دست خالی نتانیاهو در بازگشت از واشنگتن
بنیامین نتانیاهو، اگرچه به دنبال همان پیروزیهای سیاسی آسانی بود که زمانی از طرف دونالد ترامپ برایش سرازیر میشد، اتاق بیضی را دست خالی ترک کرد.

بنیامین نتانیاهو، اگرچه به دنبال همان پیروزیهای سیاسی آسانی بود که زمانی از طرف دونالد ترامپ برایش سرازیر میشد، اتاق بیضی را دست خالی ترک کرد. جلسه بنا بود درباره چالش جدید تعرفهها باشد. او در حالی که در کنار ترامپ در کاخ سفید نشسته بود گفت اسرائیل «با سرعت زیاد» همه موانع و کسریهای تجاری را برطرف خواهد کرد و همان تعریفهای معمولش را هم از ترامپ کرد.
برای ترامپ اما فرقی نداشت. او به دریافتی ۴ میلیون دلاری اسرائیل از آمریکا اشاره کرد اما تعهدی به تغییر برنامههایش نداد. وقتی درباره کاهش تعرفههایی که بر اسرائیل وضع شده از او سوال شد گفت: «شاید، شاید نه.» سالها بود نتانیاهو به هدایای سیاسی از طرف ترامپ عادت کرده بود: انتقال سفارت به اورشلیم [بیتالمقدس]، بهرسمیتشناختن بلندیهای جولان بهعنوان بخشی از اسرائیل، عادیسازی روابط بین اسرائیل و دو کشور حاشیه خلیج[فارس] و از این قبیل. همیشه هم مشتاق بود از این تصمیمات و رئیسجمهوری که آنها را میگرفت، تجلیل کند.
این بار هم بلافاصله اشاره کرد، نهتنها اولین رهبر خارجی است که در دوره دوم ترامپ با او دیدار میکند، اولینی هم هست که درباره تعرفهها با او مذاکره میکند؛ اما این جلسه هیچ حاصل مشخص یا وعدهای از سوی آمریکا که بتواند دستاورد خود بداند، برای او نداشت. بزرگترین ضربه روی یکی از موضوعات محبوب نتانیاهو بود: ایران. از چندین روز پیش، رسانههای اسرائیل پر از گمانهزنی درباره این بودند که این دو رهبر، درباره حملات نظامی به ایران گفتوگو خواهند کرد. حضور لااقل شش بمبافکن رادارگریز بی۲ آمریکا در اقیانوس هند و ورود دومین ناو هواپیمابر به خاورمیانه، گمانهزنیها را تشدید کرد که حمله نهتنها ممکن که بهشکلی فزاینده محتمل است.
در نهایت، بزرگترین سرخط خبرها درباره ایران بود اما قطعاً نه آن طور که نتانیاهو انتظار داشت. ترامپ اعلام کرد، ایالات متحده و ایران در آستانه شروع گفتوگو درباره پتانسیل توافق هستهای جدیدی هستند. نتانیاهو میدانست ترامپ به دنبال گفتوگو با ایران است اما اعلام ناگهانی گفتوگوهای قریبالوقوع، به نظر این نخستوزیر را غافلگیر کرد. لبخند بهسرعت از روی لبهای او محو شد، درحالیکه به سمت تیم مشاورانش نگاه میکرد. دو منبع به سیانان گفتند، اعلام این موضوع قطعاً چیزی نبود که مطلوب اسرائیل باشد و معلوم نیست آیا پیشتر به نتانیاهو در این باره خبری داده شده باشد یا مشورتی پیش از اعلام با او شده باشد.
نتانیاهو پیش از پرواز به سمت اسرائیل، موضعش را مشخص کرد: «موافقیم که ایران سلاح هستهای نخواهد داشت. این را میشود با توافق حاصل کرد، اما فقط اگر به سبک لیبی باشد.» اشاره او به توافق در سال ۲۰۰۳ است که براساس آن، لیبی داوطلبانه پذیرفت تأسیسات نوپای هستهایاش را منحل کند. نتانیاهو اما اضافه کرد که «به تفصیل» درباره گزینه نظامی با ترامپ صحبت کرده است.
رانی شاکد، پژوهشگر مؤسسه ترومن در دانشگاه عبری [در اسرائیل] در این باره میگوید: «اگر [ترامپ] مذاکرات را بدون اطلاع ما آغاز کرده باشد، یعنی قرار است فقط منافع ایالات متحده را نمایندگی کند.» او میگوید اگر اسرائیل اطلاع قبلی میداشت، نتانیاهو میتوانست «ایدهها، دادههایی جدید و اطلاعاتی تازه» ارائه کند. «اما الان هیچ در کار نیست. مطلقاً هیچ.»
تمجید پرحرارت ترامپ از رجب طیب اردوغان، رئیسجمهور ترکیه و از منتقدان پرسروصدای اسرائیل هم غافلگیری دیگری بود، در جلسهای پر از غافلگیری. ترامپ، نشسته کنار نتانیاهو به تحسین اردوغان پرداخت و گفت فکر میکند میتوان هر اختلافی بین ترکیه و اسرائیل را حل کند. الون لیِل، سفیر سابق اسرائیل در ترکیه در این باره میگوید: «فکر میکنم این بهشکل خاصی برای نتانیاهو خجلکننده بود، چون هفته پیش اردوغان گفته بود فکر میکند اسرائیل باید نابود یا حذف شود.
بخش خیلی کوچکی [از نشست] بود اما خیلی معنادار بود.» ترامپ البته کمی پوشش سیاسی برای نخستوزیر در اسرائیل ارائه کرد و گفت نتانیاهو مدام در تلاش برای بازگرداندن گروگانهاست، با اینکه نتانیاهو با انتقادات مداومی مواجه است، مبنی بر اینکه تلاش کافی در این زمینه نمیکند. شاکد میگوید: «[نتانیاهو] با دستانی خالیِ خالی به خانه برمیگردد. نه ایران، نه غزه، نه گروگانها. مطلقاً هیچ.»