دریل کیمبال، کارشناس و مدیر موسسه کنترل سلاح در آمریکا:
حملات اسرائیل و آمریکا توانمندی هسته‌ای ایران را از بین نبردند
هشدار کارشناس ارشد کنترل تسلیحات: اقدامات تجاوزکارانه اسرائیل و آمریکا علیه ایران، نظام جهانی منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای را تهدید می‌کند
به گزارش هم‌میهن آنلاین: مصاحبه اخیر NPR با دریل کیمبل، کارشناس برجسته و مدیر بانفوذ مؤسسه کنترل سلاح، حاوی نکاتی کلیدی بوده است. کیمبل با صراحت به مبانی معیوب تجاوز اسرائیل و آمریکا به کشورمان اشاره کرده است و هشدار داده است که خطر بزرگ ناشی از حمله دو کشور دارای سلاح‌های هسته‌ای به ایران که دارای این سلاح‌ها نیست، عواقبی جبران‌ناپذیر خواهد داشت و نظام کنترل اشاعه سلاح‌های هسته‌ای و کشتارجمعی را به شدت تهدید کرده است.
رسکو (مجری): کاخ سفید می‌گوید ایالات متحده اکنون در مسیر دیپلماسی با ایران قرار دارد، اما مقامات ایرانی می‌گویند گفت‌وگوها به این زودی‌ها آغاز نخواهد شد. بنابراین در حال حاضر چشم‌انداز مذاکرات چگونه است؟
کیمبل: به‌نظر من، چشم‌انداز مذاکرات پس از حملات نظامی مشترک آمریکا و اسرائیل به تأسیسات ایران سخت‌تر شده است. این حملات، تأسیسات را به‌شدت آسیب زدند، اما توانمندی هسته‌ای ایران را از بین نبردند. همچنین باید توجه داشت که ایران از این حملات آسیب دیده و شوکه شده است. این حملات در حالی رخ داد که ایران مشغول مذاکره با ایالات متحده برای رسیدن به توافقی جهت بستن مسیرهای دستیابی به بمب بود. بنابراین در حال حاضر ایران تمایلی به تعامل مجدد با دونالد ترامپ ندارد.
در روزهای اخیر، مجلس ایران قانونی تصویب کرده که همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ریاست رافائل گروسی را ممنوع می‌کند، مگر آن‌که امنیت تأسیسات و دانشمندان هسته‌ای ایران تضمین شود. به عبارتی، مجلس ایران می‌گوید آژانس نمی‌تواند وارد ایران شود، مگر اینکه ایالات متحده و اسرائیل تضمین دهند که دوباره به این تأسیسات حمله نخواهند کرد یا دانشمندان را ترور نمی‌کنند. بنابراین، چشم‌انداز از سرگیری مذاکرات دشوار است. و افزون بر آن، هنوز معلوم نیست چه نوع توافقی می‌توان منعقد کرد که مانع پیگیری برنامه هسته‌ای نظامی ایران در بلندمدت شود.
رسکو: خب، باید اشاره کنیم که در دوره اول ریاست‌جمهوری بایدن، ایران ظاهراً به توافق هسته‌ای که در دوره اوباما به دست آمد پایبند بود. اما ترامپ یک‌جانبه از آن توافق خارج شد. آیا این یک اشتباه بدون توجیه بود؟
کیمبل: بله، به نظر من این یکی از بزرگ‌ترین اشتباهات در حوزه عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای از سوی ترامپ بود. توافق سال ۲۰۱۵ که میان آمریکا و دیگر قدرت‌های جهانی با ایران حاصل شد، محدودیت‌های گسترده‌ای بر ظرفیت‌های هسته‌ای ایران اعمال کرد و بازرسی‌های بی‌سابقه بین‌المللی را برقرار ساخت. ایران به مفاد آن توافق پایبند بود، تا اینکه ترامپ در سال ۲۰۱۸ بدون داشتن هیچ برنامه جایگزینی، از آن خارج شد.
حالا بمب‌افکن‌های B-2 به تأسیساتی در ایران حمله کرده‌اند که طبق توافق ۲۰۱۵ قرار نبود سانتریفیوژ داشته باشند یا اورانیوم تا سطح ۶۰ درصد غنی‌سازی کنند. ولی اکنون بسیار نگران همین اورانیوم غنی‌شده هستیم که هنوز در ایران باقی مانده. اگر آن توافق همچنان برقرار بود، احتمالاً این حملات نظامی انجام نمی‌شد و حتی ترامپ هم مجبور نبود به چنین گزینه‌ای فکر کند.
رسکو: اما نظر دولت فعلی و ترامپ این است که با بمباران ایران، حالا ایران از دنبال کردن سلاح هسته‌ای منصرف می‌شود چون پیام قدرت را دریافت کرده است. پاسخ شما چیست؟
کیمبل: به نظر من این بیشتر یک امید واهی است که با واقعیت‌های موجود همخوانی ندارد. ایران همچنان دانش هسته‌ای را دارد، ظرفیت ساخت سانتریفیوژهای بیشتر را هم دارد. ظاهراً هنوز حدود ۴۰۰ کیلوگرم اورانیوم با غنای بالا در اختیار دارد که می‌تواند به‌اندازه تولید مواد اولیه برای ۱۰ تا ۱۲ بمب هسته‌ای غنی‌سازی بیشتر شود.
تصمیم ایران برای دنبال کردن یا نکردن سلاح هسته‌ای، به باور من، حالا ممکن است به‌سوی پیگیری سلاح هسته‌ای متمایل شده باشد. چرا که وقتی دو کشور مسلح به سلاح هسته‌ای – ایالات متحده و اسرائیل که خود حدود ۱۰۰ سلاح هسته‌ای دارد – به کشوری که سلاح هسته‌ای ندارد حمله می‌کنند، این وضعیت محاسبات آن کشور را تغییر می‌دهد. در نتیجه، من نگرانم که این حملات تصمیم ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای را تقویت کرده باشد. همچنین، این وضعیت ممکن است دیدگاه دیگر کشورهای غیرهسته‌ای را هم درباره نیاز به محافظت از خودشان تغییر دهد.
رسکو: در زمان باقی‌مانده، چه کشورهایی هستند که ممکن است اکنون نگرش‌شان به سلاح هسته‌ای تغییر کرده باشد؟
کیمبل: عدم اشاعه موضوعی نیست که در کوتاه‌مدت جواب دهد. ما باید به افق‌های دهه‌های آینده نگاه کنیم. رژیم جهانی عدم اشاعه هسته‌ای همین حالا هم تحت فشار شدیدی قرار دارد.
ما باید این اصل را تقویت کنیم که کشورهای دارای سلاح هسته‌ای متعهد به حذف تدریجی آن‌ها و مذاکره بر سر کاهش زرادخانه‌ها شوند و در مقابل، کشورهای فاقد سلاح هسته‌ای باید به تابوی جهانی علیه دستیابی به سلاح هسته‌ای احترام بگذارند و در برابر حمله کشورهای بزرگ مسلح به سلاح‌های هسته‌ای، محافظت شوند.
