قابها دروغ نمی‌گویند
به بهانۀ بزرگ‌نمایی اعداد شرکت‌کنندگان در راهپیمایی ۲۲ بهمن
ادعای افزایش ۴۰درصدی شرکت‌کنندگان در راهپیمایی ۲۲ بهمن مایۀ شگفتی شده است. نه به این خاطر که جمعیت حاضر در راهپیمایی در نقاط مختلف قابل توجه نبوده زیرا همین که بعد از ۴۵ سال چنین آیین‌هایی در سراسر کشور برگزار می‌شود، به معنی آن است که بحث انتقال حامیان از شهری به شهر دیگر هم منتفی است.
جدای اینها شرکت در جشن سالگرد انقلاب ضدسلطنتی به معنی تایید تمام عملکردهای بعدی نیست و به یاد داریم انقلاب ۵۷ حاصل اتحاد گفتمان‌های مختلف بود اگرچه به مرور یکی بر دیگران چربید و درون خود همان یک نحله هم تنوع و تکثری درگرفت و اکنون اقلیتی از آن در پی مصادرۀ تمام و کلیت است.
ادعای افزایش ۴۰ درصدی شرکت‌کنندگان در راهپیمایی ۲۲ بهمن ۱۴۰۲ را با مقدمه بالا برای رفع هر گونه سوءتفاهم و از ۴ منظر می‌توان مردود دانست:
نخست اینکه کافی است صفحات نخست خود روزنامۀ کیهان از سال ۱۳۵۸ تا ۱۴۰۲ با هم مقایسه شود. در اولین و دومین سالگرد که سخنران آن نخستین رئیس‌جمهوری ایران بود و بعدتر از سال ۱۳۶۰ که آیت‌الله خامنه‌ای، رئیس‌جمهوری بودند، در صفحه اول تصویر بزرگی از برج آزادی درج می‌شد با جمعیت انبوه در گرداگرد آن که نیمی از صفحه را می‌پوشاند و بعدتر سال به سال کمتر شاهد تصویری بوده‌ایم که تمام جهت‌های میدان را نشان دهد و در سال‌های اخیر تصاویر عمودی است و چهره‌ها درشت‌تر ثبت می‌شوند.
اینها ادعای صرف نیست و به سهولت قابل قیاس است و صحبت از ۴۵ عکس است که از ۱۳۵۸ تا ۱۴۰۲ منتشر شدهاند. قاب‌هایی که دروغ نمی‌گویند.
نکته دوم یادآوری تیتر کیهان در سال ۱۳۸۹ یعنی ۱۳ سال قبل است که بالای تیتر اصلی در همان شماره‌ای که خبر از سقوط حسنی مبارک می‌دهد، جمعیت شرکت‌کننده در راهپیمایی ۲۲ بهمن ۵۰ میلیون نفر اعلام شده است.
سوم اینکه اگر ۱۳ سال قبل ۵۰ میلیون نفر شرکت کردند و هر سال هم اضافه شده قاعدتاً در ۱۴۰۱ با توجه به افزایش جمعیت به ۶۰ میلیون نفر رسیده بود و وقتی امسال ۴۰ درصد افزایش داشته یعنی ۲۴ میلیون نفر اضافه شدهاند و به عدد حیرت‌انگیز ۸۴ میلیون نفر می‌رسیم. به عبارت دیگر از جمعیت ۸۵ میلیونی ایران تنها یک میلیون نفر در راهپیمایی‌های ۲۲ بهمن ۱۴۰۲ غایب بوده‌اند! آیا واقعاً این گزاره را با توجه به نسبت شرکت همکاران و خویشاوندان می‌توانید تصدیق کنید؟
نکته چهارم اما این است که اگر واقعاً چنین عددی حاضر بوده باشد این همه محدودیت برای کاندیداتوری در انتخابات چه توجیهی می‌یافت و چرا فضای سیاسی را باز نمی‌کنند؟
تکرار باید کرد حضور همین جمعیت هم نشان‌دهندۀ روشن بودن چراغ انقلاب در ۴۵ سالگی است و نویسنده این سطور نیز شاید بیش از بسیاری از مدعیان در ستایش اصل انقلاب نوشته است.
نگاه واقع‌بینانه همین نکاتی است که گفته شد. نگاه بدبینانه اما این احتمال را به میان می‌کشد که به عمد مطرح می‌شود تا برای مخاطب مجال محاجه باقی نماند.
در نگاه خوش‌بینانه اما انگار ما ایرانیان با عدد مأنوس نیستیم یا از بزرگ‌نمایی اعداد لذت می‌بریم و احتمالاً تجربه کرده‌اید که کسانی مبلغ اجاره‌بهای خانه یا قیمت کالایی را که خریده‌اند بیشتر اعلام می‌کنند. یا در مقدمه قانون اساسی شمار شهیدان انقلاب ۶۰ هزار نفر ذکر شده و هیچ‌کس در سال ۵۸ خرده نگرفت حال آن‌که به گواه تحقیقات و آمار بنیاد شهید از ۳ هزار نفر کمتر است.
نه آمارسازی و بزرگ‌نمایی راهی به جایی می‌برد و نه مصادره شرکت‌کنندگان و اگر چنین عددی به منزلۀ تأیید تمام سیاست‌ها و رویکردهای جاری بود بی‌شک بسیاری از موضوعات کلان یا خرد به همه‌پرسی گذاشته می‌شد چراکه با چنین جمعیت حامی جای نگرانی نداشتند.
