در حاشیه اجلاس عشقآباد مطرح شد: وعده پوتین به پزشکیان برای حمایت از ایران
رئیسجمهور کشورمان در جریان سفر خود به ترکمنستان، با همتای روس خود دیدار و گفتوگو کرد. رئیسجمهور روسیه نیز در این دیدار با بیان اینکه در مسائل بینالمللی نیز تماسها و هماهنگیهای نزدیکی میان دو کشور برقرار است، تأکید کرد: «روسیه همواره از جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل حمایت کرده و این مواضع استمرار خواهد داشت.»
رئیسجمهور کشورمان در جریان سفر خود به ترکمنستان، با همتای روس خود دیدار و گفتوگو کرد. مسعود پزشکیان، رئیسجمهور که چهارشنبه ۱۹ آذر تهران را برای سفر به قزاقستان و ترکمنستان ترک کرده بود، در حاشیه اجلاس بینالمللی صلح و اعتماد در ترکمنستان با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه هم ملاقات کرد.
پزشکیان پس از حضور در آستانه، پایتخت قزاقستان، انجام ملاقاتهای دوجانبه و شرکت در نشست هیئتهای عالیرتبه دو کشور، شامگاه پنجشنبه وارد عشقآباد، پایتخت ترکمنستان شد.
رئیسجمهور کشورمان در عشقآباد، علاوه بر دیدار با رهبر ملی و همچنین رئیسجمهور ترکمنستان، با رئیسجمهور عراق، نخستوزیر پاکستان و نخستوزیر میانمار نیز دیدار کرد. رئیسجمهور عصر جمعه راهی تهران شد. پزشکیان در جریان حضور دوروزهاش در قزاقستان هم برنامه فشردهای داشت.
رئیسجمهور در این سفر ضمن ملاقات با قاسم جومارت توکایف، همتای قزاق خود، در نشست هیئتهای عالیرتبه دو کشور و بازدید از نمایشگاه اسناد تاریخی ایران درباره آسیای مرکزی، منطقه عمومی سیردریا و خانات قزاق نیز شرکت کرد. همچنین در این سفر مدرک دکترای افتخاری دانشگاه بینالمللی نظربایف به پزشکیان اهدا شد.
تاکید پزشکیان و پوتین بر افزایش همکاری دو کشور
پزشکیان در ملاقات دوجانبه با پوتین، با ابراز خرسندی از سطح بسیار خوب و رو به گسترش روابط تهران-مسکو، از حمایتهای روسیه از جمهوری اسلامی ایران در مجامع بینالمللی قدردانی کرد. رئیسجمهور با تأکید بر عزم تهران برای اجرای توافق جامع همکاریهای راهبردی میان دو کشور، گفت: «مصمم هستیم توافقی را که به امضا رساندهایم، اجرایی و عملیاتی کنیم. همکاریهای مشترک بهویژه در حوزه نیروگاهی، حملونقل و راهگذرها در حال پیگیری است. در زمینه کریدوری نیز تا پایان سال زمینههای کامل اجرای این پروژه از سوی ایران فراهم خواهد شد. انتظار داریم طرف روسی نیز روند اجرای این توافقات را تسریع و نهایی کند.»
او همچنین با اشاره به اهمیت توسعه کریدورهای شمال-جنوب و شرق-غرب، گفت: «پیگیری این مسیرها با سرعت در جریان است و قطعاً دستور شما موجب شتابگیری اجرای این پروژههای مهم و راهبردی خواهد شد.» رئیسجمهور همکاریهای کشاورزی میان دو کشور را بسیار مفید توصیف کرد و افزود: «این الگو میتواند در سایر حوزهها نیز توسعه یابد. ما هیچ راهی جز همکاری مشترک بهویژه بر بستر سازمانهای بینالمللی و منطقهای نظیر شانگهای و بریکس برای مقابله با یکجانبهگرایی نداریم.»
ولادیمیر پوتین، رئیسجمهور روسیه هم در آغاز این ملاقات گفت: «خیلی خوشحال هستم که با شما دیدار میکنم و ما بهطور منظم با یکدیگر ملاقات میکنیم، از جمله، در آغاز سال ۲۰۲۵ میلادی (۲۸ دی ۱۴۰۳)، یک سند بسیار مهم با عنوان معاهده جامع راهبردی را به امضا رساندیم. در آغاز این ملاقات، از شما تقاضا دارم که بهترین آرزوها و سلامهای گرم من را به مقام معظم رهبری جناب آقای خامنهای برسانید.»
رئیسجمهور روسیه با بیان اینکه روابط دو کشور در مسیر بسیار مثبتی در حال گسترش است، خاطرنشان کرد: «در سال ۲۰۲۴ میلادی، رشد مبادلات تجاری ۱۳ درصد بوده است و در ۹ ماه نخست سال ۲۰۲۵، هشت درصد دیگر افزایش داشته است.» پوتین در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه ایران و روسیه در حال کار مشترک بر روی طرحهای کلیدی و بزرگ خود ادامه میدهند، در این زمینه از نیروگاه بوشهر، توسعه زیرساختها از جمله مسیر کریدور شمال – جنوب نام برد.
او همچنین گفت که ایران و روسیه در حال بررسی توسعه همکاریهای احتمالی در زمینه انتقال گاز، انتقال برق و توسعه مبادلات در حوزه کشاورزی هستند. رئیسجمهور روسیه با بیان اینکه در مسائل بینالمللی نیز تماسها و هماهنگیهای نزدیکی میان دو کشور برقرار است، تأکید کرد: «روسیه همواره از جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل حمایت کرده و این مواضع استمرار خواهد داشت.» پزشکیان و پوتین آخرین بار شهریورماه امسال در پکن و حاشیه مراسم گرامیداشت هشتادمین سال پایان جنگ جهانی دوم ملاقات کرده بودند.
استقبال عشقآباد از افزایش همکاری با تهران
پزشکیان در دیدار با رهبر ملی ترکمنستان، ضمن تشکر از برگزاری حاشیه اجلاس بینالمللی صلح و اعتماد، تاکید کرد: «جهان امروز بیش از هر زمان دیگر محتاج شکلگیری اعتماد، صلح و همگرایی میان ملتهاست و طرح و ابتکاری که شما پیشگام آن بودهاید، بیانگر درک عمیق از واقعیات زمانه است. ما باید ارتباطات و همکاریهای خود را افزایش دهیم، چراکه جامعه جهانی به چنین نگاهی که شما مطرح و دنبال میکنید، نیاز واقعی دارد. خرسندیم که با رهبری شما، این رویکرد سازنده از ترکمنستان به منطقه و فراتر از آن گسترش یابد تا همه ما در مسیر تقویت اعتماد، صلح و امنیت منطقهای گام برداریم.»
قربانقلی بردیمحمداف، رهبر ملی ترکمنستان هم در این دیدار با ابراز خرسندی از حضور رئیسجمهور ایران در عشقآباد گفت: «ما احترام فراوانی برای حمایت جنابعالی از ابتکارات ترکمنستان قائل هستیم، از حضور شما در این اجلاس قدردانی میکنیم و از نظرات و دیدگاههای شما در این اجلاس بهره خواهیم برد. همانگونه که مستحضرید، شرایط کنونی جهان پیچیده است و ضرورت دارد که ما بیش از گذشته یکدیگر را ملاقات کنیم و مشورتهای متقابل داشته باشیم.»
رهبر ملی ترکمنستان با مطلوب توصیف کردن سطح روابط دوجانبه اظهار داشت: «روابط میان دو کشور در حوزههای مختلف، از جمله تجارت و بازرگانی و همچنین در عرصههای فرهنگی و انساندوستانه، بسیار خوب و سازنده است و امیدواریم در آینده این همکاریها بیش از پیش گسترش یابد. شما برای ما همسایهای نزدیک، برادر و دوست به شمار میآیید و به خانه دوم خود خوش آمدید.»
رئیسجمهور کشورمان در دیدار با همتای ترکمنستانی خود نیز با تاکید بر ضرورت اجرای توافقات گذشته افزود: «توافقات مهمی در حوزه گاز، حملونقل، کریدورها و همکاریهای اقتصادی و تجاری میان دو کشور صورت گرفته است. با وجود این، هنوز در برخی بخشها با موانع و مشکلاتی مواجه هستیم که رفع آنها نیازمند دستور و پیگیری جنابعالی است تا این توافقات بهطور کامل عملیاتی و منافع مشترک دو ملت تأمین شود.»
سردار بردیمحمداف، رئیسجمهور ترکمنستان هم ضمن ابراز خرسندی از حضور رئیسجمهور ایران، بر روابط گرم و رو به گسترش میان دو کشور تأکید کرد و گفت: «ما در روابط با جمهوری اسلامی ایران شاهد گسترش قابل توجه همکاریها بودهایم. ابتکار ترکمنستان برای برگزاری اجلاس صلح نیز با پیام دوستی و همگرایی، توانست مجموعهای از رؤسایجمهور، نخستوزیران و سیاستمداران کشورهای عضو سازمان ملل را گردهم آورد و نشان دهد که نگاه ما بر پایه صلح و امنیت است. میان ما سابقهای دیرین در حوزههای فرهنگی و تمدنی وجود دارد و ظرفیتهای موجود برای توسعه همکاریها بسیار گسترده است.»
تاکید بر اتصال خطوط ریلی ایران و عراق
رئیسجمهور کشورمان در ملاقات با عبداللطیف رشید، رئیسجمهور عراق با تاکید بر ضرورت پیوند میان تجار، دانشگاهها و صنایع دو کشور، گفت: «سرمایهگذاری مشترک و توسعه ارتباطات مرزی از اولویتهای ماست. به استانداران استانهای مرزی اختیار ویژه دادهایم تا از ظرفیتهای گسترده موجود برای افزایش تبادلات استفاده شود.» او همچنین اتصال خطوط ریلی میان دو کشور را اقدامی ضروری دانست و تکمیل پروژه ریلی بصره-شلمچه را یکی از اولویتهای اصلی ایران عنوان کرد. پزشکیان با تاکید بر اینکه جلوگیری از تقویت ارتباط علمی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و صنعتی میان کشورهای مسلمان، تلاش اصلی اسرائیل در منطقه است، خواستار جلوگیری از ایجاد تفرقه و تنشآفرینی شد. او همچنین توسعه دیپلماسی فعال را راهی برای رساندن صدای حقطلبی ملتهای منطقه به مجامع بینالمللی و گوشهای سنگین اروپاییها و آمریکاییها دانست.
رئیسجمهور عراق هم با ابراز خرسندی از ملاقات با رئیسجمهور پزشکیان، به تشریح روند موفق برگزاری انتخابات در کشورش پرداخت و گفت: «ایران را مهمترین همسایه خود میدانیم. امنیت ما با امنیت ایران گره خورده است و کمکهای همیشگی ایران به دولت و ملت عراق هرگز فراموش نخواهد شد.»
عبداللطیف رشید با اشاره به تجاوزات اسرائیل علیه فلسطین و کشورهای منطقه از جمله ایران، تأکید کرد: «ضروری است نقش خود را در قبال این تجاوزات ایفا و موضعی واضح و قاطع اتخاذ کنیم. رژیم صهیونیستی عامل اصلی مشکلات منطقه است و نهتنها با تجاوز نظامی، بلکه در حوزههای تجاری و اقتصادی نیز مانع ایجاد روابط سازنده بین کشورها میشود. در چنین شرایطی، کشورهای منطقه از جمله ایران و عراق باید کمپینی قوی و فعال در چهارچوب نهادهای اروپایی و سازمان ملل تشکیل دهند و مواضع خود را در برابر تهدیدات اسرائیل تشریح کنند.»
او همچنین بر ضرورت گسترش همکاریهای امنیتی، تجاری، صنعتی، علمی و فرهنگی میان دو کشور تأکید کرد و گفت: «باید تجربیات خود را به اشتراک بگذاریم و سفر هیئتهای مختلف برای همکاری حتی در جزئیترین مسائل تقویت شود. ما هرگونه مانعتراشی علیه ایران را دشمنی علیه خود میدانیم.»
همکاری ایران و پاکستان سرعت میگیرد
در ادامه ملاقاتهای دوجانبه سطح بالا در حاشیه اجلاس عشقآباد، پزشکیان دیداری هم با شهباز شریف، نخستوزیر پاکستان داشت. رئیسجمهور ایران و نخستوزیر پاکستان در این دیدار آخرین وضعیت روابط دوجانبه را بررسی و بر ضرورت تقویت همکاریهای مشترک و سرعتبخشی به اجرای توافقات موجود تأکید کردند. در جریان این گفتوگو، مقامات عالی دو کشور با اشاره به ظرفیتهای گسترده ایران و پاکستان در حوزههای حملونقل، ترانزیت و توسعه زیرساختهای مرزی، بر پیگیری عملی توافقاتی که در سفر اخیر رئیسجمهور ایران به اسلامآباد نهایی شده بود، تأکید کردند. دو طرف همچنین توسعه مسیرهای ارتباطی، تسهیل رفتوآمد تجاری و ارتقای همکاریهای اقتصادی را از پیشنیازهای مهم گسترش روابط دانستند. مسائل منطقهای و اهمیت هماهنگی بیشتر در چارچوب ابتکارهای مشترک نیز مورد توجه قرار گرفت.
ایران دروازه دسترسی به جنوبشرق آسیا و آفریقاست
رئیسجمهور کشورمان روز پنجشنبه ۲۰ آذر پس از استقبال رسمی قاسم جومارت توکایف، رئیسجمهور قزاقستان ملاقاتی دوجانبه با همتای قزاق خود داشت. در جریان این سفر 14 امضا و تبادل ۸ سند و تفاهمنامه همکاری میان ایران و قزاقستان نیز انجام شد و رؤسایجمهور دو کشور علاوه بر شرکت در نشست هیئتهای عالیرتبه، یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک نیز داشتند.
بیانیه مشترک رؤسای جمهور ایران و قزاقستان هم منتشر شد. پزشکیان در دیدار با توکایف، با بیان اینکه از بدو استقلال قزاقستان، همواره روابط دوستانهای میان دو طرف برقرار بوده است، گفت: روابط با همسایگان برای جمهوری اسلامی ایران از اهمیت مضاعف برخوردار است. رهبر معظم انقلاب نیز همواره بر تقویت ارتباط برادرانه با کشورهای همسایه بهویژه کشورهای مسلمان تأکید داشتهاند.» پزشکیان تعاملات تهران و آستانه را در بسیاری از مسائل منطقهای و جهانی دارای نزدیکی و همگرایی دانست و تصریح کرد: «دو کشور در حوزههای مختلف سیاسی، اقتصادی و فرهنگی همکاریهای خوبی داشتهاند و به توافقات ارزندهای نیز دست یافتهاند.»
رئیس جمهور با اشاره به همکاریهای فعال دو کشور در سازمانهای بینالمللی و نیز در چارچوبهای چندجانبه تصریح کرد: «در سازمان همکاری شانگهای، اتحادیه اقتصادی اوراسیا، سازمان همکاری اسلامی و همچنین حوزه خزر، روابطی پایدار و نزدیکی میان دو کشور برقرار بوده و ضروری است با تداوم این مسیر، تمرکز بیشتری بر تقویت و تعمیق همکاریها داشته باشیم.»
پزشکیان در ادامه با اشاره به شرایط حساس منطقه و عرصه بینالمللی اظهار داشت: «منطقه ما در موقعیتی پیچیده قرار دارد و متأسفانه شاهد یکجانبهگرایی در روابط بینالملل هستیم؛ آمریکا و برخی کشورهای غربی هویت و استقلال کشورهای مستقل را هدف قرار دادهاند. در چنین شرایطی ضرورت دارد روابط دوجانبه با جدیت و حساسیت بیشتری توسعه یابد.»
رئیسجمهور با اشاره به رشد ۴۰ درصدی تجارت دو کشور گفت: «هرچند شاهد افزایش مبادلات تجاری بودهایم، اما ظرفیت بسیار بالاتری برای گسترش همکاریهای اقتصادی وجود دارد. نقشه راه روابط تجاری دو کشور برای ارتقای سطح تجارت تا سقف سه میلیارد دلار تهیه شده و آماده اجراست. امیدواریم دو طرف از ظرفیتهای بخش خصوصی بیش از پیش بهرهمند شوند.»
او همچنین حل مشکلات ارتباطات بانکی را از ضرورتهای توسعه مناسبات دانست و تأکید کرد: «اجرای کامل موافقتنامه تجارت آزاد میان جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اقتصادی اوراسیا، زمینهساز گسترش بیش از پیش روابط تجاری و اقتصادی میان ایران و قزاقستان خواهد بود. مناسب است همه دستگاههای مرتبط نسبت به اجرای کامل مفاد این توافق همکاریهای لازم را بهعمل آورند.»
توکایف نیز در بیانیه مطبوعاتی منتشرشده، بر اهمیت توسعه مسیر حملونقل شمال–جنوب و مسیر ریلی قزاقستان–ترکمنستان–ایران تأکید کرد و گفت: «حدود ۸۵ درصد حملونقل زمینی بین اروپا و چین از مسیر قزاقستان انجام میشود و توسعه مسیرهای شمال–جنوب و ریلی با ایران، پروژهای مهم برای منافع هر دو طرف است. قزاقستان کار نوسازی خطوط ریلی، ساخت بزرگراهها و فعالسازی کشتیرانی در دریای خزر را آغاز کرده و از سرمایهگذاران ایرانی برای مشارکت در این طرحها دعوت کرده است.
توکایف تأکید کرد: ایران را بهعنوان دروازهای برای دسترسی به کشورهای جنوب شرق آسیا و آفریقا میبینیم. وی همچنین از پیشنهاد ایجاد یک منطقه آزاد اقتصادی مشترک در استان مانگیستائو استقبال کرد و گفت که این اقدام امکان تولید محصولات نهایی از مواد اولیه ایرانی در قزاقستان و تأمین بازار کشورهای منطقه را فراهم خواهد کرد.
