عربستان میانجی ایران و ترامپ می‌شود؟
سی‌ان‌ان دریافته است که عربستان سعودی آمادگی دارد تا برای یک توافق جدید هسته‌ای میان ایران و دولت ترامپ میانجی‌گری کند.
سی‌ان‌ان دریافته است که عربستان سعودی آمادگی دارد تا برای یک توافق جدید هسته‌ای میان ایران و دولت ترامپ میانجی‌گری کند. عربستان سعودی نگران است که با توجه به تضعیف جدی نیروهای نیابتی ایران در منطقه که تاکنون به عنوان عامل اصلی بازدارنده در مقابل حمله اسرائیل تلقی می‌شدند، ایران ممکن است به سمت دستیابی به سلاح هسته‌ای حرکت کند.
عربستان سعودی امیدوار است تا با استفاده از روابط نزدیکی که با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا دارد، بتواند پلی دیپلماتیک میان تهران و کاخ سفید ایجاد کند. روشن نیست که عربستان سعودی رسماً چنین پیشنهادی را مطرح کرده‌است یا نه، اما چنین اقدامی می‌تواند نشان‌دهنده تمایل ریاض به بهبود بیشتر روابط با دشمن پیشین خودش، ایران باشد و همچنین کرسی مذاکراتی عربستان سعودی را در مذاکرات احتمالی توافق جدید تضمین کند.
هرچند دونالد ترامپ اعلام کرده‌است که علاقه‌مند است وارد مذاکره برای یک توافق جدید شود، اما ایران پیام‌های متضادی را ارسال می‌کند. هفته پیش آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر معظم ایران گفت که گفت‌وگو با ایالات متحده آمریکا «هوشمندانه نیست.» وزارت خارجه آمریکا و عربستان سعودی حاضر به اظهارنظر در پاسخ به سی‌ان‌ان نشدند و نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد در نیویورک در پاسخ به سی‌ان‌ان گفت که در حال حاضر اظهارنظری در این مورد ندارد.
عربستان سعودی سال ۲۰۱۵ علناً از توافق هسته‌ای بین ایران و قدرت‌های جهانی استقبال کرده‌بود، اما در خفا به دولت باراک اوباما شکایت می‌کرد که این توافق نتوانسته‌است تحرکات منطقه‌ای ایران را، به‌ویژه برنامه موشکی و گروه‌های نیابتی در عراق، یمن و عراق، مهار کند. عربستان برنامه موشکی و گروه‌های تحت حمایت ایران را تهدید علیه خود تلقی می‌کرد.
عربستان سال ۲۰۱۸ از خروج دونالد ترامپ از این توافق استقبال کرد. یک سال پس از خروج ترامپ از برجام، تاسیسات نفتی عربستان سعودی با حمله گسترده پهپادی و موشکی مواجه شد که نیمی از ظرفیت تولید نفت خام بزرگ‌ترین صادرکننده نفت خام را از مدار خارج کرد. حوثی‌های تحت حمایت ایران در یمن مسئولیت این حمله را پذیرفتند، اما ایالات متحده آمریکا ایران را مسئول این حمله معرفی کرد.
آمریکا نهایتاً هیچ اقدام نظامی در دفاع از متحدش، عربستان سعودی، در مقابل ایران انجام نداد. از آن زمان تاکنون، تنش‌ها میان ایران و عربستان سعودی به شکل قابل توجهی کاهش پیدا کرده‌است. ماه مارس سال ۲۰۲۳ دو کشور در اعلامیه‌ای غافل‌گیرانه عادی‌سازی روابط خود را با میانجی‌گری چین اعلام کردند. مقام‌های سعودی این توافق را یک توافق موفق ارزیابی می‌کنند و معتقدند که ریاض ثمره این توافق را در دو سال گذشته دریافت کرده‌است، از جمله اینکه حملات حوثی‌ها به عربستان متوقف شده و سعودی‌ها از حملات تلافی‌جویانه ایران و اسرائیل به یکدیگر آسیبی ندیده‌اند.
پیش از این تصور می‌شد که در صورت حمله اسرائیل به ایران، تهران حمله به تاسیسات نفتی عربستان سعودی را به عنوان پاسخ در نظر بگیرد. در ۱۵ ماه گذشته، اسرائیل به شکل قابل توجهی گروه‌های تحت حمایت ایران را در لبنان و غزه تضعیف کرده‌است و همچنین به اهدافی در عراق، سوریه و یمن حمله کرده‌است. این تحولات در کنار سقوط رژیم بشار اسد در سوریه، باعث شده‌است تا توانمندی ایران در نمایش قدرت در خارج از مرزها به شکل چشمگیری کاهش پیدا کند.
مقام‌های سعودی وضعیت فعلی منطقه را یک فرصت تاریخی برای کاهش تنش با ایران و بهبود روابط می‌دانند و بر این موضوع پافشاری می‌کنند که علاقه‌ای به مشارکت در مواجهه‌های آمریکا و اسرائیل با ایران ندارند. آنها در عین حال نگران هستند که یک ایرانِ نگران، بیش از پیش به توسعه سلاح اتمی تمایل پیدا کند و معتقدند که یک توافق هسته‌ای جدید می‌تواند جلوی چنین اتفاقی را بگیرد. آنها باور ندارند که یک ایران به‌شدت ضعیف‌شده به نفع عربستان سعودی باشد. ریاض در حال ایجاد تحول در سیاست خارجی خود است و منطقه بی‌ثبات را مانعی در مقابل پیشرفت خود می‌داند.
