بررسی روی کار آمدن دولت وفاق و انتخاب مهدی جمالی‌نژاد به‌عنوان استاندار اصفهان و تاثیر آن بر شرایط استان
حاشیههای انتصاب در نصف جهان
انتقادها به جمالی‌نژاد به ویژه به انتصاب مریم فتحی زاده مدیر کل امور بانوان استان اصفهان است که منجر به ارسال نامه زنان اصلاح طلب استان به معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری شد که آن‌را تخطی از مصوبات بالادستی دانستند.
انتخاب مهدی جمالی‌نژاد به‌عنوان استاندار جدید استان اصفهان، یکی از پربحث‌ترین انتخاب‌های دولت چهاردهم بود.بیشترین نگرانی به دلیل حمایت چند چهره خاص تندرو اصولگرا از جمالی‌نژاد بود.
امیرحسین بانکی‌پور، نماینده اصفهان در مجلس عضوی بود که حمایت وی از جمالی‌نژاد، به نگرانی‌ها از این انتصاب دامن زد. او جمالی‌نژاد را چهره‌ای فراجناحی و ملی می‌دانست که به دلیل تعامل با همه دولت‌ها فارغ از جنبه سیاسی گزینه مناسبی خواهد بود و انتخاب او آزمون وفاق رئیس‌جمهور خواهد بود. اما جمالی‌نژاد حالا با انتخاب‌هایش در معرض آزمون وفاق قرار گرفته است و اینگونه به نظر می‌رسد که حاشیه‌ها در اصفهان ادامه خواهد داشت.
استانِ پرچالش
استان اصفهان این روزها با مشکلات متعددی روبه‌رو است؛ از مسئله تامین آب کشاورزی و خشکی زاینده‌رود گرفته تا آلودگی هوا و فرونشست زمین و تامین آب صنایع؛ ابرچالش‌هایی هستند که اصفهان را با وجود آنکه گرایش قالب سیاسی در این استان به سمت طیف اصولگرا و همسو با حاکمیت است، اما در زمینه مسائل محیط زیستی به استانی امنیتی تبدیل کرده است.
کاهش کیفیت زندگی در اصفهان، تاثیر مستقیم خود را بر کاهش مشارکت مردم این استان در انتخابات‌ها گذاشته است؛ به‌گونه‌ای که از یازدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری(75 درصد) تا چهاردهمین دوره(48/83 درصد)، میزان مشارکت مردم این استان در انتخابات بسیار کاهش پیدا کرده است. مشارکت مردم اصفهان در انتخابات یازدهم ریاست‌جمهوری 75 درصد و روحانی بالاترین آرا را به دست آورد.
مشارکت مردم اصفهان در انتخابات دوازدهم ریاست‌جمهوری 73/2 درصد و روحانی بالاترین آرا را به دست آورد. در انتخابات سیزدهم 43/83 درصد مردم این استان مشارکت داشتند و در انتخابات چهاردهم، مشارکت در دور نخست 41 درصد بود. در دور نخست سعید جلیلی دو برابر مسعود پزشکیان در این استان رای به دست آورد. در دور دوم انتخابات ریاست‌جمهوری چهاردهم مشارکت اصفهانی‌ها به 48/83 درصد رسید.
در دور دوم نیز جلیلی با بیش از یک میلیون و 80 هزار رای توانست 60 درصد آرای اصفهانی‌های شرکت‌کننده در انتخابات را به خود اختصاص دهد و از مسعود پزشکیان با 733 هزار رای و 39/4 درصد آرا پیشی بگیرد. البته که وضعیت آرا در این استان و حضور کمتر از 50 درصد شرکت‌کننده‌ها امکان ترسیم موقعیت جریان‌های سیاسی در این استان را نیز با مشکل مواجه کرده است اما در انتخابات اخیر و بر اساس آرا وزنه اصولگرایان سنگین‌تر بوده است.
امنیت اجتماعی و افول مشارکت سیاسی در اصفهان
هرچند عوامل دیگری نیز در کاهش مشارکت سیاسی مردم اصفهان اثرگذار است؛ در پژوهشی که با عنوان «بررسی رابطه مشارکت سیاسی و احساس امنیت اجتماعی در بین شهروندان اصفهانی» توسط حسین هرسیج و رضا محموداوغلی انجام شد، رابطه مشارکت سیاسی اصفهانی‌ها و امنیت اجتماعی آنها بررسی شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در بین «احساس امنیت اجتماعی» و «مشارکت سیاسی» رابطه‌ای مستقیم وجود دارد و نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد که بین این دو مؤلفه رابطه معناداری وجود دارد و احساس امنیت اجتماعی به‌ویژه دو مؤلفه روانی و انگیزشیِ آن پیش‌بینی‌کننده مهمی برای مشارکت سیاسی اصفهانی‌ها است؛
هرچه احساس امنیت اجتماعی بیشتر، مشارکت سیاسی نیز بیشتر. در نتیجه با بررسی آماری نرخ مشارکت اصفهانی‌ها در پنج دوره اخیر انتخابات ریاست‌جمهوری می‌توان نتیجه گرفت که امنیت اجتماعی اصفهانی‌ها نیز کاهش یافته است؛ به‌ویژه که سیاست‌های اشتباه توسعه‌محور در این استان، بخشی از آثار تاریخی و هویت این استان را نشانه گرفته است.(خطر فرونشست بناهای تاریخی) در نتیجه روی کار آمدن استانداری که بتواند با سیاست‌های خود امنیت اجتماعی این استان را تامین و مشارکت فعال سیاسی اصفهانی‌ها را افزایش دهد، مهم و ضروری است.
جمالی نژاد، یک انتخابِ پرحاشیه
اما انتخاب استاندار این استان از حاشیه مبرا نبود. مجمع نمایندگان استان اصفهان سه گزینه حسین اشتری، مهدی جمالی‌نژاد و هاشم امینی را به‌عنوان کاندیدای خود معرفی کردند.
گزینه‌هایی که از دید اصلاح‌طلبانِ اصفهانی هیچ نسبتی با گفتمان دولت نداشتند. اصلاح‌طلبان این استان گزینه‌هایی از جمله عباس رضایی (رئیس ستاد انتخاباتی دکتر پزشکیان در استان)؛ حسن فائضی (رئیس ستاد انتخاباتی شوراهای اسلامی شهر و روستا دکتر پزشکیان در اصفهان)؛ ایوب درویشی (معاون سابق توسعه مدیریت و منابع انسانی استانداری اصفهان)، ناهید تاج‌الدین (نماینده مردم اصفهان در مجلس دهم) و چند گزینه دیگر را معرفی کرده بودند، اما از همان ابتدا شایعات درباره انتصاب از بین گزینه‌های مجمع نمایندگان پررنگ‌تر بود تا جایی که جمعی از احزاب اصلاح‌طلب و مسئولان ستاد انتخاباتی پزشکیان در اصفهان در نامه‌ای به پزشکیان تاکید کرده بودند: «در صورت عدم انتصاب استاندار همسو و هم‌جهت با شعارهای انتخاباتی مبلغان اصلی کمپین انتخاباتی شما، مسئولیت انتخاب این افراد در استان، تماماً بر عهده شخص حضرتعالی بوده و قاعدتاً پاسخگویی به مردم نسبت به عملکرد دولتمردان در استان نیز بر عهده همان مجامع و اشخاصی می‌باشد که گزینه مقابل رای اکثریت را به مردم مظلوم اصفهان تحمیل نمودند.» در نهایت مهدی جمالی‌نژاد با وجود مخالفت‌های گسترده انتخاب شد.
مهدی جمالی‌نژاد متولد سال 1348 در اصفهان است و دکترای برنامه‌ریزی شهری از دانشگاه اصفهان دارد. وی شهردار اصفهان و یزد بوده و در دولت‌های دوازدهم و سیزدهم معاون عمران و توسعه امور شهری و روستایی وزیر کشور و ریاست سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌های کشور را برعهده داشته است.
جمالی‌نژاد سمت‌های مختلفی نیز در استان اصفهان داشته؛ از جمله ریاست کارگروه محیط زیست و توسعه پایدار استان اصفهان، ریاست کارگروه گردشگری و میراث فرهنگی استان اصفهان، ریاست کارگروه امور زیربنایی و شهرسازی استان اصفهان. هرچند عده‌ای با توجه به سابقه کاری وی در استان اصفهان، این انتصاب را مناسب می‌دانند، اما گروه دیگری مخالف آن به دلیل حمایت جریان‌های تندرو اصولگرا هستند. عده‌ای انتخاب او را پیروزی گفتمان وفاق در اصفهان می‌دانند و عده‌ای معتقدند دولت به لابی پایداری‌ها در اصفهان باخته است.
حرکت بر مدار وفاق ملی و اختلاف بر سر انتخاب‌ها
او در مراسم معارفه‌اش تاکید کرد که بر مدار وفاق ملی حرکت خواهد کرد: «به اختلافات فرصت‌سوز درون و برون‌استانی پشت می‌کنیم و بر مدار وفاق ملی حرکت خواهیم کرد.» او تاکید کرد که تیم مدیریتی وی باید عالمانه حرکت کند و به صورت مستمر خود را نقد کند و گفت: «مداومت و پیگیری را نیز فراموش نخواهیم کرد و اسیر گزارش‌های بی‌ثمر نمی‌شویم.»
اما انتخاب‌های بعدی او شعار او مبنی بر حرکت در مدار وفاق ملی را از سویی به‌ویژه از سوی اصلاح‌طلبان استان به زیر سوال برد. جمالی‌نژاد تلاش کرد تا در مراسم تکریم و معارفه چند تن از مدیرانی که در استانداری اصفهان منصوب کرد به بخشی از انتقادها پاسخ دهد و اینگونه گفت که هر کسی با هر نگرشی به استانداری اصفهان می‌آید باید تابع سیاست‌های رئیس‌جمهور باشد و تلاش کرد تا انتخاب از جریان‌های سیاسی مختلف را در سایه گفتمان وفاق تعریف کند: «وقتی از وفاق ملی صحبت می‌کنیم، یعنی اینکه یک چتر حمایتی بر سر استان بکشیم تا همه دیدگاه‌ها و سلایق را پوشش دهیم و زمینه جذب حداکثری و دفع حداقلی را فراهم آوریم.»
دو انتخابِ پر بحثِ جمالی‌نژاد
هرچند که در عمل با انتصاب‌های او به‌ویژه در چند مورد خاص، حداقل از دیدگاه برخی اصلاح‌طلبان، به نظر نمی‌رسد استان اصفهان چندان شرایط پایدار مدیریتی را تجربه کرده باشد، اما او به دلیل انتخاب‌های خود مورد انتقاد است. او از 23 مهر تا 23آبان 18 انتصاب انجام داده است که 17 نفر آنها مرد و تنها یک نفر(مدیر کل امور بانوان) زن بوده‌اند، همچنین چهار نفر از انتصاب‌ها خروجی کمیته انتصابات هستند. جمالی‌نژاد در این بازه چهار معاون منصوب کرده است که سه نفر از آنها از جریان اصولگرا و یک نفر، از جریان اصلاح‌طلب هستند.
او همچنین پنج مشاور برای خود گماشته است که یک نفر از آنها اصواگرا، یک نفر عضو جبهه پایداری و سه نفر از معتدلین هستند. از بین چهار مدیرکل منصوب‌شده نیز دو نفر اصولگرا، یک نفر عضو جبهه پایداری و یک نفر معتدل است. جمالی‌نژاد چهار فرماندار نیز منصوب کرده است که یک نفر اصولگرا، یک نفر اصلاح‌طلب و دو نفر معتدل هستند. تنها شهردارِ شهر بدون شورای شهر (بهارستان) نیز که از سوی جمالی‌نژاد منصوب شده اصولگرا است.
احتمالاً همین سهم بسیار اندک اصلاح‌طلب‌ها در انتصاب‌های استانی دلیل نارضایتی آنها از جمالی‌نژاد نیز هست؛ تا جایی که مرتضی طهرانی، رئیس شورای هماهنگی جبهه اصلاحات اصفهان در اعتراض به انتصابات اخیر استاندار اصفهان در جلسه فرمانداران سابق و مدیران استان اصفهان با استاندار جدید حاضر نشد. انتقادها به‌ویژه به دو انتخاب جمالی‌نژاد است؛ مریم فاتحی‌زاده، عضو هیئت علمی دانشگاه صنعتی اصفهان که به سمت مدیرکل امور بانوان این استان رسید.
او از گزینه‌های احمدی‌نژاد برای حضور در کابینه دولت دهم و از فعالان ستاد سعید جلیلی در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری در اصفهان بود. بعلاوه ظاهراً فاتحی‌زاده یکی از سه نفر کمیته‌ای بود که در خصوص تعلیق دو استاد دانشگاه اصفهان نقش موثر و تعیین‌کننده‌ای داشته است و از همین روست که انتقادات به او به‌ویژه از سوی جامعه دانشگاهی شدت یافته است؛ تا جایی که جمعی از زنان و جوانان اصلاح‌طلب استان اصفهان در نامه‌ای به زهرا بهروزآذر، معاون امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری نسبت به این انتصاب انتقاد کردند.
آنها در این نامه اعلام کردند که این انتصاب بدون هماهنگی بوده است: «متاسفانه این انتصاب بدون توجه به نامه ابلاغی جناب آقای دکتر عارف، معاون محترم رئیس‌جمهور و بدون مشورت و هماهنگی با معاونت امور بانوان و خانواده ریاست‌جمهوری انجام پذیرفته است و مصداق تخطی از مصوبات بالادستی و به نوعی دهان‌کجی به مشی و اندیشه اصلاح‌طلبان بالاخص فعالان ستادی جناب آقای دکتر پزشکیان در این استان بوده است.» آنها در این نامه گفتند که خانم فاتحی‌زاده هیچ قرابتی با دولت وفاق و شعارهای آن نداشته و نخواهد داشت.
همچنین انتصاب ابراهیم معتمدی به سمت معاونت برنامه‌ریزی استانداری اصفهان نیز با انتقادهای فراوانی روبه‌رو شد. او معاون عمرانی استانداری قم در دولت رئیسی بود و اصفهانی‌ها او را یک اصولگرای تندرو می‌دانند. اعتراض دیگر به فرماندار ویژه نجف‌آباد، حمیدرضا محمدی‌فشارکی بود که در دولت سیزدهم فرماندار شهرستان‌های لنجان و کاشان بوده است.
ناراحتیِ استاندار از انتقادها
اما این انتقادها ناراحتی جمالی‌نژاد را نیز در پی داشته است. او در دیدار با اعضای ستاد انتخاباتی پزشکیان در اصفهان با تاکید بر اینکه دوقطبی کردن جامعه باعث کُند شدن سرعت رشد و توسعه می‌شود، نسبت به انتقادها به انتصابات گفت: «آمده‌ام تا فضای چندقطبی را برطرف کنم اما از اینکه می‌بینم برخی بنا بر سلیقه سیاسی سعی می‌کنند اعتماد جامعه را از مدیران سلب کنند نگران می‌شوم.
متاسفانه بعضی از سیاسیون نسبت به برخی انتصاب‌ها انتقادهایی دارند که البته این انتقادها مورد نظر و توجه قرار می‌گیرد، ولی بنده ۳۰ سال است که در اصفهان کار کرده‌ام و همیشه هم دغدغه و نگرانی اعتلای اصفهان را داشته‌ام، لذا دغدغه من برای اعتلای اصفهان کمتر از دیگران نیست و هیچ موقع نمی‌خواهم با انتصاب افراد غیرمتخصص اعتبار ۳۰ ساله خودم را زیر سوال ببرم.»
عباس نصر، از فعالان سیاسی استان اصفهان است که در این دیدار حضور داشت. او در گزارشی که پس از این نشست منتشر کرد، توضیحات جزئی‌تری از صحبت‌های جمالی‌نژاد درباره انتصاب مدیرکل امور بانوان داده است: «تاکید ایشان بر این است که انتصابات ایشان هریک اهدافی را داشته است؛ مثلاً انتصاب مدیرکل بانوان که مورد اعتراض قرار گرفته است با هدف اینکه بتواند برنامه‌های شاد مثل آنچه درکنار زاینده‌رود گذشت و مسئله‌ای ایجاد نکرد می‌باشد.»
اصلاح‌طلبان اصفهان تمایلی برای مصاحبه نداشتند و از نسبت به اظهارنظر درباره انتصاب‌های جمالی‌نژاد و عملکرد او سکوت کردند. آنها علت را به دلیل وعده‌هایی مطرح می‌کردند که در پی همین جلسه داده شده بود. آنها می‌گویند که به نظر آقای پزشکیان احترام گذاشته و با این انتخاب همکاری می‌کنند اما اینکه چقدر آقای جمالی‌نژاد به پزشکیان وفادار بوده برای آنها جای ابهام دارد چراکه در انتخاب‌های جمالی‌نژاد تاکنون اتفاقات مثبتی نیفتاده است.
از دیدگاه اصلاح‌طلبان اصفهانی گرایش آقای جمالی‌نژاد به سمت اصولگراها است و از بین اصلاح‌طلبان نیز، اصلاح‌طلبانِ غیرتشکیلاتی را انتخاب کرده است که هم به نوعی نظر اصلاح‌طلبان را برآورده کرده باشد و خود را بدهکار جبهه اصلاحات نبیند و هم از نیروهای تکنوکرات اصلاح‌طلب اصفهانی در میان مدیران‌اش استفاده نکند. از سوی دیگر جمالی‌نژاد منتخب اصلاح‌طلبان نبوده و نماینده‌های تندرو اصفهان از او حمایت کردند و از همین روی نگرانی‌های زیادی نسبت به جمالی‌نژاد وجود داشت که با این انتخاب‌ها به نظر می‌رسد که این نگرانی‌ها بی‌دلیل نبوده است.
