متوقف نشدن بازی و نبود آمبولانس در ورزشگاه باعث جانباختن هوادار ملوان شد
بازی مرگ روی سکوها
هم‌زمان با دیدار سپاهان و ملوان، یکی از هواداران قدیمی ملوان دچار حمله قلبی شد که به‌دلیل نبود امکانات مناسب پزشکی در ورزشگاه و عدم دانش «مدیریت بحران» از سوی مسئولان برگزاری مسابقه، این هوادار قدیمی متاسفانه درگذشت.
ناظر مسابقه یعنی داوود رفعتی از روز گذشته به‌صورت پیاپی در حال مصاحبه و توجیه رفتاری است که اگر با درایت انجام می‌شد شاید این هوادار ۶۲ ساله به چنین سرنوشتی که پایان زندگی او بود دچار نمی‌شد. داوود رفعتی در مصاحبه‌های طولانی تصویری، صوتی و مکتوب حتی یک‌بار عذرخواهی نکرد و حتی پا را فراتر از توجیه گذاشت و گفت، اگر کسی کنار زمین فوت هم شود ما نباید مسابقه را متوقف کنیم.
این درحالی‌است که در این گزارش به تفکیک خواهیم نوشت که در اتفاقات مشابه در دنیا، مسابقات متوقف می‌شود تا تمام ارکان فوتبال برای احیای یک هوادار، بسیج شوند. در این گزارش علاوه بر روایت موضوع رخ‌داده، با میثم شاهین مدیر رسانه‌ای تیم ملوان و رسول باختر کارشناس حقوقی فوتبال صحبت کردیم تا به لحاظ حقوقی نیز این مسئله را تحلیل کرده باشیم که در صورت وقوع چنین رخدادی، مسئولان برگزاری مسابقه باید چه تدابیری را بیاندیشند.
روایت کادر ملوان و نقض اظهارات رفعتی
در دقیقه ۲۵ مسابقه اعلام شد که یکی از هواداران ملوان دچار حمله قلبی شده است. داوود رفعتی، ناظر این مسابقه در گفت‌وگویی تلویزیونی اعلام کرد، به‌دلیل نبود آمبولانس مختص فرد آسیب‌دیده روی سکو، اجازه نداشته آمبولانس مختص بازیکنان را در اختیار فرد آسیب‌دیده روی سکو بگذارد. همچنین رفعتی تاکید دارد که به‌دلیل این اتفاق نمی‌توانسته مسابقه را متوقف کند؛ چون قانون این اجازه را نمی‌دهد!»
رفعتی در پاسخ به این سوال که چطور در مسابقات اروپایی و اتفاق مشابه، مسابقه از سوی داور و ناظر متوقف می‌شود، گفت: «آنجا را با اینجا قیاس نکنید. قانون به ما اجازه نمی‌دهد به‌خاطر سکته یک تماشاگر، مسابقه را متوقف کنیم. حتی من این اجازه را نداشتم که آمبولانس مختص بازیکن را به هوادار مصدوم بدهم».
میثم شاهین، مدیر رسانه‌ای ملوان انزلی اما روایتی را بیان می‌کند که متفاوت با آن چیزی است که رفعتی گفته است. شاهین در گفت‌وگو با هم‌میهن گفت: «در دقیقه ۲۳، هوادار ملوان دچار ایست قلبی شد. من و آقا مازیار وسط تماشاگران رفتیم تا این هوادار زودتر به روی پیست ورزشگاه منتقل شود تا دستگاه احیا را به او وصل کنیم. اما متاسفانه یکی از مسئولان مسابقه به ما گفت، اصلاً اجازه انتقال فرد مصدوم به سمت زمین را نمی‌دهد که ما گفتیم، قصد فقط بهبود شرایط جسمی این هوادار است و قرار نیست حاشیه‌ای ایجاد شود.
متاسفانه از همان ابتدا آنطور که باید، همکاری قابل‌قبولی شکل نگرفت. من و پزشک تیم ملوان دیدیم که یکی از آمبولانس‌ها دستگاه شوک اکسترنال نداشت. برخی می‌گویند، فردی که فوت‌شده چون در قلبش باتری داشته، نباید از دستگاه شوک استفاده می‌شده اما مسئله مهم این است که یکی از آمبولانس‌ها اصلاً دستگاه شوک نداشت و این یعنی نقص یک خودرو که حیات انسان به او وابسته است.»
میثم شاهین در ادامه درخصوص اینکه فرد متوفی چه زمانی فوت کرد گفت: «ما در دقیقه ۶۰ با برادر ایشان تماس گرفتیم که گفتند، عملیات احیا موفقیت‌آمیز نبوده و ایشان فوت کرده، بعد آقای رفعتی به دروغ میگوید که این فرد دقیقه ۷۲ فوت شده و حتی ما در دقیقه ۶۰ وقتی به رفعتی اعلام کردیم هوادار ما فوت شده، اجازه بده بازی متوقف شود، گفت که نه اصلاً فوت نشده و برخی دنبال جو دادن هستند!»
قانون چه میگوید؟
بسیاری از هواداران فوتبال می‌خواهند بدانند که در صورت وقوع چنین اتفاق ناگواری، قانون چه میگوید؟ رسول باختر، کارشناس حقوق فوتبال در گفت‌وگو با «هم‌میهن» قانون مکتوب و وظایف انسانی ناظر مسابقه را چنین شرح می‌دهد: «از وظایف ناظر مسابقه این است که قبل از شروع بازی، وجود تجهیزات لازم و ضروری را چک بکند و اگر نقصی وجود داشت، نباید اجازه برگزاری مسابقه را بدهد.
متاسفانه با انتشار تصاویر این مسابقه مشاهده می‌کنیم که تجهیزات به‌طور کامل و استاندارد وجود نداشته است. ازطرف‌دیگر اعلام شد، آمبولانس فقط برای بازیکنان وجود داشته و برای تماشاگران به تفکیک حضور نداشته که این یک نقص بزرگ است. در موارد این‌چنینی مشخص می‌شود که آمبولانس باید به تفکیک برای هوادار و بازیکن وجود داشته باشد.
وقتی چنین موردی، مشابه دیدار ملوان و سپاهان رخ می‌دهد، باید مسابقه متوقف شود تا تمام عوامل مسابقه در اختیار احیای فرد آسیب‌دیده قرار بگیرند. آقای رفعتی میگوید، نمی‌توانسته آمبولانس مختص بازیکن را در اختیار فرد آسیب‌دیده روی سکو قرار دهد چون ممکن بود دو بازیکن با یکدیگر سربه‌سر شوند و آسیب ببینند. اتفاقاً نکته صحیحی است و به همین دلیل است که این بازی «باید» متوقف می‌شد تا تمام ارکان مسابقه در اختیار احیای فرد آسیب‌دیده قرار بگیرند.»
اتفاقات مشابه در دنیا
تقریباً یک‌سال پیش در چنین روزی (آذرماه ۱۴۰۲) در تقابل گرانادا و اتلتیکو بیلبائو، یک هوادار روی سکو دچار سکته قلبی شد که داور مسابقه بلافاصله این دیدار را متوقف کرد تا تمام ارکان مسابقه؛ اعم از کادر پزشکی و انتظامی در اختیار احیای حیات این هوادار قرار بگیرند. این مسابقه به زمان دیگری موکول شد و هوادار مصدوم نیز احیا شد و به زندگی برگشت.
دیدار تاتنهام و نیوکاسل، یکی دیگر از مسابقاتی است که حادثه‌ای مشابه آنچه در فوتبال ایران اتفاق افتاد را در پی داشت و داور و ناظر مسابقه تصمیم گرفتند تا زمان بهبود یافتن موقت هوادار و مشخص شدن وضعیت او، بازی را متوقف کنند.
در این مسابقه که اتفاقاً حساس هم بود، در دقیقه ۴۱ یکی از تماشاگران دچار حمله قلبی می‌شود. سرخیو رگیلون، مدافع تاتنهام به داور اطلاع می‌دهد که یک هوادار روی سکو دچار حمله قلبی شده است، به همین دلیل داور بلافاصله مسابقه را متوقف می‌کند. پس از توقف بازی، با کمک اریک دایر، مدافع تاتنهام، تیم پزشکی این تیم روی سکوها به وضعیت هوادار رسیدگی کرد و پس از معاینه او بازی با ۲۰ دقیقه توقف دوباره از سر گرفته شد.
مصاف واتفورد و نیوکاسل، یکی دیگر از مسابقاتی بود که در فصل گذشته با مشکل مشابه مواجه شد و داور آن را متوقف کرد. در دقیقه ۸۵ مسابقه و درحالی‌که بازی به اوج خود رسیده بود، ناگهان کار متوقف شد. درواقع ماجرا از این قرار بود که یکی از هواداران حاضر در جایگاه‌ها دچار حمله قلبی شده و به همین خاطر بازی متوقف شد تا کادر پزشکی به وضعیت این هوادار رسیدگی کند.
بعد از انجام مداواهای لازم روی این هوادار و پس از اینکه داور از بهبود حال او مطمئن شد، مسابقه ادامه پیدا کرد و نهایتاً تاتنهام در لحظات پایانی گل پیروزی‌بخش را به‌ثمر رساند و سه امتیاز ارزشمند را کسب کرد. آنچه مشخص است، ناظر مسابقه به قوانین مصوب برگزاری مسابقات اشراف کامل نداشته؛ چراکه به‌صورت شفاف در ماده ۳۴ آیین‌نامه برگزاری مسابقات گفته شده که دو آمبولانس باید برای آسیب احتمالی هواداران فوتبال و بازیکنان، کنار زمین حضور داشته باشد و تجهیزات کامل پزشکی به تفکیک نیز باید در اتاق پزشک و اطراف زمین نیز وجود داشته باشد.
البته فوت‌شدن یک هوادار تنها اتفاق تلخ این بازی نبود؛ نکته تاسف‌بار دیگر این است که هوادار منتسب به باشگاه سپاهان که به‌دلیل فحاشی به هواداران خانم پرسپولیسی به مدت ۱۰ سال از حضور در ورزشگاه محروم شده بود نیز در این دیدار روی سکو ورزشگاه حضور داشت. به همین دلیل کمیته انضباطی علاوه بر محرومیت باشگاه سپاهان از حضور تماشاگر در دیدارهای خانگی، تمامی عوامل برگزاری این دیدار را تا اطلاع ثانوی محروم کرد تا به این موضوع رسیدگی شود.
