فرصت هلند برای احیای نفوذ جهانی خود
۲۹ اکتبر، رایدهندگان هلندی، پس از سقوط دولت راستگرا و کوتاهمدت دیک شوف، نخستوزیر تکنوکرات برای دومین بار در دو سال گذشته به پای صندوقهای رای میروند.
29 اکتبر، رایدهندگان هلندی، پس از سقوط دولت راستگرا و کوتاهمدت دیک شوف، نخستوزیر تکنوکرات برای دومین بار در دو سال گذشته به پای صندوقهای رای میروند. یک هفته میتواند زمان زیادی در چشمانداز الکتورال بیثبات و چندپاره هلند باشد که در آن 27 حزب برای 150 کرسی با یکدیگر رقابت میکنند. هفته گذشته یک نظرسنجی نشان داد 47درصد از رایدهندگان میگویند که هنوز نمیدانند به چه کسی رای دهند. با این حال هماکنون به نظر میرسد که احزاب میانهرو سنتی ممکن است بهترین جایگاه برای تشکیل یک دولت جدید را داشته باشند چون رایدهندگان پس از دوران اخیر بیثباتی خواهان بازگشت به شرایط عادی هستند.
یک ائتلاف میانه میتواند مسئولیت دشواری از جلب اعتماد در زمانهای را داشته باشد که اعتقاد عمومی به سیاست در پایینترین سطح ممکن قرار گرفته است. ائتلاف راستگرای قبل، پس از کنارهگیری خیرت وایلدرز و تحت نخستوزیری سازشکارانه دیک شوف، رئیس سابق سازمان اطلاعات و فردی غیرحزبی تشکیل شد. «حزب برای آزادی»، حزب راست افراطی خیرت وایلدرز که در سال 2023 در انتخابات پیروز شد، به بزرگترین حزب ائتلاف چهار حزبی دولت شوف تبدیل شد.
دولت شوف فقط 11 ماه دوام آورد و مجموعهای از عوامل مانند نداشتن تجربه (از 4 حزب 3 حزب هیچوقت حکومتداری نکردهاند)، بیثباتی و شکافهای عمیق بین شرکای ائتلافی مانع حرکت آن شدند. این دولت دستاوردهای کمی داشت (به استثنای مواردی مانند دفاع) و در نهایت از سوی وایلدرز به دلیل اختلافات بر سر سیاستهای مهاجراتی به زمین زده شد. هیچکدام از این چهار حزب که به دولت شوف پیوستند به دوران خود در قدرت با اشتیاق نگاه نمیکنند.
«حزب برای آزادی» ممکن است بیشتر از بقیه از این تجربه سالم بیرون بیاید. طبق نظرسنجیها، ممکن است برخی از کرسیها را از دست بدهد اما احتمالاً بهطور کلی بزرگترین حزب باقی میماند. با این حال اکثر احزاب دیگر هماکنون پیوستن به دولتی دیگر با وایلدرز را رد کردهاند و به برخی از سیاستهای تند او و عدم اطمینان به او بهعنوان یک شریک ائتلافی اشاره میکنند. این بدان معنی است که حزب برای آزادی احتمالاً نمیتواند نقش کلیدی در مذاکرات ائتلافی پساانتخاباتی داشته باشد.
این ممکن است بهنفع وایلدرز باشد: زمانی که در حاشیه قرار داشته باشید هیچ نیازی برای مصالحه در مورد مسائل مهم مانند مهاجرت نخواهید داشت. سه حزب دیگری که دولت شوف را تشکیل دادند احتمالاً وضعیت بدتری خواهند داشت. انتظار میرود هر دو حزب حقوق کشاورزان بیبیبی «جنبش کشاورز-شهروند» و حزب راست میانه «قرارداد اجتماعی جدید» بیشترین کرسیها را از دست بدهند؛ اگر تمام آنها را از دست ندهند. «حزب مردم برای آزادی و دموکراسی» حزب راستگرای لیبرال تحت رهبری مارک روته (رئیس فعلی ناتو) توانست در 4 انتخابات پیدرپی به پیروزی برسد.
این بار ممکن است پنجم شود. در شرایطی که در انتخابات سال 2023 مهاجرت مسئله اصلی بود در این کمپین هیچ موضوعی اصلی وجود ندارد. موضوعات مربوط به دستورالعمل، بحران مسکن، مراقبتهای بهداشتی مقرون به صرفه و باز هم مهاجرت تماماً در ماهیت خود مشکلات داخلی بهشمار میروند. فراتر از بحثها درباره بودجه دفاعی مسائلی که فراتر از مرزهای هلند میروند بهطور چشمگیری کمتر مورد توجه قرار میگیرند.
برای یک اقتصاد آزاد که به تجارت جهانی وابسته است، چالشهای موجودیتی مانند روابط رو به زوال ترانسآتلانتیک و آینده امنیت اروپا و رقابت نباید نادیده گرفته بشوند. از این حقیقت که هلند هماکنون در جدال ژئوپلیتیکی با چین بر سر کمپانی سازنده تراشهها موسوم به Nexperia که به سرخط خبرهای جهانی تبدیل شده، قرار گرفتهاند و میتواند خطر آغاز یک بحران جهانی زنجیره تامین را بههمراه داشته باشد، هیچ حرفی زده نشده است.
با اینکه موضوعات سیاست خارجی ممکن است تاکنون در کمپینهای انتخاباتی برجسته نشدهاند، اما احتمالاً به یکی از اولویتهای مشترک یک ائتلاف احتمالی میانه تبدیل شود. میتوان گفت هلند که «بزرگترین» کشور از میان کشورهای کوچک عضو اتحادیه اروپاست بهطور سنتی نقش کلیدی در بروکسل و ناتو ایفا کرده است. در اروپایی که در چندین جبهه با بحران روبهروست از یک دولت باثباتتر و فعالتر استقبال میشود.اینکه رایدهندگان هلندی هم از ثبات استقبال کنند مسئلهای است که هفته آینده مشخص میشود.