کمدینهای تلویزیونی خاری در چشم ترامپ/جدال بر سر آزادی بیان پس از ترور چارلی کرک، فعال محافظهکار، بالا گرفته است
چهارشنبه گذشته، شبکه ABC مقابل فشارهای دولت ترامپ سر خم کرد و برنامه تاکشوی «جیمی کیمل لایو» را تا «اطلاع ثانوی» لغو کرد.

چهارشنبه گذشته، شبکه ABC مقابل فشارهای دولت ترامپ سر خم کرد و برنامه تاکشوی «جیمی کیمل لایو» را تا «اطلاع ثانوی» لغو کرد. بیش از دو دهه است که برنامه شبانه جیمی کیمل روی آنتن میرود و حالا بعد از 48 ساعت به خاطر مونولوگی که به قتل چارلی کرک، فعال محافظهکار پرداخت، لغو شده است؛ مونولوگی که کیمل اصلاً به شخص کرک نپرداخت یا اصلاً اظهارنظری درباره او نکرد.
او در عوض آن دسته از افرادی را خطاب قرار داد که مشتاقاند از مرگ کرک بهرهبرداری کنند: «دار و دسته ماگا» که به گفته کیمل «بهشدت تلاش میکنند این پسری که چارلی کرک را به قتل رساند را کسی غیر از خود نشان دهند و هرکاری میتوانند انجام میدهند تا از آن امتیاز سیاسی بگیرند.» همانطور که اینکو کنگ، خبرنگار نیویورکر میگوید مشخص نیست که منظور کیمل این است که تایلر رابینسون، فردی که متهم به قتل کرک است، «یکی از آنهاست» یا نه اما دشمنان ایدئولوژیکی کیمل سعی کردند از این جملهبندی مبهم بُل بگیرند. مقامات یوتا اعلام کردند که رابینسون ایدئولوژی چپگرایانه داشت.
برندان کار، رئیس کمیسون فدرال ارتباطات یا F.C.C، صحبتهای کیمل را «واقعاً مشمئزکننده» خواند و تهدید کرد که از طریق سازمان تحتکنترل خود تلافی خواهد کرد. «کار» در یکی از پادکستهای راستگرا گفت: «ما میتوانیم این را بهروش آسان یا هزینهای گزاف انجام دهیم.» «کار» در ادامه گفت: «این کمپانیها (تلویزیونی) میتوانند شیوههایی برای تغییر رفتار انجام دهند و رک و پوستکنده در مورد کیمل اقدامی بکنند وگرنه F.C.C باید در آینده اقدامات بیشتری انجام دهد.» نکته تهدید ضمنی «برندان کار» این است که او صنعت تلویزیون را خطاب قرار میدهد چون کمیسیون فدرال ارتباطات هیچ اقدامی جز لغو مجوز ایستگاههای تلویزیونی نمیتواند انجام دهد.
ماجرای کیمل کمی پیچیدگی دارد. پس از آنکه دو گروه از شبکههای محلی Nexstar و Sinclair از پخش این برنامه امتناع کردند، باب ایگر، مدیرعامل اجرایی کمپانی دیزنی که مالک شبکه ABC است و دینا والدن، رئیس تلویزیونی استودیو، تصمیم گرفتند که پخش این برنامه را به حالت تعلیق درآورند. (Sinclair، یک گروه تولیدی محافظهکار است که تا جایی پیش رفت که از کیمل خواست از خانواده کرک عذرخواهی کند و به سازمان آنها، Turning Point USA مبلغی را اهدا کند.) Nexstar هم تلاش میکند با یک ایستگاه تلویزیونی دیگر ادغام شود و به تاییدیه کمیسیون فدرال ارتباطات نیاز دارد.
طبق گزارشها کیمل آماده بود تا در برنامه بعدی به این جنجال بپردازد اما مدیران اجرایی دیزنی این برنامه را لغو کردند. دونالد ترامپ که از سال 2018 از شبکه ABC میخواست برنامه کیمل را لغو کند، در شبکه اجتماعی تروث سوشال با حروف درشت نوشت که این برنامه «کنسل شده» و پیشنهاد داد که دیگر برنامههای شبانه که مجریهای آنها جیمی فلن و ست مایرز هستند نیز باید قطع شوند. برندان کار که حالا دل و جرأتی پیدا کرده گفت که چشمهایش به برنامه تاک شوی روزانه «the View» است که آن هم خار دیگری در چشم ترامپ است.
مونولوگی که به وقفه غیراختیاری برنامه کیمل منجر شد برای این برنامه کاملاً عادی بود. در حقیقت این خلاصهای شستهرفته از شخصیت طنزپرداز کیمل بود: از فردی معمولی که انگیزههای سیاسیاش در عقل سلیم ریشه دارد. کیمل پس از تقبیح «دار و دسته ماگا» واکنش ترامپ به سوال یک خبرنگار درباره کرک را مسخره کرد که فوراً موضوع صحبت را به سمت بازسازی سالن رقص کاخ سفید چرخاند. کیمل گفت: «او در چهارمین مرحله سوگ قرار دارد: ساخت و ساز.» کیمل در ادامه گفت: «این شیوهای نیست که یک بزرگسال برای قتل کسی که دوست خطابش میکند، عزاداری میکند. این شیوهای است که یک بچه 4 ساله برای مرگ ماهی قرمزش عزاداری میکند.»
سانسور کیمل درست دو ماه پس از کنسل شدن برنامه استیون کلبر تحت فشارهای مشابهی اتفاق افتاد اما تفاوتهای میان این دو حادثه قابل توجه است. کلبر یک سال قبل از پایان برنامهاش اطلاعیهای را دریافت کرد که به او زمان کافی برای بهپایان رساندن تحت شرایط خود را میدهد. اما تعلیق ناگهانی کیمل هالیوود را تکان داد. سبک کمدی سیاسی کیمل او را به یکی از ستونهای شبکه ایبیسی تبدیل کرده بود؛ شبکهای که کیمل در آن از مسابقه تلویزیونی تا اسکار را میزبانی کرده بود.
تا الان مشخص است که دولت ترامپ تلاش میکند آمریکا را اساساً تغییر شکل دهد. نهادهای فرهنگی بخش مهمی از این هدف را دربر میگیرند که شامل تغییر شکل «کندی سنتر»، استعفای اجباری در «نگارخانه ملی پرتره» و سانسور در موسسه «اسمیتسونین»، بزرگترین موزه عملی-فرهنگی-تحقیقاتی جهان است. رئیسجمهور آمریکا اتحادهای استراتژیکی را با دو تن از ثروتمندترین افراد جهان، ایلان ماسک و لری الیسون ایجاد کرد (که البته رابطهاش با ماسک بهطور چشمگیری شکننده شد.) ماسک شبکه اجتماعی توئیتر را به سبک خود بازسازی کرد، الیسون هم حالا در حال مذاکره برای بهدست آوردن کنترل تیکتاک، کمپانی وارنر برادرز و دیسکاوری است که شبکه خبری سیانان و اچبیاو را در دل خود دارد.
بنابراین اینکه دولت ترامپ سراغ تلویزیون برود که میتوان گفت محبوبترین رسانه ترامپ است، اجتنابناپذیر بود. در دور اول ریاستجمهوری ترامپ برخی از منتقدان به مجریان برنامههای شبانه تلویزیونی حمله کردند، تناوب «دست زدن» و تمایل آنها برای قانع کردن همنظران خود را مورد تمسخر قرار دادند. حتی تخلیه هیجانی آنها مورد سوءظن قرار گرفت. اگر برنامههای شبانه لیبرال در جهان واقعی تاثیر چندانی نداشت، اما برای رئیسجمهور آمریکا امری آزاردهنده بود.
سرکوب دولتی چگونه شکل میگیرد؟
یک کمدین روی صحنه میرود و یک شوخی یا اظهارنظر نیشدار میکند که باعث میشود یک رهبر قدرتمند آزردهخاطر شود. یا شاید یک کارتن (مثل South Park) یا برنامه تلویزیونی که این رهبر قدرتمند را عصبانی میکند، پخش شود.
در هر صورت، رهبر سازندگان این برنامهها و رؤسای آنها را به نقض استانداردهای اخلاقی و فضایل ملی متهم میکنند. سپس دولت سرکوب میکند. مقامات تهدید میکنند، فشار مالی اعمال میکنند و به تعطیلی اشاره میکنند. در مقابل نیز طنزپردازان وکیل استخدام میکنند، مدیران اجرایی دچار ترس میشوند و همه به این حقیقت پی میبرند: هیچ نکته منفی یا شرمآوری در مورد دولت یا متحدان آن مجاز نخواهد بود.
دیمین کیو، خبرنگار نیویورکتایمز که در حوزه دموکراسی جهانی مینویسد، میگوید افرادی که در چین، هند، روسیه، ترکیه و ونزوئلا زندگی میکنند با این سناریو آشنایی دارند. هر کدام از این کشورها با سطحی از اقتدارگرایی اداره میشوند. در تمام این کشورها کمدینها، پخشکنندگان تلویزیونی، روزنامهنگاران و کارتونیستها بهزور وادار به سکوت شدهاند. حالا ترامپ هم در دولت دوم خود تلاش میکند آمریکا را به جمع این کشورها اضافه کند.
بهگزارش نیویورکتایمز، شاید بتوان گفت چنین اقداماتی مانند تعلیق برنامه کیمل از زمان ریچارد نیکسون دیده نشده است. دولت نیکسون از پوشش خبری در شبکههای تلویزیونی آمریکا بسیار خسته شده بود و ایستگاههای تلویزیونی را که برای آنها مجوز صادر کرده بود، تحت فشار قرار داد. دولت میتواند بر ایستگاههای تلویزیونی فشار آورد و مجوز آنها را لغو کند نه خود شبکه تلویزیونی را. این در شرایطی است که نیکسون معتقد بود بسیاری از این ایستگاهها در ایالتهای قرمز (جمهوریخواه) قرار دارند. اما در نهایت ماجرای واترگیت اتفاق میافتد و از آن زمان تاکنون بهویژه از زمان رونالد ریگان، تهدید کمیسیون فدرال ارتباطات برای استفاده از قدرت در جهت کنترل محتوا دیده نشده است.
اما اینجا یک خط قرمز قانون اساسی وجود دارد. دولت آمریکا میتواند از تریبون قلدرمآبانه خود برای ترغیب مردم استفاده کند. اما دیوان عالی آمریکا میگوید وقتی این خط قرمز به زورگویی تبدیل میشود، از قدرت دولت استفاده میکند و مردم را مجبور به انجام کارهایی میکند که بهمثابه نقض متمم اول قانون اساسی است. حالا «برندان کار» در حال آزمایش این خط قرمز است.
نمیتوان با استفاده از قدرت دولت، آزادی بیان را سرکوب کرد. محافظهکاران نیز به نوبه خود به سانسور اعتراض کردهاند. در دوران ریاستجمهوری بایدن، محافظهکاران از اینکه کمپانیهای شبکههای اجتماعی (از جمله توئیتر) تشویق میشدند تا پستهایی که اطلاعات غلط درباره بیماری کووید-19 و تقلب در انتخابات را حذف کنند، انتقاد میکردند.
زمانی که محتوای لپتاپ هانتر بایدن که شامل عکسها و اطلاعاتی درباره پسر رئیسجمهور منتشر شد، تاثیر بدی بر وجهه خانواده بایدن داشت و زمانی که کمپانیهای شبکههای اجتماعی محتوای مربوط به لپتاپ هانتر بایدن را حذف کردند، محافظهکاران بهشدت خشمگین شدند و آن را دستکاری در انتخابات دانستند. پس از ششم ژانویه و یورش به ساختمان کنگره، ممنوعیت ترامپ از حضور در توئیتر محافظهکاران را بیشتر عصبانی کرد. آزادی بیان همان دلیلی بود که ایلان ماسک توئیتر را خرید تا هر کسی هر حرفی دارد را بتواند آزادانه منتشر کند.
محافظهکاران از زمان ریاستجمهوری رونالد ریگان با سانسور اطلاعات مخالف بودند. حتی «برندان کار» در زمان ماجرای اطلاعات غلط درمورد کووید-19 از کسانی بود که با این اقدام دولت مخالفت کرد. برندان کار دو سال پیش گفت که آزادی بیان یک «نظارت حیاتی بر کنترل دولت است و به همین دلیل است که سانسور رویای اقتدارگرایان است.» محافظهکاران همیشه خود را دولت کوچکی نشان دادهاند که با هر گونه قانونگذاری برای شرکتهای خصوصی مخالف هستند اما حالا لحن متفاوتی به خود گرفتهاند. با اینکه ترامپ و «کار» هر دو بر لغو مجوزهای پخشکنندگانی تاکید کردند که رفتار غیرمنصفانهای با رئیسجمهور داشتهاند، اما رئیسجمهور آمریکا بعدها گفت: «فکر میکنم جیمی کیمل افتضاح است. میدانید چی باعث تعلیق او شد؟ استعدادش. به این آدم، به آمار بینندگانش نگاه کنید. همین باعث اخراج او شد. او افتضاح بود.»
کمپین سرکوب صدای مخالفان
حالا یک هفته پس از ترور چارلی کرک درخواستها برای انتقامجویی شدت گرفتهاند و محافظهکاران شناختهشده کمپینی را برای رسوایی عمومی، اخراج و تهدید به پیگرد قانونی کسانی که از کرک بدگویی میکنند، بهراه انداختهاند. با این حال، تعدادی از حامیان بانفود کرک هشدار میدهند که حملات راستگرایان به آزادی بیان میتواند میراث این فعال راستگرا را که از سوی حامیانش قهرمان آزادی بیان دیده میشد، لکهدار کند. تاکر کارلسون، نویسنده و پادکستر محافظهکار به مخاطبان خود گفت که کرک هیچوقت نمیخواست از مرگش بهعنوان بهانهای برای سرکوب آزادی بیان استفاده شود.
کارلسون که خود در سال 2023 پس از افشاگریهایی مبنی بر اینکه در یک پیامک درباره برتری سفیدپوستان اظهارنظر کرده بود، از شبکه فاکسنیوز اخراج شد، میگوید: «امیدواریم که یک سال بعد جنجالی که پس از قتل کرک شاهد هستیم برای وضع قوانین نفرتپراکنی در این کشور مورد استفاده قرار نگیرد.» کارلسون در ادامه میگوید: «اگر این اتفاق بیفتد، هیچ زمانی موجهتر از این برای نافرمانی مدنی وجود ندارد. هیچوقت»
هشدارهای کارلسون آخرین نشانه از این است که گروه کوچک اما رو به رشدی از چهرههای رسانهای و سیاسی در جناح راست، از درخواستهای اخیر برای مجازات و پیگردهای قانونی کسانی که از کرک بدگویی میکنند، نگران شدهاند.
بسیاری از محافظهکاران هشدار میدهند زمانی که دموکراتها روی کار بیایند میتوانند با استفاده از همین تاکتیکها بر محافظهکاران فشار آورند و آنها را به حاشیه برانند. بن شاپیرو که یکی از پرشنوندهترین پادکستهای آمریکا را دارد به مخاطبان خود گفت در حالی که طرفدار کیمل نیست اما از این تهدید پخشکنندگان تلویزیونی از سوی FCC به دلیل انتشار محتوایی که این سازمان نادرست میداند، خوشش نمیآید: «چرا؟ چون روزی اوضاع برعکس خواهد شد.»
شاپیرو میگوید، اگر شرایط برعکس بود و FCC تحت کنترل یک رئیسجمهور دموکرات قرار داشت و مجریانی مانند کارلسون یا شان هنیتی از فاکس نیوز را تحت پیگرد قانونی قرار میداد «آیا جناح راست با این موضوع موافق بود یا اینکه بهدرستی ادعا میکردند که این اقدام، زیادهروی گسترده و بیسابقهای در حوزه مقررات است؟»
تد کروز، سناتور جمهوریخواه از ایالت تگزاس، اظهارات برندان کار را با باجگیری دارودسته بزهکاران مقایسه کرد. تد کروز در بخشی از پادکست خود گفت: «این درست مثل مافیایی است که وارد یک میخانه میشود و میگوید «میخانه قشنگی دارید. حیف میشود اگر اتفاقی برای آن بیفتد.»»
برخی از محافظهکاران با تلاشهای راستگرایان برای مجازات افراد به دلیل اظهارنظرهایشان مخالفت کردهاند. اقدام کنگره برای سرزنش ایلهان عمر، نماینده دموکرات از ایالت مینهسوتا، بهدلیل اظهاراتی درباره کرک که جمهوریخواهان آن را «قابل سرزنش خواندند» پس از رای منفی چهار جمهوریخواه بهدلیل نگرانی از آزادی بیان، شکست خورد. حتی پس از آن پم باندی، دادستان کل در مصاحبهای وعده داد که معترضانی که به «نفرتپراکنی» میپردازند را «هدف قرار میدهد» با واکنش شدید تحلیلگران بانفوذ محافظهکار از جمله مت والش و اریک اریکسون مواجه شد و عقبنشینی کرد.
سرعت و خشمی که متحدان قدرتمند کرک در حمله به میراث او نشان دادهاند انتقادهای تندی را از دیگر جناحهای سیاسی برانگیخته است. منتقدان جنبش محافظهکار میگویند که دولت ترامپ و متحدانش در رسانهها از مرگ کرک برای راهاندازی کمپین سرکوب سوءاستفاده میکنند. آنها بر مقایسهای ناخوشایند با سایر تلاشهای اخیر برای نظارت بر گفتمان سیاسی تاکید میکنند و واکنش جناح راست را با الگویی مشابه مطابقت میدهند: چنانچه در این مدت دیدهایم دونالد ترامپ جنگی را علیه «Woke» بهمعنای بیداری در سیاستهای عدالت اجتماعی و برابری راه انداخت اما حالا این موضوع به راستگرایان نسبت داده میشود.
به گزارش گاردین، برخلاف بسیاری از کشورها، در قوانین آمریکا، نفرتپراکنی تحت محافظت قرار دارد مگر آنکه منجر به خشونت و تهدیدی بزرگ شود. پس از ترور کرک، مباحثه تلخی درباره رابطه بین سخنرانی سیاسی و خشونت آغاز شده است. با اینکه پم باندی از تهدید خود عقبنشینی کرد اما ترامپ و معاونش جی دی ونس، استیون میلر مشاور کاخ سفید و دیگر جمهوریخواهان مرگ کرک را پیامد آنچه لفاظی خشونتآمیز از سوی چپگرایان ادعا میکنند، میدانند. نیویورکتایمز اخیراً گزارش داد که پس از کمپین محافظهکاران برای اخراج افرادی که از سیاستهای کرک انتقاد کردند، مقامات دولتی در حال پیشنویس یک فرمان اجرایی برای ترامپ هستند تا «با خشونت سیاسی و نفرتپراکنی» مقابله کنند.
با اینکه جیمی کیمل یکی از شناختهشدهترین چهرههای رسانهای است که مجازات میشود اما در روزهای اخیر تعدادی از روزنامهنگاران با از دست دادن شغل خود و دیگر اقدامات انضباطی روبهرو شدهاند. اوایل این هفته، واشنگتن پست، تحت مدیریت جف بزوس، که اخیراً با ترامپ صمیمی شده و مالکیت او باعث شده بخش نظرات این روزنامه به جناح راست سیاسی نزدیکتر شود، کارن عطیه، ستوننویس این روزنامه را به دلیل نوشتههای ناخوشایندش درباره دیدگاههای سیاسی کرک، اخراج کرد. دانشگاهیان نیز در معرض تهدید قرار گرفتهاند و اخیراً سه استاد دانشگاه کلمسون در کارولینای جنوبی به دلیل انتشار پستهایی در رسانههای اجتماعی در مورد مرگ کرک اخراج شدند.
کرک مدافع آزادی بیان بود و ایده قوانین مربوط به نفرتپراکنی را رد میکرد. به گزارش اندیشکده کتو کرک در فضای مجازی مینوشت که حتی سخنان زشت و شیطانی «تماماً تحت حمایت متمم اول قانون اساسی است. آمریکا را آزاد نگه دارید.» او اغلب در سخنرانیهای خود در دانشگاهها از آزادی بیان بیشتر دفاع میکرد، حتی وقتی سازمان او، Turning Point USA، در مورد مسائل مربوط به آزادی بیان بینقص نبود. به همین ترتیب خیلیها مواضع سیاسی کرک را تحسین میکردند اما برخی آنها را وحشتناک میدانستند. اما نکته اینجاست که کرک ایده قدرت دادن به دولت برای نظارت بر بیان غیرخشونتآمیز را رد میکرد و هر بار که برای مباحثهای حضور پیدا میکرد به حرفهای خود عمل میکرد.
خیلیها نمیدانند چگونه به اقدامات ناشی از خشونت سیاسی واکنش نشان دهند. قابل توجه است که در واکنش به ترور کرک، بسیاری از رهبران سیاسی از این فرصت برای محکوم کردن خشونت سیاسی استفاده کردند و در عین حال بر اهمیت بحثهای جنجالی و حتی ناراحتکننده تاکید کردهاند. اسپنسر کاکس، فرماندار یوتا از تمام آمریکاییها خواست تا چرخه خشونت را متوقف کنند.
کاکس گفت: «ما میتوانیم خشونت را با خشونت و نفرت را با نفرت پاسخ دهیم...بالاخره باید راهی برای خروج از این وضعیت پیدا کنیم وگرنه اوضاع خیلی خیلی بدتر خواهد شد.» مخالفان سیاسی کرک، مانند بیل مار، جنک اویغور (فعال سیاسی ترک-آمریکایی)، برنی سندرز و دیگران ترور کرک را سرزنش کردند. عذرا کلاین نیز گفت که برای کرک «سوگواری کرده» چون «گلولهای که به او اصابت کرد، اقدامی خشونتآمیز علیه همه ما بوده است.»
به گزارش گاردین البته هنجارهای مهمتری وجود دارند که از سوی ترامپ و هوادارنش در شرکتهای بزرگ در حال فرسایش یا نابودی کامل هستند که فقط به «چند تا برنامه تلویزیونی شبانه» محدود نمیشود. باراک اوباما، رئیسجمهور اسبق آمریکا در شبکه ایکس خواستار محافظت از آزادی بیان شد و نوشت: «این تفسیر، بیانی روشن و قدرتمند ارائه میدهد که چرا آزادی بیان در قلب دموکراسی است و باید از آن دفاع شود؛ چه گوینده چارلی کرک باشد یا جیمی کیمل، چه حامیان ماگا باشند یا مخالفان ماگا».
اوباما در ادامه مقالهای از دیوید فرنچ، وکیل سابق در نیویورکتایمز را به اشتراک گذاشت که به گفته او «بخش زیادی از دوران حرفهای حقوقی خود را برای دفاع از حقوق نویسندگان و پژوهشگران محافظهکار بر اساس متمم اول قانون اساسی اختصاص داده است.» آمریکا هماکنون بر سر خشونت سیاسی و آزادی بیان بهشدت دوقطبی شده است. همانطور که جاناتان بلیتزر در نیویورکر مینویسد، استفاده ابزاری از قتل کرک برای بدنام کردن مخالفان عملاً تضمین میکند که چرخه اتهامات متقابل ادامه یابد و بحثهای عمومی، به همین شکلی که هست از هر چیزی که شبیه واقعیت است تهی شود.
اوایل امسال یک قانونگذار دموکرات در مینهسوتا به همراه همسرش به قتل رسید. در سال 2022، مهاجمی که دنبال نانسی پلوسی، رئیسسابق مجلس نمایندگان بود با چکش به همسرش حمله کرد. هیچیک از این فجایع وخامت سوءقصدی که سال گذشته علیه ترامپ انجام شد را نفی نکرد بلکه هر اقدام اقدامات دیگر را ناراحتکنندهتر کرد. بلیتزر مینویسد: «این ایده که گفتار یا اندیشهای مخالف با خط مشی دولت میتواند منجر به مجازات شود، رویای خودکامگان است. در نهایت، این ایده همه را دشمن میکند.»