رنج اقتصادی چین ادامه دارد
۲۰۲۴ سال شوم دیگری برای اقتصاد چین بود که در آن هیچ پایانی برای مشکلاتی که در دوران همهگیری کووید-۱۹ آغاز شد، دیده نمیشود.
۲۰۲۴ سال شوم دیگری برای اقتصاد چین بود که در آن هیچ پایانی برای مشکلاتی که در دوران همهگیری کووید-۱۹ آغاز شد، دیده نمیشود. پکن ظاهراً میخواهد هرطور شده به کندی رشد اقتصادی رسیدگی کند اما سرمایهگذاران شرکتها و مردم چین هیچ اطمینانی ندارند.
سقوط تدریجی حباب ملک و املاک که محرکی برای دههها رکود رشد تولید ناخالص داخلی بود، خانوارها و کسب و کارها را متزلزل کرده و باورها به حزب کمونیست چین را زیر سوال برده است. چین که مورد هدف دونالد ترامپ، رئیسجمهور منتخب است که اعمال تعرفهها و دیگر محدودیتهای تجارت را تهدید میکند، ممکن است طوفانهای بیشتری در سال 2025 در راه باشد.
چین در مسیر نرسیدن به هدف 5درصد در سال قرار گرفته اما این تنها مشکل آمار و ارقام این کشور نیست. در بحبوحه رکود اقتصادی، دولت از انتشار قابل توجهی از دادهها خودداری کرده است. آمیت کومار، تحلیلگر هندی مینویسد که هنوز باید به یافتههای بسیاری از اعداد برسیم اما مقدار کمی از آن، خبرهای خوب را برای پکن نشان میدهد.
خانوارهای چینی عمدتاً در املاک سرمایهگذاری میکنند، جایی که آمارها ترسناکترند: ملک در سال 2022، 10درصد رکود داشت و در سال 2023، 9/6 درصد. در این میان رویکرد امنیتی در حال توسعه چین که در سرکوب دفاتر مشاوره داخلی و خارجی بود، سرمایهگذاران خصوصی را ترسانده است. یکی از سوالهای بزرگ درباره اقتصاد چین این است که چرا شیجینپینگ هیچکاری برای رفع مشکلات آن نمیکند. سال 2009 در بحران مالی جهانی، مقامات چینی موانع بر سر راه محرکهای اقتصادی را برداشتند.
در 2024، دو سال پس از بحران اقتصادی چین، شیجینپینگ مشخصاً تمایلی به این کار ندارد. اسکات کندی، مشاور ارشد مرکز مطالعات استراتژیک و بینالملل، به چین سفر کرده تا با تحلیلگران و مقامات صحبت کنند. یکی از توضیحات این است که شی اطلاعی از این موضوعات ندارد چون کادری که نمیخواهند به او خبرهای بد را منتقل کنند او را در تاریکی نگه میدارند تا او پیامآوران را مقصر نداند.
دیگران میگویند که شی با این فرضیه مخالف است و اعتقاد دارد که بهتر است چین در فناوریهای درازمدت سرمایهگذاری کند تا اینکه نگران مشکلات اقتصادی گذرا باشد. یکی از مهمترین پاسخها که خیلی از چینیها با آن موافقند این است: برای شی اهمیتی ندارد چون اولویت او رفاه مردم نیست بلکه ماندن در قدرت است.
حالا که ایالات متحده و چین برای رقابت با یکدیگر آماده میشوند، دیگر کشورها از کنار زمین با اضطراب این دعواها را تماشا میکنند. بهگفته جیمز کربتری، تحلیلگر ژئوپلیتیک در فارن پالیسی کشورهای در حال توسعه، که ممکن است ذینفعان سیاستهای چین مثل ابتکار کمربند و جاده باشند احتمالاً قربانیان اصلی سیاستهای جدید پکن خواهند بود. این میتواند یک معمای اصلی استراتژیک برای چین باشد، همانگونه که سیاستهایی که برای نجات اقتصاد داخلی چین طراحی شدهاند روابط این کشور با کشورهای در حال توسعه را تهدید میکنند.
بهگفته کربتری، تعرفههای ترامپ تولیدکنندگان چینی را از بازارهای کشورهای توسعهیافته خارج و وارد بازارهای کشورهای درحال توسعه میکند که تبعات بزرگی برای صنایع محلی خواهند داشت؛ اثری که میتواند برای آنهایی که در رأس زنجیره تامین قرار دارند، بدتر باشد. تایلند و مالزی، که صادرکنندگان بزرگی بهشمار میروند برای ادامه فعالیت کارخانههای خود به چین وابستهاند. این موضوع همچنین تولیدکنندگان داخلی را آسیبپذیر میکند چون چین به تولید کالاهای ردهبالاتر روی آورده است.
این روند میتواند فرصتهایی را برای ایالات متحده ایجاد کند یا چین را مجبور کند درباره سیاستهای خود تجدیدنظر کند. واکنش پکن در دور اول ریاستجمهوری ترامپ نسبتاً مسکوت بود. اما این بار برای «تهدیدهای مستقیم به اقتصاد صادراتمحور چین در دورانی که کشور همچنان با احیای کُند، بیثباتی ملک و املاک و تقاضای کم مصرفکنندگان دستوپنجه نرم میکند» آماده است.
چین ابزارهای خود را برای واکنش به ترامپ تیز کرده که شامل اقدامات مشابه در قبال کمپانیهای آمریکایی است که تغییری از تیرهای هشداردهنده به ضربات بتنی خواهد بود. چین همچنین آماده استفاده از زنجیرههای تامین تحتفشار است و در کنار کشورهایی که از سیاستهای ترامپ بیزار شدهاند، قرار میگیرد.