من غلام خانه‌های روشن‌ام

شماره ۳۰ (دور جدید) ماهنامه «تجربه»، در ۱۶۴ صفحه و با قیمت ۱۲۰ هزار تومان منتشر شد. طرح جلد این شماره از «تجربه» به پرونده‌ای با عنوان «من غلامِ خانه‌های روشن‌ام» اختصاص دارد که در آن به محافل یا دورهمی‌های غیررسمی اهالی فرهنگ و هنر پرداخته شده است. «محفل» در لغت‌نامه دهخدا، گردآمدن‌گاه مردمان و انجمن معنی شده است. جمعی که به‌واسطه نقطه یا نقاطی مشترک در جایی گردهم‌ آمده و از گردهم ‌آمدن‌شان احتمالاً چیزی حاصل می‌شود.

اگر دایره گسترده‌ای را که می‌توان از واژه «محفل» درخصوص آن استفاده کرد به هنر محدود سازیم و از میان شاخه‌های گوناگون هنر، ادبیات را برگزینیم، به «محافل ادبی» می‌رسیم. محافلی متشکل از شعرا و نویسندگانی که همگرایی در سلایق ادبی یا سیاسی ضمن تعلق‌‌شان به یک نقطه جغرافیایی، موجب گردهم‌آمدن‌شان می‌شود و خروجی خود را در قالب نظم و نثری برخوردار از اصولی مشترک نشان می‌دهد. امری که در تاریخ ادبیات ایران سابقه‌ای طولانی دارد و آشناییِ موردی با نمونه‌های آن، نیازمند گزینشی شکلی و تاریخی است.

پرونده تازه‌ترین شماره ماهنامه «تجربه» با مروری بر چندوچون دورهمی‌ها و گعده‌های اهل ادب و فرهنگ در یک‌سال اخیر به قلم حمیدرضا محمدی (دبیر بخش مطالعات ایرانیِ «تجربه») آغاز می‌شود و شامل خاطراتی از چند محفل ادبی نوشته سیدعلی آل‌داوود (عضو شورایعالی علمی مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی)، خاطراتی از انجمن‌های ادبی مشهد به قلم محمدجعفر یاحقی (استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد)، درباره محفل مثنوی‌خوانی محمدعلی موحد نوشته شیرین عاصمی (رئیس دبیرخانه هیئت‌امنا و شورای فرهنگستان زبان و ادب فارسی)، درباره جُنگ ادبی اصفهان به قلم حسام‌الدین نبوی‌نژاد (مدیر فصلنامه «زنده‌رود»)، خاطراتی از جلساتی در محضر سیدفتح‌الله مجتبایی نوشته شهریار شاهین‌دژی (پژوهشگر زبان و ادبیات فارسی)، محافل فرهنگی به روایت ایرج افشار به قلم سیدجواد میرهاشمی (فیلمساز و پژوهش‌گر)، درباره جلسات اخلاقی و توحیدی محمدتقی فیاض‌بخش نوشته امیررضا محمدی (روزنامه‌نگار)، درباره «سه‌شنبه‌های عباس زریاب خویی» در مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی به قلم مجدالدین کیوانی (عضو شورایعالی علمی مرکز دایرة‌المعارف بزرگ اسلامی)، درباره محافل خانه هوشنگ طالع مرسوم به انجمن فرهنگی مهرگان به قلم مجید بجنوردی (روزنامه‌نگار)، درباره «پنج‌شنبه‌های حمید مصدق» نوشته لاله خشکنابی (همسر حمید مصدق) و... است. این پرونده همچنین مصاحبه‌‌ای با جواد مجابی، شاعر، نویسنده و منتقد ادبی را درباره ۶۰ ‌سال آیندوروند به محافل و مجامع ادبی و هنری در بر دارد.

دیگر بخش‌های ماهنامه «تجربه» شامل مصاحبه‌ای با شهرداد روحانی، آهنگساز و رهبر ارکستر به بهانه 70 ‌سالگی اوست. ضمن اینکه بیژن بیرنگ، علیرضا عصار، مینا افتاده، سارا روحانی، محمد دلنوازی و فرشاد شیخی نیز یادداشت‌هایی در این مورد نوشته‌اند. گفت‌وگو با منصوره اتحادیه، پژوهشگر و ناشر کتاب‌های تاریخ درباره کتابخانه شخصی‌اش و مروری بر کتاب‌های «فلسفه دین» اثر چارلز تالیافر و دیگران با ترجمه یاسر میردامادی، «ناداستان خلاق» اثر تیلار ماتسئو با ترجمه ستاره عارف کشفی، «محله‌ای که بود» نوشته محمدعلی اکبری، «گورهای بی‌سنگ» نوشته بنفشه رحمانی، «نظریه فمینیستی» نوشته جوزفین دانون با ترجمه فرزانه راجی و «قهرمان هزارچهره» نوشته جوزف کمبل با ترجمه شادی خسروپناه و...

بخش کتاب تازه‌ترین شماره ماهنامه «تجربه» را شکل می‌دهد که با مروری بر چند پادکست مهم و شنیدنی این روزهای‌مان خاتمه پیدا می‌کند. پایان‌بخش شماره ۳۰ (دور جدید) ماهنامه «تجربه» گفت‌وگوی حامد قریب (روزنامه‌نگار) با بهتاش صناعی‌ها و مریم مقدم سازندگان فیلم «کیک محبوب من» درباره جدال سینمای مستقل با سینمای رسمی است. این گفت‌وگو با یادداشتی از کیوان کثیریان، منتقد سینما در مورد شرایط تاریخی سینمای ایران پس از سال ۱۴۰۱ همراه است. نقطه پایانی این شماره از «تجربه» را هم حسین پاکدل گذاشته است که با حضور در پشت‌صحنه برنامه «مهمونی» ایرج طهماسب، روایتی از این دیدار به دست می‌دهد.