه پیکره مادی او بلکه از روی نشانه‌ها و عناصر مرتبط با زیست وی و کشیدگی‌اش در خط زمان. حامد صحیحی در این نمایشگاه همانند نمایشگاه‌های قبلی از دریچه نگاه خود به جهان پیرامون می‌نگرد و گاهی رنگ‌ها را آکروماتیک و گاه کروماتیک انتخاب می‌کند و مخاطب را با تعاریف استعاری خود که در لایه لایه‌های کارهایش پنهان است درگیر می‌سازد. اما مهمتر از همه این‌ها، اهمیت کار این هنرمند در این نمایشگاه برساختن مفهوم جدیدی با عنوان راز موازی (Parallel Secret) است که شاید بتواند بدیلی برای متاورس باشد. نمایشگاه حامد صحیحی تا 22 تیرماه در گالری پروژه‌های آران به نشانی خیابان نوفل لوشاتو، کوچه لولاگر، پلاک 5 برقرار است.