انتقام نتانیاهو را کور کرده است
جامعه بینالمللی و بسیاری از اسرائیلیها به این نتیجه رسیدهاند که بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل همچنان مصمم است به هر قیمتی در قدرت بماند. برای نتانیاهو مهم نیست که تلاشهای او برای تضعیف استقلال قوه قضائیه، تظاهرکنندگان را شببهشب به خیابانها میکشاند و ساختار نظامی را تضعیف میکند. برای او مهم نیست که اسرائیل تحت رهبری او در ۷ اکتبر ۲۰۲۳ از اساسیترین مسئولیت خود یعنی محافظت از شهروندان خود غافل شد. در پاسخ به آن حمله، نخستوزیر وعده «انتقام» داد و سه اولویت را مشخص کرد: نابودی حماس، به خانه آوردن گروگانها و اطمینان حاصل کردن از اینکه حمله دیگری از غزه متوجه اسرائیل نخواهد شد.
بسیاری از ناظران، دستیابی به این اولویتها را از طریق روشهایی که او تاکنون برای انجام این جنگ به کار برده، تقریباً غیرممکن میدانند. اما اگر انتخابات اسرائیل تا «پیروزی» جنگ به تعویق بیفتد، روشهای او به تضمین طول عمر سیاسی کمک میکند. نتانیاهو از همان ابتدا گفت که جنگ ماهها طول خواهد کشید. نزدیک به شش ماه بمباران و ویرانی مستمر در نوار غزه نتایج غیرقابل تصوری داشته است: بسیاری از آمریکاییها اکنون این سوال را مطرح میکنند که آیا این جنگ یک نسلکشی نیست؟
برای بسیاری از آمریکاییها و سایرین در سراسر جهان واضح است که حتی اگر ارتش اسرائیل تمامی اعضای کنونی حماس را بکشد، حداقل برخی از اعضای خانواده 32 هزار فلسطینی کشته شده تمایل به کشتن سربازان اسرائیلی دارند. حس انتقامی که در درون آن ریشه دوانده ممکن است آنها را به اقدامات مسلحانه هدایت کند. برخی دیگر خواستار آزادی و استقلال هستند و معتقدند که میمیرند اما در ذلت زندگی نخواهند کرد. بنابراین هدف اول محقق نخواهد شد. تحقق هدف دوم نتانیاهو، بازگرداندن همه گروگانها به خانه نیز با تردید روبهرو است.
سوابق نشان میدهد که از بیش از صد گروگانی که از دستان حماس آزاد شدهاند، تنها دو نفر توسط ارتش اسرائیل نجات یافتهاند. دیپلماسی و نه بمباران، راه مؤثرتری برای پایان دادن به اسارت اُسرا و رنج خانوادههای آنها است. چند روز پس از حمله 7 اکتبر، جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا به اسرائیل توصیه کرد که اجازه ندهد «خشم چشمانش را کور کند» و همان «اشتباههایی» را انجام دهد که ایالات متحده پس از 11 سپتامبر مرتکب شد. او همچنین از هر آنچه که نتانیاهو برای بازگرداندن گروگانها و تامین امنیت کشور لازم بداند، حمایت «محکم» کرد. بهرغم این توصیه عاقلانه، پاسخ اسرائیل به حمله حماس اغلب بر انتقامجویی و تمایل به دور زدن هنجارهای دموکراتیک و قواعد جنگ متمرکز بوده است. برای نتانیاهو مهم نیست که اسرائیل با نادیده گرفتن و ابراز بیاحترامی، تحقیر و بیاعتنایی به دیدگاههای بزرگترین متحدش، اسرائیل را به سمت به خطر انداختن روابطش با ایالات متحده و آسیب رساندن به جایگاه اسرائیل در میان بسیاری از آمریکاییها سوق داده است.
نتانیاهو با تکرار همین رفتارها خود در قبال رؤسایجمهور قبلی ایالات متحده، به صراحت اعلام کرد که مایل است و میتواند رئیسجمهور ایالات متحده را تحقیر کند و نشانههایی وجود دارد که بایدن در حال رسیدن به نقطه عصبانیت است. در یک تماس تلفنی پرتنش در روز پنجشنبه، بایدن به نتانیاهو خطاب کرد که حمایت آمریکا از اسرائیل در آینده، مشروط به تغییر مسیر اسرائیل خواهد بود. بایدن اسرائیل را به گشودن مسیرهای کمکرسانی بیشتر به غزه تشویق کرد. رفتار نتانیاهو در جنگ و مدیریت روابط دوجانبه آمریکا و اسرائیل به جایگاه داخلی بایدن و شهرت بینالمللی ایالات متحده آسیب رسانده است.
هر دو آسیب قابل بازیابی هستند. کمتر از یک سال طول کشیده است تا اسرائیل از کشوری که بهطور گسترده مورد تحسین آمریکاییها قرار گرفته بود، به ایجاد ناامیدی در میان سهم فزایندهای از جمعیت بیافزاید. این نتیجه استقبال اسرائیل از مجازات دستهجمعی فلسطینیها، تمایل اسرائیل به استفاده از گرسنگی بهعنوان سلاح جنگی و تمایلش برای وارد کردن تلفات وحشتناک به غیرنظامیان بیگناه، ساکنان غزه، روزنامهنگاران، کارکنان بهداشت و درمان و ارائهدهندگان کمکهای بشردوستانه است. تصور چنین تجاوز بزرگی بلافاصله پس از حمله 7 اکتبر غیرممکن بود. بسیاری وحشت کردند و به این نتیجه رسیدند که باید جایگزین روشنی برای تروریسم وجود داشته باشد تا اطمینان حاصل شود که اسرائیلیها میتوانند امنیت و صلح پایداری را که خود و فلسطینیها شایسته آن هستند، داشته باشند.