عـــراق به دنبال ثبات/روایتی از گفتوگوی فواد حسین وزیر امور خارجه عراق با روزنامه الشرقالاوسط
عراق از دیدگاه فواد حسین نگران سوریه است، زیرا «عراق حزب بعث را میشناسد و تحولاتی را که همراه با سقوط آن بود را به خوبی به یاد میآورد». حسین میگوید:«ما وضعیت سوریه را درک میکنیم. همه آنچه ما میخواهیم خوبی برای مردم سوریه است. ما ثبات میخواهیم. ثبات در سوریه به معنای ثبات در عراق نیز هست.»
چگونه باید از بغداد در مقابل تهدیدها محافظت کرد؟ فواد حسین، وزیر امور خارجه عراق، در گفتوگو با روزنامه الشرقالاوسط این عبارت را بر زبان آورده و گفت، هر شبی که در سال 2024 بر کشورش گذشت این جمله را در ذهن میگذراند. الشرقالاوسط یک ساعت بعد از اعلام آتشبس بین اسرائیل و حماس، در 15 ژانویه، با فواد حسین گفتوگو کرد.
فواد حسین میگوید عراق از جنگ جان سالم به در برده است اما همچنان با خطر شیوع آن مواجه است. او همچنین میگوید که «جهان اکنون به ما جور دیگری نگاه میکند»، اما «عراقیها مشکلات خود را با جناحهای مسلح دارند و هیچکس جز آنها نمیتواند این مشکل را حل کند»؛ حتی اگر ایران با عراقیها مخالفت کند یا رئیسجمهور آمریکا که هیچ علاقهای به بغداد و تهران ندارد، در این خصوص نظر دیگری داشته باشد.
اخبار در مورد مفاد توافق آتشبس در غزه منتشر میشد. فؤاد حسین پرسید: چگونه به این لحظه رسیدیم؟ آتشبس تعویق افتاد و بهای سنگینی داشت.» او بدون اینکه خوشبینی خود را پنهان کند، به آنچه به عنوان «پیشگویی عراق» که از اکتبر 2023 مطرح شده است، بازگشت: «هر جنگی، جنگ دیگری را به دنیا میآورد و اینگونه جنگها بیشتر خواهند شد.»
حالا که لبنان وارد دوره جدیدی شده است و سوریه پس از بشار اسد مرحله انتقالی را پشت سر میگذارد و بغداد با توافقی بزرگ که بسیاری آن را برداشتن بار بیش از حد تحمل میدانند؛ به جز فواد حسین که این توافق را یک توافق تاریخی مینامد. برنامه بریتانیا برای عراق در 15 ژانویه، یک بسته سرمایهگذاری 12/3 میلیارد پوندی در این کشور است. حسین گفت که این معامله بیسابقه، منعکسکننده «تاریخ طولانی روابط بین دو کشور» است.
توافق دفاعی بین دو کشور نیز وجود دارد. در بیانیه مشترک آمده است که «راه را برای امضای یک توافق امنیتی در آینده هموار میکند.» وزیر خارجه عراق میگوید: «بهجای توافقهای جمعی با کشورهای ائتلاف بینالمللی برای مبارزه با داعش، ما پیشنهاد کردهایم که با بسیاری از کشورها تفاهمهای امنیتی جداگانهای حاصل شود. ما مذاکراتی را با فرانسه و آلمان و اکنون با بریتانیا آغاز کردهایم تا به تفاهماتی در مورد نحوه برخورد با حوزه امنیتی برسیم. دو نوع نیروی بریتانیایی در عراق وجود دارد: یکی در داخل ائتلاف بینالمللی و دیگری در ناتو. به همین خاطر است که ما باید درباره نحوه تعامل در خصوص موضوعات امنیتی نظامی گفتوگو کنیم.»
با توجه به شرایط حساس در خاورمیانه، بسیاری میگویند ممکن است عراق تحت تحریم یا حمله قرار گیرد، و سوال این است که آیا حضور چشمگیر نخستوزیر عراق در لندن یک حرکت پیشگیرانه برای تنشهای آینده است یا خیر؟ فواد حسین میگوید: «هدف این نیست که مسائل را قبل از ورود پرزیدنت ترامپ به کاخ سفید ترتیب دهیم. هر چیزی که پیشنهاد میشود به سیاست عراق، وضعیت عراق و روابط دوجانبه بین عراق و کشورهای تأثیرگذار مربوط میشود.» فواد حسین از نیویورک به لندن آمده بود. او در لندن جایگاه ریاست عراق در گروه 77 بعلاوه چین را بر عهده گرفت که حسین آن را گروه کشورهای جنوب جهانی توصیف میکند.
او میگوید:«ما درباره ریاست عراق بر گروهی از کشورها در چارچوب سازمان ملل صحبت میکنیم که بزرگترین بلوک نماینده جنوب جهانی است. این ریاست راه را برای روابط دیپلماتیک برجسته با کشورهای شمال به منظور ارتقای صلح و امنیت در جهان باز میکند. این امر موقعیت عراق را در سطح منطقهای و بینالمللی تقویت میکند و روابط این کشور را از جمله با ایالات متحده آمریکا تقویت میکند.» حسین معتقد است که ریاست این بلوک در «روز پس از جنگ غزه» برای عراق مهم خواهد بود، زیرا نشان میدهد «اکنون جهان بغداد را چگونه ارزیابی میکند.»
ترامپ بازگشته است
امروز در عراق هیچ صحبتی جز بازگشت ترامپ به قدرت وجود ندارد. تجربه قبلی حضور ترامپ در قدرت امروز عراق را دوقطبی کرده و هیجان سیاسی را برانگیخته است و اختلافی عراقی و ایرانی بر سر خاطرات اولین دوره او در کاخ سفید وجود دارد. حسین بار دیگر لزوم درک سرنوشتی که جغرافیا رقم میزند و ارتباطش با اهداف سیاسی را گوشزد میکند.
حسین میگوید:«مردم آمریکا، دونالد ترامپ را در یک فرآیند دموکراتیک انتخاب کردند و ما به او احترام میگذاریم. در مورد سیاست آمریکا در قبال ایران، با توجه به تنش بین دو طرف، این سیاست کل منطقه را تحت تاثیر قرار میدهد و عراق با توجه به اینکه همسایه ایران است و دارای روابط تاریخی، جغرافیایی، فرهنگی و اقتصادی با این کشور است، در محور این تاثیرپذیری قرار دارد. عراق روابط قوی با آمریکاییها در گذشته و حال دارد که طبق توافقهای روشن به ما در مبارزه با تروریسم کمک کرده است.» فواد حسین ابراز امیدواری کرد که روابط دو طرف برای دستیابی به راهحلهای معین، مبتنی بر گفتوگو باشد.
با این حال، او میترسد که تنشها ادامه پیدا کند، اگرچه او از اینکه بحثهای سیاسی در جامعه عراق درباره لزوم توازن بین طرفهای درگیر شروع شده احساس آرامش میکند. او معتقد است که این امر مستلزم برداشتن گامهای زیادی است. در گذشته چنین بحثهایی در عراق وجود نداشت. اینکه عراق چگونه این بحث حساس را هدایت میکند مهم است. حسین میگوید:«ما روی یک کمپین رسانهای فشرده کار کردیم تا افکار عمومی را متقاعد کنیم که در خطر هستیم. اگر نتوانید درون را متقاعد کنید، نمیتوانید بیرون را متقاعد کنید. ما موفق شدیم پیام را منتقل کنیم. هرچند اصلاً آسان نبود. در ابتدا برخی از مردم به اندازه کافی این مسائل را درک نکردند، اما ما موفق شدیم به همه هشدار دهیم که عراق در خطر است و باید از جنگ دوری کند.»
دشواریهای پیش روی عراق
چگونه عراق به این دستورالعمل پیچیده رسید؟ حسین میگوید که بهرغم حساسیت این مسئله، «عراقیها اکنون آشکارا درباره آن بحث میکنند». آنها به شیوههای مختلف خود برای مقابله با گروههای مسلح خارج از کنترل دولت فکر میکنند که «براساس آنچه مرجعیت دینی در نجف میخواهد، نیاز به محدود کردن استفاده از سلاح حس میشود».
«آیا ما میخواهیم در کار ساخت دولت باشیم یا به جنگ در عرصههای خاص ادامه میدهیم؟ دولت نمیتواند ترکیبی از دولت و چیز دیگری باشد که آن را تضعیف میکند. بنابراین ما نیاز به تفاهمات داخلی داریم که اساس آن این است که هیچ طرف دیگری نباید حالت خشونت یا جنگ را تحمیل کند. این امکانپذیر نیست. ما حتی قبل از این اتفاقات درباره این موضوع صحبت کردیم.» آنچه وزیر میگوید حتی قبل از «توفانالاقصی» روی میز بود و طرفهای بینالمللی وجود دارند که تمایل دارند مسئله عراق پایان یابد.
حسین میگوید:«بسیاری از ناظران این را میگویند. اما من میبینم که بحث جدی در جامعه عراق و در میان محافل سیاسی و رهبران وجود دارد. ما این روند را شروع کردهایم و برای رسیدن به نتیجه نیاز به یک دوره مشخص داریم. واضح است که ما به سازوکارهای خاصی پایبند هستیم و پیشنهادات مختلفی وجود دارد. مثلاً جناحها جزء نیروهای حشدالشعبی باشند که جزء قانونی نیروهای مسلح است. همچنین پیشنهاد دیگری وجود دارد که از جناحها میخواهد سلاحهای خود را به نیروهای حشدالشعبی تحویل دهند و صرفاً به نهادهای سیاسی تبدیل شوند. ایدهها زیاد است. اما در نهایت باید به تفاهمات درونی برسیم و از ایجاد شرایطی که خدای ناکرده منجر به دعوای داخلی شود، پرهیز کنیم. نزاع داخلی غیرقابل قبول است.»
فواد حسین میگوید:«در محافل سیاسی عراق صحبت از سه گروهی است که از اکتبر 2023 در صدها حمله مسلحانه در چارچوب «حمایت از مقاومت در غزه» در «وحدت جبههها» مشارکت داشتهاند. این گروهها به احتمال زیاد جنبش «النجبا»، «گردانهای حزبالله» و «گردانهای سیدالشهدا» هستند. بحث بین عراقیها به زمان بیشتری نیاز دارد، اما تهدیداتی که این روزها زیاد منتشر میشود ممکن است خیلی با مهلتی که بغداد دارد، مناسبت نداشته باشد.»
حسین در نوامبر گذشته گفته بود که کشورش «تهدیدهای واضحی دریافت کرده است، برخی از آنها از سمت اسرائیل است. حالا چه میشود کرد؟» «بله، تهدید هنوز وجود دارد و من در مورد درصد بالا یا پایین این تهدیدها صحبت نمیکنم. تهدید، تهدید است. اما من در مورد بحثهای داخلی صحبت میکنم که ربطی به فشار خارجی ندارد، بلکه به نیاز عراق برای رسیدن به نتیجه است.»
در مورد ایران، آیتالله خامنهای اعلام کرد: «نیروهای آمریکایی در عراق اشغالگر هستند و جناحها باید با آمریکاییها مقابله جدی کنند». حسین میگوید: «من به همراه آقای نخستوزیر در تاریخ 19 دیماه در تهران بودم. ما گفتیم که بسیاری از کشورها نظرات خود را در مورد وضعیت داخلی عراق اعلام میکنند، اما مسائل داخلی ما تنها دغدغه عراقیها است و این برای همه صدق میکند... واضح است که مواضع ایران در رسانهها در مورد برخی موضوعات متناقض است. اما در نهایت دیدگاه ما این است که تصمیم نهایی باید توسط عراق اتخاذ شود.»
فواد حسین فرضیه خود در مورد «تصمیم خاص عراق» را بر بقای بغداد در دل شعلههای جنگ استوار میکند. وی میگوید:«دولت روزهای بسیار سختی را در اثر شرایط داخلی و خارجی پشت سر گذاشت، اما موفق شد. اکنون آتشبس در غزه پس از کشته شدن و آواره شدن هزاران نفر بهدست آمده است. اما آیا واقعاً به آتشبس رسیدهایم؟ باید گفت که تنش هنوز وجود دارد. سال 2024 برای ما بسیار سخت بود، زیرا ما با مراکز قدرت و کشورهایی که روابط قوی با آنها نداریم، سروکار داشتیم. عراق اکنون در منطقهای قرار دارد که آتش تنش همچنان در آن شعلهور است. سوال مطرح این است که چگونه از خود در برابر این آتش محافظت کنیم؟ تلاشی که ما در سال گذشته انجام دادیم در دوره آتی دو برابر خواهد شد تا عراق را در وضعیتی با ثبات و به دور از جنگ و درگیری حفظ کنیم.»
و حالا سوریه بدون اسد
هیچکس بیش از عراقیها نمیتواند اراده مردم سوریه را درک کند. از نظر حسین، عراقیها «معنای دیکتاتوری و حزب بعث را که دههها با آن مبارزه کردهاند، کاملاً درک میکنند». وزیر خارجه عراق سقوط بشار اسد را نتیجه طبیعی چندین عامل از جمله فروپاشی رژیم و ارتش و همچنین اراده مردم سوریه که طعم تلخ ظلم، بیعدالتی و انزوا از جهان را چشیدند، توصیف کرد. حسین میگوید:«بنابراین، زمانی که تغییر در سوریه اتفاق افتاد، ناشی از مبارزه و کار مشترک بین اجزای مردم سوریه و احزاب مختلف سیاسی بود که برخی لیبرال، برخی مذهبی و برخی ملیگرا هستند.
بخشی از تغییر نیز به دلیل دخالت عوامل خارجی اتفاق افتاد. اگر مداخله خارجی نبود، همانطور که در عراق اتفاق افتاد، تغییر امکانپذیر نبود و اکنون باید منتظر نتیجه این مبارزه مشترک برای آزادی و حمایت از حقوق بشر، حقوق زنان و اقلیتها باشیم. این بخشی از خواستههای بسیاری از احزاب سیاسی بود.» اما هرکسی که تعامل بغداد با دولت جدید سوریه را مینگرد، حس تحفظ داشتن را درک میکند. در حالی که مواضع خوشبینانهای مطرح میشود اما شک و سوءظن بر این مواضع حاکم است.
وزیر امور خارجه عراق میگوید که بغداد منتظر است ببیند روند سیاسی در سوریه چگونه آغاز خواهد شد. «اکنون، دولتی در دمشق وجود دارد که مثبت صحبت میکند، به گونهای که نشاندهنده حسننیت است. اما برای رسیدن به ثبات در سوریه به ابزار نیاز داریم. سوریه اکنون ویران شده و بازسازی این کشور نیازمند اقدام مشترک و حمایت جهان خارج است.
بدون حمایت بینالمللی، سوریه قابل بازسازی نیست.» بنابراین بغداد منتظر پاسخ به سوالات خود برای پایان دادن به وضعیت سوریه است. سوالات مطرح شده توسط حسین بسیار زیاد و مهم به نظر میرسند: «در مورد کنفرانس ملی که قرار است به زودی در سوریه برگزار شود بسیار صحبت میشود و میگویند که این کنفرانس باید آغاز راهحل واقعی باشد، اما چه کسی اعضای این کنفرانس را انتخاب میکند؟ کدام حزب بر کنفرانس نظارت دارد؟ چه نکاتی در دستور کار کنفرانس مطرح شده است؟ هدف از برگزاری کنفرانس چیست؟ آیا دستیابی به توافقات بین طرفهای مختلف و نمایندگان جناحهای مختلف در سوریه در دستور کار است؟ ما همه این سوالات را میپرسیم و آنها را در نشست ریاض از وزرای خارجه عرب پرسیدیم و امیدواریم پاسخهایی دریافت کنیم.»
فواد حسین این ادعا را رد میکند که میگوید «عراقیها نگران اوضاع سوریه نیستند» زیرا زمانی که ارتش سوریه فروپاشید، «داعش مواضع جدیدی به دست آورد و پس از دستیابی به سلاحهای جدید، تعداد اعضای آن افزایش یافت. برخی از رهبران داعش نیز از خارج برگشته بودند تا دوباره به صفوف سازمان داعش بپیوندند، پس وقتی این افراد نزدیک مرزهای ما هستند، چگونه نگران نباشیم؟ امروز، «امکان بازگشت تروریسم تهدیدی برای کشورهای همسایه سوریه نظیر عراق، اردن و لبنان خواهد بود».
بنابراین، عراق از دیدگاه فواد حسین نگران سوریه است، زیرا «عراق حزب بعث را میشناسد و تحولاتی را که همراه با سقوط آن بود را به خوبی به یاد میآورد». حسین میگوید:«ما وضعیت سوریه را درک میکنیم. اما ما تجربه تغییر را داریم. اگر با طرف سوری گفتوگوهایی مطرح میشود، از مبنایی شروع میکنیم که با بحث کشورهای دیگر با طرف سوری متفاوت است. همه آنچه ما میخواهیم خوبی برای مردم سوریه است.
ما ثبات میخواهیم. ثبات در سوریه به معنای ثبات در عراق نیز هست.» سرنوشت همه ابهامات عراقیها چه خواهد شد و چه کسی آنها را با دولت جدید دمشق و رئیس آن، احمدالشرع، مطرح میکند؟ وزیر خارجه عراق با بیان اینکه بغداد با دمشق در تماس است، میگوید: «زمانی که من در نشست ریاض بودم، با حضور وزیر امور خارجه سوریه و وزرای خارجه عرب، در چارچوب یک گفتوگوی عمیق با دمشق صحبتهای مثبتی انجام شد.»
کردها نقطه ارتباط و انقطاع
بغداد محافظهکار است، اما کردها در هر دو سمت عراق و سوریه نگرانی مشترکی دارند. به نظر میرسد اربیل مشتاق حضور فعال است و به نقش میانجی نزدیک میشود و این موضوع پس از دیدار مسعود بارزانی، رهبر حزب دموکرات و مظلوم عبدی، رهبر نیروهای دموکراتیک سوریه مشخص شد. حسین میگوید:«دولت بغداد ثبات سوریه را محدود به دمشق نمیداند، بلکه میخواهد همه اجزای سوریه را در برگیرد؛ بنابراین، رهبری کردها در منطقه کردستان، به دلیل ملیگرایی و نفوذ در مناطق دیگر به ویژه سوریه، نقشی محوری در بغداد دارد.»
حسین، نخست از گفتوگوی کردی در داخل سوریه و گفتوگوی کردی با رهبری اقلیم کردستان که به وضعیت آینده بخش کردی اهمیت میدهند، صحبت میکند. 250 هزار پناهجوی سوری که از سال 2019 در کردستان عراق زندگی میکنند و «واقعیتی تأثیرگذار در جامعه عراق را تشکیل میدهند».
«اگر در حلب و مناطق ساحلی سوریه و مناطق شرق مدیترانه یا جنوب این کشور ثبات وجود نداشته باشد، دمشق نیز از ثبات برخوردار نخواهد شد.اکنون باید یک وضعیت تعاملی بین داخل عراق و سوریه ایجاد کنیم.» فواد حسین «کارکردهای پیچیده سیاسی» کشوری مانند عراق را در رابطه با خطرات جنگ اینطور خلاصه میکند: «هیچ کارکردی پیچیدهتر از دستیابی به تعادل بین وضعیت داخلی و تحولات پیرامونی نیست. ما با آمریکا، غرب، روسیه، کشورهای خلیج فارس و ایران رابطه داریم. این واقعیت عراق است و در این تضادها و درگیریها، نیاز به اقدامات دقیق سیاسی برای حفظ تعادل داریم.»
جزئیات توافق لندن و بغداد
سفر سهروزه محمد شیاع السودانی، نخستوزیر عراق به انگلیس حاوی پیامهای گوناگونی بود. این سفر در حالی انجام گرفت که لندن در وضعیت دشوار اقتصادی قرار گرفته است. سفر السودانی به لندن و دیدار با هیئتهای اقتصادی این کشور میتواند بخشی از رکود موجود بر اقتصاد انگلیس را کاهش دهد. بخش دیگر مذاکرات عراق و انگلیس به امضای توافقنامههای چندمیلیارد پوندی امنیتی و دفاعی مربوط بود.
یکی از بندهای این توافقنامهها، بازسازی پایگاه هوایی «القیاره» عراق توسط انگلیسیهاست. این پایگاه را در سال 2020 ائتلاف بینالمللی موسوم به ضدداعش به ارتش عراق تحویل داده بود اما براساس توافقنامه امضاءشده میان کییر استارمر، نخستوزیر انگلیس و محمد شیاع السودانی، نخستوزیر عراق، انگلیسیها بار دیگر فعالیتهای خود را در این پایگاه از سر خواهند گرفت.
بازسازی پایگاه هوایی «القیاره» بیش از 500 میلیون پوند هزینه برای لندن در پی خواهد داشت. این پایگاه هوایی در 58 کیلومتری جنوب شهر موصل واقع شده است. بهنظر میرسد شراکت عراق و انگلیس برای فعالسازی این پایگاه هوایی ذیل توافقی قرار میگیرد که در آن بر خروج نیروهای ائتلاف بینالمللی از عراق تاکید شده بود. مقامات عراقی بارها تاکید کرده بودند پایان فعالیتهای ائتلاف بینالمللی در عراق، آغاز روابط استراتژیک دفاعی و نظامی را با دیگر کشورها رقم خواهد زد. در بخش دیگر توافقنامه منعقدشده میان استارمر و السودانی به پیمان دفاعی مشترک اشاره دارد.
برخی منابع در رابطه با جزئیات این توافق ادعا دارند که بخشی از پیمان دفاعی مشترک میان انگلیس و عراق به دفاع و حمایت مشترک در برابر دشمن اشاره میکند، بر این اساس هر کشور یا عنصر متخاصمی که علیه عراق یا انگلیس حملهای انجام دهد یا آغازگر جنگی باشد، طرف دیگر باید در دفاع از آن وارد شود. درصورتیکه چنین پیمانی امضاء شده باشد، عراق و انگلیس در حقیقت دشمنان مشترکی برای خود تعریف خواهند کرد. در بخش دیگر توافق جامع عراق و انگلیس، شرکتهای انگلیسی موظف خواهند شد تا مینروبی در سراسر عراق را انجام دهند.
درصورتیکه مینروبی در استان بصره عملیاتی شود، میتواند بر پیشرفت اتصال خط آهن شلمچه - بصره تاثیر مثبتی بگذارد. ارزش این توافقنامه نیز 300 میلیون پوند عنوان شده است. همچنین یک شرکت انگلیسی مسئولیت اتصال شبکه برق عربستان سعودی به جنوب عراق به ارزش 1/2 میلیارد پوند را برعهده خواهد گرفت. علاوه بر این، شرکت دیگری خطوط آهن جدیدی را به ارزش 82 میلیون پوند برای عراق احداث خواهد کرد.
جمعی از شرکتهای انگلیسی نیز با تشکیل یک ائتلاف اقتصادی در پروژههای زیستمحیطی عراق مانند بهبود کیفیت آب آشامیدنی و آبیاری مزارع کشاورزی به ارزش 5/3 میلیارد پوند، پروژه آب شیرین کن در بصره به ارزش 3/3 میلیارد پوند و بهبود کیفیت آب بغداد به ارزش 655 میلیون پوند سرمایهگذاری خواهند کرد. علاوه بر موارد فوق، همزمان با سفر نخستوزیر عراق به لندن، شرکت BP یا بریتیش پترولیوم بر سر توسعه میادین نفتی کرکوک با هیئت اقتصادی عراق به توافق رسید.
این توافق، نگرانی بسیاری را برای کردهای عراق به همراه داشت تا جایی که روابط اربیل و بغداد را در آستانه ورود به یک بحران قرار داد. درصورتیکه پروژه توسعه میادین نفتی کرکوک توسط BP تحقق یابد، تولید نفت کرکوک از حدود 400 هزار بشکه در روز به 800 هزار خواهد رسید. پیش از امضای این قرارداد، حامیان دولت اقلیم کردستان عراق حملات رسانهای را علیه وزیر دارایی دولت عراق سازماندهی کرده بودند. با سفر السودانی به لندن مشخص شد که دلیل حملات رسانهای علیه وزیر دارایی عراق، روی میز بودن توافق میان دولت عراق و بریتیش پترولیوم است.
در سفر السودانی به لندن، برخی مناطق اقتصادی عراق از فهرست قرمز (پرخطر) شرکتهای اقتصادی و سرمایهگذاری انگلیسی حذف شدند. عمده مناطق مزبور استانهای سنینشین مانند بخشی از استان الانبار، صلاح الدین و نینوا بود که در لیست مناطق پرخطر جهت سرمایهگذاری شرکتهای انگلیسی بهشمار میرفتند. مناطقی از بغداد بهجز شهرک صدر، استانهای کربلا، نجف، واسط، میسان، بابل، دیوانیه و ذیقار در لیست زرد رنگ قرار گرفتند.
مناطق اقلیم کردستان عراق در زمره مناطق زرد رنگ قرار دارند. مناطق مرزی جنوبی، غربی و شرقی عراق نیز همچنان در لیست پرخطر قرار دارند. با استناد به این تقسیمبندی که توسط وزارتخارجه انگلیسی انجام گرفته است؛ عمده مناطق شیعه و کردنشین عراق از این پس شاهد نفوذ اقتصادی مضاعف انگلیسیها خواهند بود.