پزشکیان در همایش ملی هوای پاک: شرمنده مازوت سوزاندیم
مسعود پزشکیان همایش «ملی هوای پاک» می‌گوید که «شرمنده مردم هستیم که مازوت سوزاندیم.» او از اشتباه محاسباتی دولت هم خبر داد و صادقانه اعلام کرد: «دلمان نمی‌خواست مازوت بسوزانیم و وزیر نیرو گفته بود اگر دو ساعت خاموشی بدهیم مشکل حل می‌شود اما محاسبه درست نبود.»
«عزم ملی برای هوای پاک با انرژی‌های تجدیدپذیر» این شعار همایش «ملی هوای پاک» است که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور روز گذشته در آن شرکت کرد. برخلاف علیرضا زاکانی، شهردار تهران که نمره خیلی خوب به خودش داد، مسعود پزشکیان می‌گوید که «شرمنده مردم هستیم که مازوت سوزاندیم.»
او از اشتباه محاسباتی دولت هم خبر داد و صادقانه اعلام کرد: «دلمان نمی‌خواست مازوت بسوزانیم و وزیر نیرو گفته بود اگر دو ساعت خاموشی بدهیم مشکل حل می‌شود اما محاسبه درست نبود.»
دولت چهاردهم فعالیت خود را با ناترازی‌های بسیار به‌ویژه در حوزه انرژی، بحران‌های بین‌المللی، شروع شدت گرفتن افزایش قیمت ارز، نابسامانی سلامت در کشور به‌ویژه حوزه دارو و سیل عظیم مهاجرت نخبگان و متخصصان آغاز کرد و با گذشت بیش از 4 ماه هنوز هم نتوانسته به درستی از پس این ناترازی‌ها و تنش‌های به ارث برده بربیاید و آن را حل کند.
یکی از مهم‌ترین ارث‌های شوم رسیده این دولت «آلودگی هوا» و فرونشست‌هاست که سالیان سال است گریبانگیر کشور شده و حالا هم که مرز هشدار و بحران را پشت سر گذاشته است.
آمارهای عجیب مرگ‌های ناشی از آلودگی هوا
آنطور که دکتر عباس شاهسونی، رئیس گروه سلامت هوا و تغییر اقلیم وزارت بهداشت در 23 دی امسال خبر داده: «وزارت بهداشت، بیماری‌های منتسب به آلودگی هوا را در ۵۷ شهر طی سال گذشته مورد بررسی قرار داده و نتایج این بررسی بیان می‌کند که میزان مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا ۳۰هزار و ۶۹۲ نفر در سال ۱۴۰۲ است. سهم پایتخت از مرگ‌های منتسب به آلودگی هوا طی سال گذشته ۶ هزار ۹۳۹ نفر است. همچنین سهم ذرات معلق کمتر از 2/5 میکرون از میزان مرگ‌ومیر کشور 12/6 درصد است.»
محمدرضا ظفرقندی، وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی اما با حضور در همایش روز هوای پاک اعلام کرد: «به‌طور میانگین بیش از ۱۲ درصد از مرگ‌های سال ۱۴۰۲ در کشور منتسب به آلودگی هوا بوده که از لحاظ اقتصادی 2/12 میلیارد دلار به کشور خسارت وارد کرده است.
به طور میانگین بیش از ۱۲ درصد از مرگ‌های سال ۱۴۰۲ در کشور منتسب به آلودگی هوا بوده که رقمی حدود ۵۰ هزار نفر را شامل می‌شود؛ همچنین از لحاظ اقتصادی 2/12 میلیارد دلار به کشور خسارت وارد کرده است.»
انرژی تجدیدپذیر در اولویت
اما روز گذشته رئیس‌جمهور در همایش روز هوای پاک تاکید کرد: «مقصر عدم اجرای قانون هوای پاک، دولت چهاردهم نیست چراکه این دولت چند ماه است که آغاز به کار کرده است. یکی از دلایل عدم اجرای برخی قوانین از جمله قانون هوای پاک، عدم تعادل میان منابع و مصارف است. الفبای توسعه تعادل میان منابع و مصارف است؛ متاسفانه در برنامه‌های توسعه‌ای که دولت و مجلس و قوه قضائیه با هم پیش برده‌اند، تعادل منابع و مصارف رعایت نشده است.»
رئیس‌جمهور با بیان اینکه عدد و رقم دعوا و مناقشه بر نمی‌دارد و با عدد و رقم و آمار نمی‌شود چالش کرد، ادامه داد: «ما اعلام کردیم که امسال دیگر قرار نیست مازوت بسوزانیم، اما بعد دیدیم که اگر مازوت نسوزانیم، باید گاز خانه‌ها را قطع کنیم؛ اینها در حالی است که مصرف برق و گاز ما ۳ تا ۴ برابر میانگین مصرف کشورهای اروپایی است. ما اجرای برنامه‌هایی را آغاز کرده‌ایم تا بین ۳۰ تا ۵۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید تولید برق ایجاد کنیم تا بتوانیم بر مشکل تامین سوخت و نیرو غلبه کنیم، اما تا الگوی مصرف را اصلاح نکنیم این ناترازی رفع نخواهد شد.»
پزشکیان با اشاره به برنامه‌های دولت برای تولید انرژی پاک گفت: «در حال برنامه‌ریزی هستیم که با پنل‌های خورشیدی کمبود برق‌مان را تامین کنیم و منابع آن را هم تامین کرده‌ایم چون چاره‌ای نداریم اگر این تغییرات را ایجاد نکنیم در تابستان و زمستان سال آینده نیز در تامین برق به مشکل برخواهیم خورد؛ جالب است که سال جهش تولید با مشارکت مردم است اما برق و گاز واحدهای تولیدی قطع می‌شود. قانون تصویب کرده‌ایم که به روستاها گازرسانی شود درحالی‌که گاز نداریم و دچار کمبود گاز می‌شویم و مجبور می‌شویم که کشور را تعطیل کنیم این شرایط مدیریتی ماست.»
رئیس‌جمهور با تاکید بر اهمیت رعایت استانداردهای زیست‌محیطی گفت: «راهی نداریم که مشکل زیست‌محیطی را حل کنیم و اگر آن را حل نکنیم امکان ادامه حیات برای کسی باقی نمی‌ماند. اولویت ما تولید انرژی پاک و اجرای مقررات مربوط به آن است. مشکلات حمل و نقل عمومی باید حل شود؛ اگر حمل و نقل عمومی در دسترس باشد دیگر لازم نیست افراد خودروی شخصی بیاورند و تک‌سرنشین در خیابان‌ها تردد کنند.»
رئیس‌جمهور با اشاره به ناترازی منابع و مصارف در تهران، تاکید کرد: «نباید اجازه گسترش تهران را بدهیم؛ حمل و نقل عمومی، نوع مصرف سوخت و سبک زندگی را باید درست کنیم اگر همه ما با هم، چه دولت و چه مردم به فکر محیط زیست‌مان نباشیم، مشکلات ما برطرف نخواهد شد. تمام تلاش ما خدمت به مردم است و من تا جای ممکن تلاش می‌کنم که مشکلات را حل کنیم اما حل مشکل ناترازی تنها با کمک مردم حل خواهد شد. در همه جا ناترازی داریم. ما گازوئیل را لیتری ۳۰۰ تومان می‌فروشیم در حالی که قیمت آن ۶۰ هزار تومان است. کجای دنیا اینگونه رفتار می‌کنند و به هر کجا بخواهیم دست بزنیم می‌گویند هیچ کاری نکن، صدای مردم در می‌آید. اخیراً در جلسه‌ای این بحث مطرح شد که در یکی از شهرها کمبود آب وجود دارد و تصویب شد که مقداری چاه در آنجا حفر کنیم اما سوال من این بود که اگر آب این چاه‌ها هم تمام شد بعد چه کنیم؟ وقتی میان منابع و مصارف تناسبی وجود نداشته باشد چگونه می‌خواهیم مشکل را حل کنیم؟»
پزشکیان با اشاره به آثار زیان‌بار هوای آلوده برای سلامتی مردم، گفت: «من به عنوان پزشک می‌خواهم مردم مریض نشوند و تمام تلاشم را برای این کار انجام می‌دهم اما باید دست به دست هم دهیم و با توسعه حمل و نقل عمومی و تولید انرژی پاک شرایط بهتری را از نظر زیست محیطی برای جامعه ایجاد کنیم.»
رئیس‌جمهور حتی در جلسه با استانداران که روز گذشته برگزار شد نیز به موضوع آلودگی هوا پرداخته و فراهم کردن زیرساخت‌های لازم برای استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر در راستای رفع ناترازی برق و نیز رفع محرومیت از فضاهای آموزشی را دو برنامه و انتظار اولویت‌دار خود از استانداران عنوان کرد و گفت: «اگر بتوانیم برق ادارات، دانشگاه‌ها و مدارس، ورزشگاه‌ها و دیگر محیط‌های عمومی را با انرژی تجدیدپذیر تأمین کنیم، بخش قابل توجهی از مشکلات‌مان در این زمینه حل خواهد شد.»
تمرکز عادلانه در مقابله با آلودگی هوا
محمدجعفر قائم‌پناه، معاون اجرایی رئیس‌جمهور نیز در همایش آلودگی پاک، یکی از جدی‌ترین تهدیدهای حیات انسانی، اجتماعی و طبیعی کشور را آلودگی هوا دانست و بر لزوم شکل‌گیری عزم ملی برای مقابله با این چالش تاکید کرد: «همه ارکان حاکمیت، دستگاه‌ها و نهادهای دولتی، نهادهای عمومی، بخش‌های غیردولتی و همه نهادهای مدنی و شبکه‌های اجتماعی، امروز در برابر فراخوانی ملی برای رهایی از آلودگی هوا در سراسر کشور قرار دارند.»
او با اشاره به ضرورت حرکت به سوی انرژی‌های تجدیدپذیر، افزود: «بنابر نظر کارشناسانه دستگاه‌های مسئول، این حرکت باید به یک اولویت ملی تبدیل شود. نوسازی صنعت برق و نظام تولید و مصرف انرژی کشور نیاز به سرمایه‌گذاری گسترده در انرژی‌های پاک به‌ویژه انرژی خورشیدی و بادی دارد. کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی، حفظ منابع طبیعی برای نسل‌های آینده، پیشگیری از انتشار گازهای گلخانه‌ای و توسعه سیاست‌های تشویقی برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و خارجی از جمله برنامه‌هایی است که خوشبختانه از سوی دولت در مرحله اجرا قرار گرفته است.»
قائم‌پناه با اشاره به مسئله عدالت زیست محیطی، تاکید کرد: «توجه و تمرکز عادلانه در مقابله با آلودگی هوا و پوشش‌دهی به قشرها و گروه‌های کمتربرخوردار و کاهش نابرابری‌ها در سیاست‌های زیست‌محیطی از جمله ضرورت‌های پیش روی کشور است.»
معاون اجرایی رئیس‌جمهور به اقدامات عملی دولت در زمینه مقابله با آلودگی هوا اشاره کرد و گفت: «از ابتدای دولت تاکنون اقدامات مهمی همچون افزایش کیفیت بنزین تولیدی پالایشگاه شیراز، ارتقای کیفیت گازوئیل تولیدی در پالایشگاه آبادان، افزایش ۱۱ درصدی تولید بنزین یورو ۴ و ۵ در کشور و تبدیل بخشی از نفت کوره تحویلی به نیروگاه‌های کشور به نوع کم‌سولفور انجام شده است. اراده جدی در همه ارکان دولت برای حفاظت از محیط زیست وجود دارد. دولت وفاق ملی خود را در قبال حق شهروندان بر بهره‌مندی از هوای پاک و محیط زیست سالم مسئول و متعهد می‌داند و برای تحقق مطالبه عمومی در این زمینه از هیچ تلاشی فروگذار نخواهد کرد.»
آلودگی هوا یک‌شبه ایجاد نشده
شینا انصاری، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست از انکار نکردن معضل آلودگی هوا در مواجهه با این مسئله خبر داده و در همایش هوای پاک گفت: «حضور رئیس‌جمهور در این همایش نشان‌دهنده اهمیت موضوع محیط زیست است، اهمیت آن تا این اندازه است که ۱۵۱ محیط‌بان جان خود را برای حفظ محیط زیست فدا کردند و به شهادت رسیدند. واقعیت این است که وقتی در اواخر دهه ۷۰ شمسی روز ۲۹ دی‌ماه به‌عنوان روز ملی هوای پاک تصویب شد، اولین هدف از تصویب این روز آن بود که وقتی در آلوده‌ترین فصل سال هستیم بتوانیم توجه عام را به آلودگی هوا جلب کنیم، وقتی در سال ۱۳۷۹، اولین برنامه جامع کاهش آلودگی هوا در ۷ محور جامع به تصویب رسید، امیدوار بودیم در این ایام انتظار وارونگی کمتری داشته باشیم اما به دلایل مختلف علاوه بر شهر تهران ۷ کلانشهر دیگر در فصل سرد سال با آلودگی هوا مواجه هستند.»
او تاکید کرد: «وزارت نیرو در ارتقاء راندمان نیروگاه‌های کشور فعالیت‌های خوبی را شروع کرده است. در پنج ماهه گذشته و با تشکیل دولت چهاردهم، کارگروه ملی کاهش آلودگی هوا را فعال کردیم و در این جلسات با محور کلان‌شهرهای اراک، اصفهان، مشهد و اهواز طرح موضوع و مصوباتی را تصویب کردیم که قابل پیگیری باشد، با همکاری وزارت نفت موضوع بهبود کیفیت سوخت در دستور کار قرار داده شد، با همکاری وزارت نیرو کیفی‌سازی نیروگاه‌ها و ارتقاء راندمان نیروگاه‌ها در دستور کار قرار گرفته است.»
رئیس سازمان حفاظت محیط‌زیست افزود: «ما باید مشکلات آلودگی هوا را برای مردم تشریح کنیم و بتوانیم با وفاق و هماهنگی بین دستگاه‌ها مشکلات را مرتفع کنیم. آلودگی هوا یک‌شبه ایجاد نشده و راهکار رفع آن نیز یک‌شبه نیست و باید با تصمیمات منطقی در مدت‌زمان معلوم با عزم ملی در جهت کاهش روزهای ناسالم و بهبود هوای پاک قدم موثری برداریم.»
