حمایتهای بیپرده انتقـادات کـوبنده/بررسی واکنش رسانههای داخلی به مصاحبه رؤسایجمهور با شبکههای آمریکایی در ادوار مختلف
خبرگزاری جمهوری اسلامی با اشاره به مصاحبه خاتمی با کریستین امانپور از استقبال مقامات آمریکایی برای مبادلات فرهنگی که سطح آن کمتر از گفتوگوی رسمی میان دو دولت است خبر داد و به نقل از نیویورکتایمز نوشت: «این مقامات در عین حال تاکید کردند که برای بهبود هر گونه رابطه، مذاکرات رسمی لازم است و محیط نیز مهم است.»
مصاحبه رسانههای آمریکایی با رؤسایجمهوری ایران مسبوقبهسابقه است؛ مصاحبههایی که یک پای جهتگیری رؤسایجمهوری در قبال آمریکا را مشخص میکند و مواضع آنها را نسبت به برخی موضوعات حساس و ویژه داخلی نیز مشخصتر خواهد کرد. شبکه NBC هم که پای ثابت مصاحبه با رؤسایجمهور ایران در سالهای اخیر بوده است. نخستین مصاحبه اختصاصی مسعود پزشکیان با یک رسانه خارجی را نیز از آن خود کرد.
البته که این شبکه از دوران ریاستجمهوری احمدینژاد به بعد با تمامی رؤسایجمهور ایران؛ احمدینژاد، روحانی، رئیسی و حالا پزشکیان مصاحبه کرده است. پزشکیان در این مصاحبه به موضوعاتی پیرامون گفتوگوی تهران و واشنگتن، و همچنین ترامپ، مسئله هستهای ایران، حمله نظامی علیه ایران، شرایط ایران در منطقه پس از جنگ و حوادثی که در لبنان، فلسطین و سوریه اتفاق افتاده، توافق با مسکو و به موضوعات داخلی نیز آزادی مطبوعات، لایحه عفاف و حجاب، پرداخته که در این گفتوگو به بحث گذاشته شد.
موضوعاتی که این شبکه آمریکایی برای مصاحبههای خود با رؤسایجمهور اختصاص میدهد بیشتر پیرامون چالشهای ایران و آمریکا و همچنین گریزی به موضوعات داخلی ایران با توجه به وضع موجود است. برای نمونه در دوران احمدینژاد این شبکه حوادث پس از انتخابات سال 88 را مرکز سوال از مسائل داخلی ایران قرار داد و در دوران روحانی به مسئله سانسور اینترنت و آزادیهای اجتماعی، در دوران ریاستجمهوری رئیسی و پزشکیان نیز به موضوعات پیرامون زنان و حجاب پرداخت.
البته مصاحبه رسانههای خارجی با رؤسایجمهور ایران تنها به این شبکه و رسانههای آمریکایی محدود نمیشود، اما به دلیل اهمیت موقعیت و نوع تعاملات ایران و آمریکا و انجام مصاحبههای اختصاصی با تمام رؤسایجمهور ایران پس از انقلاب، در این گزارش به برخی از مصاحبههای انجامشده رسانههای آمریکایی با رؤسایجمهور پس از انقلاب در ایران و واکنش جریانهای رسانهای و سیاسی به این مصاحبهها پرداختیم؛ (دو رئیسجمهور اول و دوم ابوالحسن بنیصدر و محمدعلی رجایی گفتوگویی اختصاصی با رسانههای آمریکایی در زمان ریاستجمهوری نداشتند).
برررسی رویکرد رسانههای داخلی ایران در واکنش به مصاحبه رؤسایجمهور ایران با رسانههای آمریکایی نشان میدهد، تاثیری که این مصاحبهها بر جایگاه دیپلماسی ایران در جهان داشته، کمتر مورد توجه قرار میگرفت و این مصاحبهها نیز به صحنهای برای نزاعهای جناحی داخلی تبدلی میشده است. زمانی که خاتمی در گفتوگو با کریستین امانپور از تمدن آمریکا و گفتگوی تمدنها سخن گفت، جریانهای مخالف به تضعیف این مصاحبه پرداختند و جریانهای همسو با خاتمی آن را نمادی از قدرت و ارتقاء دیپلماسی ایران دانستند. زمانی که احمدینژاد در مصاحبه خود جواب پرسش را با پرسش میداد و مجری را کلافه میکرد، کیهان مجری را متهم کرده و عصر ایران از تسلط وی بر موضوعات داخلی آمریکا و خلع سلاح کردن مجری سخن گفت.
آیتالله خامنهای؛ مذاکره مشروط با آمریکا
زمانی که آیتالله خامنهای بهعنوان رئیسجمهور ایران به نیویورک سفر کردند و در سازمان ملل حضور پیدا کردند، یک خبرنگار آمریکایی به نام تد کاپل از شبکه ABC با او مصاحبهای انجام داد. مصاحبهای که اهمیت رسانهای آن به اهمیت سخنرانی رئیسجمهور در سازمان ملل نرسید و لابهلای آن سخنرانی گم شد. در آن مصاحبه موضوع جنگ و دشمنی با آمریکا، مک فارلین و گروگانگیری آمریکاییها مبحث اصلی مصاحبه بود. روزنامه اطلاعات که خبرنگاری نیز به نیویورک اعزام کرده بود، فردای آن روز مصاحبه آیتالله خامنهای با رسانههای خارجی را پوشش داد و متنی از این مصاحبه اختصاصی منتشر نکرد.
روزنامه جمهوری اسلامی هم خبرنگار به نیویورک اعزام کرده بود، اما سخنرانی رئیسجمهور در مجمع عمومی و مصاحبه با خبرنگاران خارجی را پوشش داد. اما آنچه از اظهارنظرهای رسانهای درباره این مصاحبه در طی سالهای بعد موجود است، جریانهای راست و اصولگرایان فعلی، پاسخهای رئیسجمهور وقت ایران را «شنیدنی، جالب و تاثیرگذار» توصیف کردند، باشگاه خبرنگاران جوان، رسانه وابسته به صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران در سال 99 با انتشار فیلم این مصاحبه، پاسخ آیتالله خامنهای به دلایل مذاکره نکردن ایران با آمریکا را شنیدنی توصیف کرده و نوشت: «آیتالله خامنهای در سال ۱۳۶۶ پاسخ جالبی به پرسش خبرنگار آمریکایی مبنی بر اینکه چرا مذاکره مقامات ایرانی با سران ایالات متحده امکان ندارد؟، دادند و گفتند: ما اگر بخواهیم با شما به عنوان یک شهروند آمریکایی روراست حرف بزنیم، به دولت شما هیچ اعتمادی نداریم.
اگر دولت شما بتواند اعتماد ما را جلب کند، خیلی از مشکلات حل میشد. ما با مردم آمریکا هیچگونه مسئلهای نداریم. ما ملت آمریکا را یک ملت باهوش و عالم و پرکار و جدی میدانیم و هیچ دلیلی ندارد که با آمریکاییها مسئلهای داشته باشیم اما متاسفانه دولت شما با ما خصمانه برخورد کرده و اعتماد ما را سلب کرده است و یک حقیقت دیگر را هم بگویم ما تصمیمهای دولت شما را در مسائل مختلف از جمله در قبال ایران را چندان هوشمندانه نمیدانیم.»
هاشمیرفسنجانی؛ قلدری و زورگویی آمریکا
اکبر هاشمیرفسنجانی، در دوران حیات خود با رسانههای خارجی متعددی مصاحبه داشته است. یکی از مصاحبههای مشهور او در دوران ریاستجمهوریاش در دولت سازندگی با مایک والاس، خبرنگار آمریکایی شبکه CBS بود. مصاحبهای که در ایام نوروز سال 76 انجام شد و گزارش کامل آن از شبکه یک تلویزیون ایران پخش شد. روزنامه اطلاعات در نخستین شماره سال جدید خود متن کامل این مصاحبه را با تیتر «رئیسجمهور: آمریکا باید از قلدری و زورگویی دست بردارد» منتشر کرد و تحلیلی درباره آن نداشت. روزنامه همشهری نیز گزیدهای از این مصاحبه را منتشر کرد. در گزیده گزارش همشهری، پاسخ رفسنجانی به سوالاتی درباره درگیری بین ایران و آمریکا، توسعه شهری تهران و همچنین مسئله زنان منتشر شد.
نیمی از مصاحبه رفسنجانی به موضوعات سیاست خارجی، بهویژه روابط ایران و آمریکا و کمکهای ایران به لبنان اختصاص داشت و نیمی از آن به مسائل داخلی ایران، وضعیت اقتصادی، مسئله زنان، فقرا و ثروتمندان. هاشمیرفسنجانی در این مصاحبه توسعه و تغییرات بزرگی که به چشم مایک والاس در تهران آمده بود را به پولهای زیادی که خرج سازندگی در آن دوران شده بود نسبت داد، در پاسخ به سوال مجری درباره خوب نبودن وضعیت اقتصادی افراد در ایران به هزینه و مصرف نسبتاً بالای مردم ایران اشاره کرد و گفت: «مقدار سرانه کالری که در ایران مصرف میشود، از خیلی کشورهای دنیا بالاتر است.»
او همچنین در این مصاحبه وضعیت فساد در ایران را از هرجا، منجمله از آمریکا کمتر دانست و در واکنش به سوال مجری مبنی بر اینکه آیا سعی کردید جلوی زنان را بگیرید تا وارد سیاست نشوند، گفت: «آزادند هر کاری که خواستند، انتخاب کنند.» هاشمی همچنین درباره تضاد نوع پوشش زنان در محیط خانه و بیرون که سوال دیگر مایک والاس بود اشاره کرد که اختیار خانههای مردم با ما نیست اما در خیابان اوضاع فرق میکند: «ممکن است عدهای مقررات اسلامی را قبول نداشته باشند و ما میتوانیم بهآنها در خیابان بگوییم ظاهر را رعایت کنید. این را قانون میگوید.
اما ما اختیار آنها را در خانههایشان نداریم و به عقیده خود عمل میکنند.» یکی دیگر از سوالات والاس درباره منع استفاده از ماهواره بود که رفسنجانی با اشاره به افکاری که از طریق ماهواره وارد ذهن جوانان میشوند، گفت: «به هر حال آنهایی که بهاین قانون رأی دادهاند، فکر میکنند که بهتر است محدود کنند. زیرا میدانند که از طریق آن سیستمهای ارتباطی، افکاری وارد ذهن جوانان میشود که ما نمیپسندیم. در بقیه کشورها هم میبینید که این اقدامها وجود دارد. الان در خیلی کشورهای اروپایی هم از تهاجم فرهنگی آمریکا و برنامههای شما نگرانی دارند. شما هم قبول کنید که اینگونه برنامهها جوانان را دچار مشکل و بنیاد خانواده را تضعیف میکند.»
خاتمی؛ پیام تاریخی
سیدمحمد خاتمی، رئیس دولت اصلاحات یکی از مشهورترین مصاحبههای رؤسایجمهوری ایران با رسانههای آمریکایی را انجام داد. مصاحبه خاتمی با کریستین امانپور (دیماه 1376)، یک مصاحبه تاریخی، مهم و اثرگذار بود که با وجود گذشت نزدیک به 30 سال از آن، همچنان در معرض تحلیلهای رسانهای، نقدهای نظریهپردازان و چهرههای رسانهای و سیاسی قرار میگیرد؛ مصاحبهای که وجه دیپلماسی آن بسیار پررنگ است و بسیاری آن را بازنمایی از تمدن ایرانی میدانند.
خاتمی در این مصاحبه برخلاف دیگر رؤسایجمهور به بازنمایی تاریخِ تمدن آمریکا پرداخت؛ این نخستین بار بود که یک رئیسجمهور از ایران در مصاحبه با یک شبکه آمریکایی از سیاستهای غلط آمریکا در قبال ایران سخن نگفته بود و در عوض با مخاطب قرار دادن مردم آمریکا، توجه آنها را به آگاهی رئیسجمهور ایران از مسائل این کشور جلب کرد. درحالیکه رسانههایی همچون کیهان و جمهوری اسلامی این مصاحبه را تهدیدی برای استقلال کشور تلقی میکردند، اما اصلاحطلبان و طرفداران دولت آن را گامی در جهت برقراری صلح و گفتوگو با دنیا و بهویژه غرب میدانستند.
روزنامه جمهوری اسلامی در یادداشتی با انتقاد از صحبتهای خاتمی در چند محور مصاحبه وی را نقد کرد؛ نخست تضاد تمدن ایران و آمریکا، در ادامه نقد سخنان او در تشریح ماجرای تسخیر لانه جاسوسی، و نقد موضع خاتمی در مخالفت با آتش زدن پرچم آمریکا. جمهوری اسلامی درباره صحبت از تاریخ و فرهنگ و تمدن آمریکایی، نوشت که خاتمی باید از این فرصت برای تبیین دیدگاهها و فرهنگ تازهای که انقلاب اسلامی مبشر آن است سخن میگفت.
این روزنامه ارتباط بین دینداری، آزادی و عدالت در تمدن ایران و آمریکا را بیان نادرست خاتمی خواند و نوشت: «این اظهارنظر بیگانگان، بیشتر با واقعیت تطبیق میکند تا این اشاره آقای رئیسجمهور که مردم ما با انقلاب خود در جستوجوی همان چیزی هستند که مردم آمریکا در چهار قرن قبل در پی آن بودند. طبعاً اگر چنین بود، آمریکاییها درصدد مقابله با این انقلاب بر نمیآمدند. اینکه «دینداری و آزادی و عدالت» که از ویژگیهای انقلاب اسلامی هستند، ارتباطی با تمدن آمریکایی داشته باشند، بیان درستی از واقعیت تاریخ نیست.»
جمهوری اسلامی در پایان این یادداشت تحلیل کرد که این سخنرانی امکان سوءاستفاده برخی خناسان را فراهم میکند و نوشت: «بیم آن میرود که بعضی خناسان بخواهند از این فرصتها سوءاستفاده کنند و تسخیر انقلابی لانه جاسوسی یعنی «انقلاب دوم» را در محدوده تنگ و بسته منازعات گروهی و جناحی و در پستترین طبقهبندی جا بدهند و چنین وانمود سازند که گویا عدهای تا دیروز خود را پرچمدار مبارزه با آمریکا معرفی میکردند و امروز با احساس دیگری نسبت به شرایط، سعی کردند برای پایین کشیدن پرچم مبارزه با آمریکا پیشقدم شوند؟»
خبرگزاری جمهوری اسلامی با اشاره به مصاحبه خاتمی با کریستین امانپور از استقبال مقامات آمریکایی برای مبادلات فرهنگی که سطح آن کمتر از گفتوگوی رسمی میان دو دولت است خبر داد و به نقل از نیویورکتایمز نوشت: «این مقامات در عین حال تاکید کردند که برای بهبود هر گونه رابطه، مذاکرات رسمی لازم است و محیط نیز مهم است.»
روزنامه همشهری، با اشاره به بازتاب پیام تاریخی رئیسجمهور ایران به آمریکا، در مقالهای با تیتر «آمریکا باید از سیاست سلطهگری دست بردارد» نوشت: «بازتاب پیام تاریخی رئیسجمهوری کشورمان به مردم آمریکا دیدگاههای رئیسجمهوری در خصوص جایگاه قانونی تشکلهای سیاسی کشورمان بیانگر این است که هیچ تشکلی حق ندارد، فراتر از مرزهای قانونی، خود را قیم مردم پندارد.» به عقیده این روزنامه، پیام خاتمی فصل تازهای را در مناسبات بینالمللی جمهوری اسلامی ایران گشود: «پیام مهم و تاریخی آقای خاتمی رئیسجمهوری اسلامی ایران به مردم آمریکا در برگیرنده نکات مهمی بود.
نخست آنکه مروری بود بر سیاست خارجی آمریکا در 50 سال گذشته که همواره با سلطهطلبی همراه بوده است. این بینش دقیق، موشکافانه و مستند آقای خاتمی به طور یقین برای مردم آمریکا خاطراتی را از گذشتههای دورتر بهخصوص جنگ تجاوزکارانه آمریکا علیه ملت ویتنام تداعی میکند و آنها بهوضوح درمییابند بیآنکه خود بخواهند بر اثر سیاستهای سلطهطلبانه دولت خود به یک جنگ خانمانسوز در خاور دور کشانده شده بودند.»
احمدینژاد؛ سوال با سوال
محمود احمدینژاد نیز در دوران ریاستش بر دولتهای نهم و دهم چند مرتبه با شبکههای آمریکایی مصاحبه کرد. او دو مصاحبه با شبکه تلویزیونی NBC (سال 1388 و 1387) آمریکا داشت. او همچنین در یکی از سفرهای خود به نیویورک با کریستین امانپور از شبکه آمریکایی ABC (سال 1389)مصاحبه داشت. در این مصاحبهها به موضوعاتی پیرامون رابطه ایران و آمریکا، تحریمهای ایران از سوی آمریکا، مذاکره با 1+5، مشکلات اقتصادی در ایران، قیمت نفت، سلاح هستهای، توان موشکی ایران، انتخابات ایران، حوادث پس از انتخابات 88، ظهور امام زمان و... پاسخ داد.
سایت عصر ایران در بخشی از تحلیل مصاحبه سال 87 احمدینژاد به آمارهایی که وی در پاسخ به سوال مجری درباره مسائل داخلی ایران، نسبت به مسائل داخلی آمریکا مطرح میکرد اشاره کرد. از نظر این سایت وی آمادگی قبلی برای شرکت در این مصاحبه را داشت و بهتر از قبل ظاهر شد: «احمدینژاد پیش از گفتوگو اطلاعاتی درباره مشکلات داخلی آمریکا کسب کرده بود تا در صورت طرح سوالاتی درباره مسائل داخلی ایران، آنها را مطرح نماید.» رویکرد کیهان درباره مصاحبههای احمدینژاد به سکوت نزدیک بود و یا تلاش کرد که رسانههای خارجی را متهم کند.
کیهان در یادداشتی درباره گفتوگوی احمدینژاد در سال 88 در تیتری با عنوان «تلاش رسانههای غربی برای تحریف مصاحبه احمدینژاد با ایبیسی»... سعی کرد تا خبرنگار آمریکایی را نقد کند تا صحبتهای احمدی نژاد را: «اگرچه رئیسجمهور کشورمان در گفتوگوی اختصاصی با شبکه خبری «ایبیسی» آمریکا با صراحت تمام تاکید کرد، ما بر این اعتقاد هستیم که این مردم فلسطین هستند که باید سرنوشت خویش را انتخاب کنند و این میسر نخواهد شد مگر آنکه یک انتخابات و رفراندوم آزاد برگزار شود، اما رسانه آمریکایی یادشده و سپس برخی رسانههای غربی و عربی روز گذشته با تحریف آشکار سخنان احمدینژاد تاکید کردند که ایران با طرح دوکشوری در فلسطین اشغالی موافق است و با ذوق و شوق زایدالوصفی آن را به شکل گستردهای انعکاس دادند!»
این رسانه به مصاحبه سال 89 احمدینژاد با کریستین امانپور واکنشی نشان نداد؛ مصاحبهای که در حاشیه سفر احمدینژاد به نیویورک انجام شده بود و کیهان ترجیح داد تا بر روی سخنرانی احمدینژاد در سازمان ملل مانور دهد.
روحانی؛ اختیار کامل دارم
حسن روحانی هم در دوران ریاستجمهوری خود با شبکه تلویزیونی NBC آمریکا مصاحبه کرد. روابط ایران و آمریکا، همکاریهای ایران و سوریه، ساخت بمب هستهای از سوی ایران، و مسائل داخلی ایران از جمله آزادیهای اجتماعی و سانسور اینترنت موضوعاتی بود که در این مصاحبه درباره آن بحث شد. روحانی درباره آزادی در ایران به حقوق شهروندی و تهیه منشور حقوق شهروندی اشاره کرد: «دولت دنبال اجرای حقوق شهروندی است. بهزودی منشوری بهعنوان منشور شهروندی از سوی این دولت منتشر خواهد شد. ما میخواهیم مردم در چارچوب زندگی خصوصی خود کاملاً آزاد باشند. در دنیای امروز دسترسی به اطلاعات، حق گفتوگو و حق تبادل اندیشه، حق همه ملتها و از جمله ملت ایران است.
البته همه دولتها دنبال نوعی نظارت بر شبکه اطلاعاتی جهانی هستند. برای ما مسائل اخلاقی و هویت ملیمان بسیار مهم است، و بنابراین در این زمینه حساسیت به خرج خواهیم داد، اما دلمان میخواهد مردم ما از همه یافتههای بشری، علم و دانش، اطلاعات لازم و اندیشههای متنوع و گوناگون مطلع باشند و در تماس باشند. لذا یکی از برنامههای مهم دولت توسعه زیرساختهای دیجیتالی است و این کار را به زودی آغاز خواهد کرد.»
روزنامه کیهان پس از این مصاحبه تیتر یک خود را به آن اختصاص داد: «انبیسی: دیدار با اوباما؟
روحانی: قرار نیست اما ممکن است!» اما این گزارش تنها شامل پوشش خبری این مصاحبه بود و تحلیلی برای آن ارائه نداد. روزنامه اطلاعات نیز تیتر یک خود را با عنوان «روحانی: برای مذاکره اختیار کامل دارم» به همین مصاحبه اختصاص داد. اطلاعات نیز متن کامل این گفتوگو را پوشش داده و تحلیلی برصحبتهای رئیسجمهور وقت ننوشت.
روزنامه همشهری نیز تیتر یک خود را با عنوان «تحرکات دیپلماتیک پیش از سفر به نیویورک» به همین مصاحبه اختصاص داد. روزنامه جمهوری اسلامی هم تیتر یک خود را با عنوان «تحت هیچ شرایطی به دنبال ساخت سلاح هستهای نخواهیم بود» به این گفتوگو اختصاص داد؛ اما این روزنامه در سرمقاله خود تحلیلی نیز بر این گفتوگو داشت؛ تحلیلی که پیرامون واکنش نخستوزیر اسرائیل بود. جمهوری اسلامی با اشاره به اظهارنظر نتانیاهو درباره این مصاحبه مبنی بر اینکه «مصاحبه رئیسجمهور ایران نوعی بازی با الفاظ با هدف فریب دادن غرب است»
این واکنش را نشاندهنده تاثیر مصاحبه روحانی دانست و نوشت: «این سخن نتانیاهو، چه درست باشد و چه درست نباشد، نشاندهنده تأثیرگذار بودن اظهارات رئیسجمهوری اسلامی ایران در مصاحبه با شبکه تلویزیونی ان.بی.سی میباشد. اگر دکتر روحانی از این مهارت برخوردار باشد که بتواند از طریق بازی با الفاظ، به دام رسانههای کارکشته نیفتد و از میدان مصاحبه پیروز خارج شود، این یک موفقیت است و اگر چنین نباشد بلکه رئیسجمهور ایران بدون پردهپوشی، آنچه در ذهن داشته را به زبان آورده و با مصاحبهکننده در میان گذاشته، با توجه به اینکه نخستوزیر رژیم صهیونیستی از این مصاحبه عصبانی است، باز هم باید پذیرفت که این مصاحبه با موفقیت همراه بوده است.
علاوه بر این، اگر فرمایش معروف امام خمینی را معیار قرار دهیم که میفرمودند هر وقت دشمن از ما اظهار عصبانیت میکند باید بدانیم که کار درستی کردهایم، نفس عصبانیت نخستوزیر رژیم صهیونیستی از مصاحبه رئیسجمهوری ایران نشان میدهد محتوای این مصاحبه در جهت منافع ملی ایران قرار داشته و به زیان صهیونیستها بوده است. در این واقعیت نمیتوان تردید کرد که منافع رژیم صهیونیستی با منافع و مصالح ملت ایران قابل جمع نیست و این دو در مقابل همدیگر قرار دارند.
بنابراین، عصبانیت نخستوزیر رژیم صهیونیستی و مذمت او از مصاحبه رئیسجمهور ایران، آشکارا نشان میدهد این مصاحبه توانسته تأثیر خود را بگذارد و منافع نامشروع صهیونیستها را در معرض خطر قرار دهد.» جمهوری اسلامی در پایان تحلیل کرد که خط مشی روحانی منطبق بر خط مشی اعتدالی بود: «این است اعتدال در سیاست، همان چیزی که به عنوان جانمایه دولت تدبیر و امید مطرح است.»
روزنامه اعتماد نیز تیتر یک خود را با عنوان «دیدار در نیویورک» به این مصاحبه روحانی با شبکه آمریکایی اختصاص داد. اهمیت مصاحبه روحانی در این دوران در رسانهها از آن جهت بود که صحبتهایی از دیدار و گفتوگو با اوباما که در آن زمان رئیسجمهور آمریکا بود مطرح بود.
رئیسی؛ هزینه میکنیم، هرجا دلمان بخواهد
سیدابراهیم رئیسی نیز در دوران ریاستجمهوری خود با شبکه آمریکایی NBC مصاحبه کرد؛ مصاحبهای که پیرامون موضوعات هستهای، تحریمهای ایران، عدم تعهد اروپاییها در برجام و در موضوعات داخلی، موضوع زنان و اعتراضات پس از مرگ مهسا امینی، جنگ اوکراین و جایگاه ایران در این جنگ بود. رئیسی درباره اعتراضات سال 1401 به خبرنگار آمریکایی پاسخ داد: «خوشبختانه ملت ایران جریان اغتشاشات را کاملاً ناکام گذاشت؛ یعنی همراهی نکرد.
یک عدهای اعتراضاتی داشتند مثل همه اعتراضاتی که در هر جای دنیا ممکن است افرادی معترض باشند. آنها را جمهوری اسلامی به عنوان معترض تحمل کرد و بعد هم رهبری معظم انقلاب اسلامی، افرادی را که دچار احساسات و غفلت شده بودند، عفو کردند که این کار در آمریکا و اروپای شما اتفاق نمیافتد. این کار را جمهوری اسلامی با سماحت و بزرگی انجام داد.»
روزنامه کیهان بخش کوتاهی از این مصاحبه را با تیتر: «رئیسی: دارایی آزادشده ایران را هر کجا که نیاز باشد هزینه میکنیم» منتشر کرد و در آن به پاسخ رئیسی درباره نحوه خرج کردن 6 میلیارد دلار دارایی آزادشده ایران اشاره کرد. روزنامه جمهوری اسلامی در گزارشی که به تبادل زندانیان تهران و واشنگتن اختصاص داشت، به سوال خبرنگار آمریکایی درباره توافق تبادل زندانیان ایران و آمریکا پرداخت.
این روزنامه نیز بخشهایی از مصاحبه را که به نحوه هزینهکرد داراییهای آزادشده ایران مربوط بود منتشر کرد و در ادامه به نارضایتی آمریکاییها از این موضوع پرداخت: «تصمیم جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا برای صدور معافیت تحریمی جهت انتقال پولهای آزادشده ایران از بانکهای کرهجنوبی به قطر با واکنش تند جمهوریخواهان آمریکا در شبکه اجتماعی ایکس مواجه شد که در ادامه به مواردی از آنها اشاره میشود.»
پزشکیان؛ گفتوگوی شرافتمندانه یا تاوان دادن؟
مصاحبه مسعود پزشکیان واکنشهای بسیاری در پی داشت، حسین شریعتمداری در روزنامه کیهان نوشت که طرح موضوع مذاکره با آمریکا، خارج از اختیارات پزشکیان است و وظیفه او باید تلاش برای قصاص ترامپ باشد نه مذاکره با او. کیهان در مطلب دیگری با تیتر «غلطی کردند، بایستی انتقام پس بدهند» به سخنان رهبری در این باره اشاره کرد و نوشت: «این موضع عجیب پزشکیان در حالی عنوان میشود که رهبر معظم انقلاب حضرت آیتالله العظمی خامنهای در ۲۶ آذر ۱۳۹۹ در بیانات خود در این ارتباط فرمودند: «قاتل سلیمانی و آمر به قتل سلیمانی باید انتقامشان را پس بدهند؛ آن به جای خودش محفوظ است. اگرچه به گفته یک عزیزی، کفش پای سلیمانی هم بر سرِ قاتل او شرف دارد و سرِ قاتل او هم برود، فدیه کفش سلیمانی هم نمیشود؛ این هست امّا بالاخره غلطی کردند، بایستی انتقام پس بدهند.»
روزنامه فرهیختگان در انتقاد از این مصاحبه با تیتر «به رئیسجمهور کمک کنید» اتاق فرماندهی دولت را موظف به پاسخگویی درباره محتوای ناآماده گفتوگو با رسانههای آمریکایی کرد. در برابر روزنامه اعتماد از سوی دیگر در یک گفتوگوی اختصاصی با حسن بهشتیپور و با عنوان «گفتوگوی شرافتمندانه با غرب» این مصاحبه را ارزیابی کرد.
روزنامه جمهوری اسلامی در تیتری با عنوان «ایران برای گفتوگو با دولت دوم ترامپ آماده است» همین محور از صحبتهای رئیسجمهور را پوشش داد. روزنامه اطلاعات هم همین موضوع مذاکره را تیتر یک خود کرد. روزنامه شرق نیز با تیتر «مذاکره شرافتمند و برابر» در گفتوگو با کارشناسان این مصاحبه پزشکیان را واکاوی کرد.