جنگ ارواح

سازمان اطلاعاتی و امنیتی چین موسوم به وزارت امنیت کشور یا M.S.S برای رقابت با آمریکا به‌دنبال استفاده از هوش مصنوعی و دیگر فناوری‌های پیشرفته است؛ حتی زمانی که چین و آمریکا تلاش می‌کنند اسرار تجاری یکدیگر را به‌سرقت ببرند. با این حال جاسوسان چینی خواسته‌های بیشتری داشتند. در دوران همه‌گیری کرونا در جلساتی که با پیمانکاران فناوری چینی برگزار شد، شکایت جاسوسان چینی از آن بود که دوربین‌های نظارتی که برای ردیابی دیپلمات‌های خارجی، افسران نظامی و ماموران اطلاعاتی در منطقه‌ای که سفارت‌های متعدد خارجی وجود دارد، نصب شده‌اند، نمی‌توانند نیازهای آنها را برآورده کنند.

به گزارش نیویورک‌تایمز، جاسوسان خواستار یک برنامه هوش مصنوعی بودند که فوراً پرونده‌ای را از سوابق هر فرد مورد نظر در منطقه تشکیل دهد و الگوهای رفتاری آنها را آنالیز کند. آنها پیشنهاد دادند که خوراک اطلاعات برنامه هوش مصنوعی از دیتاها و فیلم‌های دوربین‌هایی تامین شود که شامل پلاک خودروها، داده‌های تلفن‌های همراه، شماره تماس‌ها و موارد دیگر است. طبق یادداشت‌های جلسات داخلی که به دست نیویورک‌تایمز رسیده، پروفایل‌های ایجادشده توسط هوش مصنوعی به جاسوسان چینی اجازه می‌دهد تا اهداف خود را انتخاب و شبکه‌های ارتباطی آنها و آسیب‌پذیری‌های‌شان را کشف کنند.  علاقه جاسوسان به این فناوری که برای اولین بار در گزارش نیویورک‌تایمز فاش شده، بیانگر برخی از جاه‌طلبی‌های گسترده وزارت امنیت کشور، سازمان اطلاعاتی چین است. در سال‌های اخیر، این سازمان خود را از طریق استخدام گسترده از جمله استخدام شهروندان آمریکایی ساخته است. این سازمان با استفاده از آموزش‌های بهتر، بودجه بیشتر و فناوری‌های پیشرفته خود را تقویت کرده تا در رقابت با آمریکا به هدف شی‌جین‌پینگ، رهبر چین مبنی بر برتری قدرت اقتصادی و نظامی دست پیدا کند.  سازمان اطلاعاتی چین زمانی با مامورانی اداره می‌شد که منبع اصلی اطلاعاتی‌شان شایعات مهمانی‌های شام سفارت بود ولی حالا در جمع‌آوری اطلاعات و عملیات فریب‌دهی با سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا موسوم به سیا، در سراسر جهان رقابت نزدیکی دارد.  امروز ماموران اطلاعاتی چینی در پکن آنچه می‌خواهند را در اختیار دارند: سیستم هوش مصنوعی که جاسوسان آمریکایی و دیگران را ردگیری می‌کند. این‌ها گفته‌های مقامات آمریکایی و فردی است که از این تراکنش‌ها آگاهی دارد و  به شرط پنهان ماندن نام‌ شرکت‌های طرف قرارداد، این اطلاعات را در اختیار نیویورک‌تایمز قرار داده‌اند. در عین حال که بودجه سازمان سیا در مورد چین از آغاز دولت جو بایدن 2 برابر شده، ایالات‌متحده جاسوسی خود از شرکت‌های چینی و پیشرفت‌های فناوری‌شان را افزایش داده است.  این گزارش براساس بازبینی پرونده‌های داخلی شرکت‌های چینی و پرونده‌های عمومی سازمان اطلاعاتی و امنیتی چین و در عین حال گفت‌وگو با بیش از دو جین مقام فعلی و پیشین آمریکایی نوشته شده که بیشتر آنها به شرط ناشناخته ماندن صحبت کرده‌اند.

بازی ارواح

رقابت بین سازمان‌های جاسوسی آمریکایی و چینی یادآور رقابت ک.گ.ب و سازمان سیا در دوران جنگ سرد است. در آن دوران، روس‌ها سازمانی را بنا کردند که رازهای آمریکایی‌ها را به‌سرقت می‌برد، عملیات مخفیانه را راه‌اندازی می‌کرد و همزمان رهبران سیاسی ترسناکی مثل ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه را تربیت می‌کرد اما یک تفاوت قابل‌توجه وجود دارد. به‌دلیل رشد اقتصادی و سیاست‌های صنعتی چین، سازمان اطلاعات این کشور می‌تواند از فناوری‌های نوظهور مانند هوش مصنوعی استفاده کند تا رؤسای سازمان‌های جاسوسی آمریکایی را به چالش بکشد، آن‌هم به‌گونه‌ای که شوروی نتوانست. این فناوری‌ها جوایز ارزنده‌ای در اقدامات جاسوسی چین و ایالات‌متحده به‌شمار می‌روند.

یون سون، مدیر برنامه چین در اندیشکده تحقیقات مرکز استیمسون می‌گوید: «برای چین به‌ویژه، بهره‌برداری از فناوری‌های موجود یا اسرار تجاری دیگران به راه میان‌بر محبوبی تبدیل شده که از سوی دولت تشویق می‌شود. فوریت و شدت جاسوسی فناوری به‌طور چشمگیری افزایش یافته است.»  وزارت امنیت کشور جمع‌آوری اطلاعات محرمانه از کمپانی‌های آمریکایی که فناوری خود را هم برای کاربری نظامی و هم شهروندی توسعه داده‌اند، افزایش داده است اما سازمان سیا در تغییر روشی حتی نسبت به چند سال پیش، منابعی را برای جمع‌آوری داده‌ها از کمپانی‌های چینی اختصاص داده که هوش مصنوعی، رایانش کوانتومی و ابزارهای این‌چنینی دیگر را توسعه می‌دهند.  اگرچه جامعه اطلاعاتی آمریکا سال‌هاست که اطلاعات محرمانه اقتصادی را جمع‌آوری کرده، جمع‌آوری اطلاعات دقیق درباره پیشرفت‌های فناوری تجاری خارج از شرکت‌های دفاعی زمانی نوعی از جاسوسی به‌شمار می‌رفت که ایالات‌متحده از آن اجتناب می‌کرد اما اطلاعات درباره توسعه فناوری‌های نوظهور چین حالا به‌اندازه پیش‌بینی توانایی‌های ارتش متعارفش یا توطئه‌های رهبران‌شان مهم است. دیوید کوهن، معاون مدیر سازمان سیا می‌گوید، در دوران دولت بایدن، سازمان سیا برای مقابله با چالش‌های جمع‌آوری اطلاعات درباره پیشرفت‌های چینی‌ها سرمایه‌گذاری و سازمان‌دهی مجددی انجام شد. این سازمان یک مرکز ماموریت چین و یک مرکز اطلاعات فناوری را راه انداخته است. 

کوهن در گفت‌وگویی می‌گوید: «ما بیشتر از اینکه روی توانایی‌های نیمه‌هادی‌ها یا الگوریتم‌های هوش مصنوعی یا تجهیزات بیوتکنولوژی متمرکز باشیم، داشتیم تانک‌ها را می‌شماردیم و توانایی‌های موشکی را درک می‌کردیم.» اما برخی از سیاستگذاران در محافل خصوصی می‌گویند، تلاش‌ها همچنان به‌اندازه کافی نبوده و اینکه شرکت‌های چینی و ارتش با پیشرف‌هایشان دولت آمریکا را غافلگیر می‌کنند.

در چین، شرایط وزارت امنیت کشور در دوران شی پیشرفت کرده که برای اقدامات جسورانه اطلاعاتی و امنیتی قدرتمند ارزش قائل است. در اکتبر 2022، حزب کمونیسم، چن ونکینگ، رئیس وزارت امنیت کشور را به مقام امنیتی ارشد حزب و یکی از اعضای 24 نفره دایره سیاسی احزاب کمونیسم ارتقا داد. او اولین رئیس حزب در چند دهه گذشته است که در این بدنه ارتقا پیدا کرده. چین یشین، جانشین او و دستیار دیرینه شی شهرت عمومی وزارت امنیت کشور را افزایش داد. به او همچنین دستور گسترده‌ای داده شده که شامل سرکوب سختگیرانه بیشتر شرکت‌های آمریکایی و خارجی است که تحقیقاتی درباره شرکت‌های چینی انجام می‌دهند که شامل روابط نظامی و نقض حقوق بشر است.  این وزارتخانه مسئولیت‌های خارجی سازمان سیا و تعهد داخلی اداره تحقیقات فدرال یا اف.بی.آی را برعهده دارد که با مزیت خودکامگی ترکیب شده. وزارت امنیت کشور مسئولیت جمع‌آوری اطلاعات و عملیات در آن سوی آب‌ها، محدود کردن نفوذ خارجی در داخل چین و فعالیت‌های خرابکارانه را برعهده دارد. ماموریت این سازمان به‌طرز آشکاری سیاسی است: دفاع از حزب کمونیست در برابر تمام تهدیدهای محسوس.  چن، وزیر فعلی به‌طور مرتب بر وفاداری خود به شی تاکید کرده، در ماه ژوئن به افسران گفت تا جایگاه مهم شی را صادقانه بپذیرند.

تحت صدارت چن، وزارتخانه از شبکه‌های اجتماعی برای انتشار پیام‌هایی درباره تهدید استفاده کرده است.‌ در حساب کاربری WeChat نوشته شده: «تخریب چندجانبه، مهار و سرکوب ایالات‌متحده چین را فقط مبارزی سرسخت‌تر و بیشتر متکی به خود می‌کند.» در آگوست، وزارت امنیت کشور در اطلاعیه‌های جداگانه‌ای اعلام کرد 2 شهروند چینی را دستگیر کرده که برای سازمان سیا جاسوسی می‌کردند، یکی از آنها توسط یک مامور آمریکایی در ژاپن و دیگری در ایتالیا استخدام شده بودند. در اکتبر، این وزارتخانه و تلویزیون دولتی چین از پرونده‌ای سخن گفت که در آن پژوهشگری در نهاد صنایع دفاع هنگامی که با یک پژوهشگر در دانشگاه آمریکایی دیدار کرد، توسط یک مامور آمریکایی استخدام شده بود. او پس از آنکه به چین بازگشت و قبل از آنکه در سال 2021 دستگیر شود، کپی پرونده‌های مخفیانه را برای آمریکایی‌ها فرستاد.  این اطلاعیه نشانه‌ای از آن است که سازمان سیا در حال بازسازی شبکه‌ای در داخل چین است که افسران ضدجاسوسی چینی بیش از یک دهه گذشته آن را نابود کردند.  حرف سازمان سیا این نیست که افرادی که آن‌طرف آب‌ها به اتهام جاسوسی بازداشت شده‌اند، جاسوسان ایالات‌متحده هستند اما طبق گفته‌های افرادی که در جریان گزارش‌های اطلاعاتی آمریکایی‌ها مطلع شده‌اند حداقل برخی از شهروندان چینی که بازداشت شده‌اند، برای آمریکا کار می‌کردند. به گفته آنها با این حال هیچ شواهدی وجود ندارد که وزارت امنیت کشور این شبکه را از بین برده و وجود ندارد و به گفته آنها مورد ایتالیا بیش از یک سال قدمت دارد.  وزارت اطلاعات کشور اقدامات تهاجمی خود در خارج از مرزها از جمله استخدام یک سیاستمدار راست افراطی و آزار و اذیت منتقدان قومی چینی حزب را انجام داده است. طبق کیفرخواست سازمان قضایی یک مامور یک کارآگاه خصوصی محلی را استخدام کرده تا به‌طور فیزیکی به یک نامزد آمریکایی چینی برای کنگره آمریکا از لانگ آیلند حمله کند. فرد دیگری در کمک به تاسیس سازمانی در نیویورک برای تحریک مخالفان متهم شده است.

آژانس چینی

سال 1983 دولت مرکزی پکن در جریان جابه‌جایی واحدهای امنیتی، وزارت امنیت کشور را تاسیس کرد. برای دهه‌ها، آژانس نمی‌توانست نظر رهبران احزاب را به خود جلب کند. سرویس‌های اطلاعاتی ارتش آزادی‌بخش خلق که رقیب چینی این سازمان بود، منابع بزرگتر و مهارت‌های بهتری به‌ویژه در جاسوسی سایبری داشتند.  وزارت امنیت کشور کم‌کم تاکتیک‌های خود را ارتقا داد، بودجه‌های بزرگتری دریافت کرد و حتی در حوزه مدیریت موفقیت‌آمیز عمل کرد. بپیتر ماتس، تحلیل‌گر پیشین سازمان سیا و یکی از نویسندگان کتابی درباره جاسوسی چینی می‌گوید، برخی از ماموران وزارت امنیت کشور به‌طور مخفیانه به عنوان افراد تجاری به دفاتر بخش خصوصی برای آموزش فرستاده می‌شدند. ماموران چینی همچنین اهداف استخدامی خارجی خود را گسترش دادند؛ از جمله در میان شهروندان آمریکایی.  آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا مطلع شدند دفتر وزارت امنیت کشور در شانگهای گلن دافی شرایور، یک دانش‌آموز آمریکایی در چین را استخدام کرده و او را تشویق کرده تا برای سازمان سیا و وزارت خارجه درخواست بفرستند. شرایور در سال 2011 به 4 سال زندان محکوم شد. جان کالور، تحلیلگر سابق اطلاعاتی آمریکا می‌گوید: «نشانه بزرگی از مهارت تقویت‌یافته وزارت اطلاعات کشور وجود داشت که برای اولین بار آمریکایی‌های غیرچینی را هدف قرار می‌داد و برای نفوذ در جامعه اطلاعاتی آمریکا تلاش می‌کرد.»  این پرونده تبعات بسیار مهمی داشت. ماموران ضدجاسوسی آمریکایی نسبت به متقاضیان مشاغل دولتی که در چین درس خوانده یا روابطی در این کشور داشتند را شکاک‌تر و توجه آنها را به سمت دفاتر استانی وزارت امنیت کشور جلب کرد. این دفاتر شعبه‌های خود را دارند که خارج از پایگاه‌های ملی آژانس و داخل مجموعه مخفیانه باغ شاهنشاهی شیوان در شمال‌غرب پ‍‍کن قرار گرفته است. در دوران دولت شی، آنها در عملیات‌های فراقاره‌ای خود خشن‌تر شدند، برخی هم در استخدام و اداره مخبرین در ایالات‌متحده تخصص داشتند.  به گفته مقامات آمریکایی، دفتر استان جیانگسو، بعد از شانگهای یکی دیگر از دفاتری است که روی کشف رازهای آمریکایی‌ها و به‌خصوص فناوری‌های دفاعی متمرکز شده است‌. با توجه به وزارت دادگستری و شواهد دادگاه سال 2013افسران این دفتر، ژی چاوقون را کمی قبل از اینکه به آمریکا برود، استخدام کردند تا در مؤسسه فناوری النوی در شیکاگو در رشته مهندسی تحصیل کند. شو یانجون، مامور رسیدگی وزارت امنیت کشور از او خواست تا نام‌های حداقل 9 نفر را در ایالات‌متحده برای سازمان جاسوسی چین معرفی کند تا افرادی را برای فناوری‌های هوافضا و ماهواره‌ای استخدام کند.  ژی در نهایت به‌عنوان ذخایر ارتش آمریکا به‌عضویت درآمد، جایی که تلاش کرد احراز هویت دریافت کند تا بتواند در نهایت برای کار در سازمان سیا، اف‌بی‌آی یا ناسا درخواست کند. او در سال 2018 در شیکاگو دستگیر شد و امسال به 8 سال زندان محکوم شد. شو، مامور کنترل‌کننده او سال 2018 در عملیاتی مرتبط که به‌وسیله پلیس فدرال آمریکا هدایت می‌شد در بروکسل دستگیر شد و به اولین مامور وزارت امنیت کشور تبدیل شد که به آمریکا استرداد شد. به گفته مقامات آمریکایی برخلاف عوامل روسی، افسران پرونده وزارت امنیت کشور معمولاً از اینکه در آمریکا مخفیانه کار کنند، پرهیز می‌کنند و به‌جای آن ترجیح می‌دهند ماموران یا دارایی‌های خارجی را اداره و در فضای مجازی استخدام کنند که شامل استفاده از آگهی‌های شغلی با هیچ نوع وابستگی به چین است.  مایکل سی. کیسی، مدیر مرکز امنیت و ضدجاسوسی ملی می‌گوید، حدود سال 2018، یک مامور سنگاپوری «یک کمپانی مشاوره‌ای جعلی را ایجاد کرد که از نام یک شرکت مشاوره‌ای آمریکایی برجسته استفاده کرد و آگهی شغلی را در فضای مجازی تحت نام آن شرکت منتشر کرد.»

تقلا برای فناوری

طبق بازبینی بیش از 30 آگهی درخواست شغلی آنلاین از این سازمان، وزارت امنیت کشور اغلب مستقیماً از دانشگاه‌ها به‌ویژه برای سمت‌های مهم استخدام می‌کند.  به گفته 2 نفر که از تلاش‌های جذب نیرو مطلع‌اند، در سال‌های اخیر این سازمان به‌دنبال جذب کارشناسان فناوری از جمله هکرها بوده است.  نگرانی شدید پکن این است که ایالات‌متحده و متحدانش می‌توانند دسترسی چین از دانش فنی که برای رشد اقتصادی و نظامی حیاتی است را مسدود کنند.  شی درباره این خطرات صحبت کرده است.  چن، وزیر امنیت کشور در مقاله‌ای که در ماه سپتامبر منتشر شد، می‌نویسد که فناوری‌های حیاتی تحت کنترل دیگر دولت‌ها باقی ماندند و اینکه، خوداتکایی فناوری یک وظیفه فوری است.  کارشناسان دولت چین آشکارا جمعی از توانایی‌های سازمان‌های جاسوسی آمریکایی و فناوری‌شان را تحسین کرده‌اند. مجله‌های اطلاعاتی چینی اغلب تحقیقات مربوط به بررسی عملکرد آمریکایی را منتشر می‌کنند. اصلی‌ترین نهاد تحقیقات وزارت امنیت کشور می‌گوید، با استفاده از ارزیابی‌های دقیق از روش‌های مشابه از ایالات‌متحده، چین باید آنچه را که جواب می‌دهد، انتخاب کند و از آنچه نیست، صرف‌نظر. وزارت امنیت کشور همچنین تعداد کارشناسان خود درباره ایالات‌متحده را افزایش داده است. اوایل امسال، یوان پنگ، تحلیل‌گر و رئیس مؤسسه تحقیقاتی اصلی با نام جدید یوان ییکون به‌عنوان معاون وزیر خود وزارتخانه ظاهر شد. یوان ییکون در اوایل حرفه خود اغلب با پژوهشگران آمریکایی وقت می‌گذراند که برخی از آنها او را ناظر خونسرد واشنگتن می‌دانستند. یوان درحالی‌که رئیس‌ مؤسسه تحقیقاتی بود، به قهرمان مفهوم گسترده شی از «امنیت ملی کلی» تبدیل شد که آمریکا را تهدید اصلی برای رشد چین می‌داند.  یوان در یک ارزیابی استراتژی بین‌المللی که اوایل سال 2022 منتشر شد، می‌نویسد، بایدن می‌گوید که آمریکا بازگشته اما جهان همانند گذشته نیست و اگر نتواند با تغییرات جهانی عظیم خود را سازگار کند پس این دنیای در حال تغییر به‌ناچار از کنترل آمریکا خارج می‌شود. در قضاوت استراتژی بزرگ کنونی آمریکا در چند دهه دیگر، باید گفت بزرگترین اشتباه ممکن است انتخاب چین به‌عنوان دشمن باشد.

طرز فکر تحلیلگران وال‌استریت

یکی از اولین تصمیم‌گیری‌های اصلی ویلیام جی برنز، مدیر سازمان سیا این بود که مرکز عملیات چین را راه‌اندازی کند. ایده برنز این بود که مراکز سراسر جهان و نه‌فقط در آسیا، روی جمع‌آوری اطلاعات درباره چین متمرکز شوند.

برنز پس از بازبینی استراتژیک، گام دیگری برداشت که توسط مایکل کالینز، افسر اطلاعاتی رهبری می‌شد. برنز، کالینز را به سمت مدیر استراتژی منصوب کرد؛ تا با این حکم بتواند کار سازمان روی چین را بهتر کند. به گفته کالینز که شورای اطلاعات ملی را هدایت می‌کند، چالش چین نیازمند آن است که ایالات‌متحده روی دامنه‌های مهم مثل بیوتکنولوژی و نیمه‌هادی‌ها هوشمندانه عمل کند: «ما باید بهتر عمل کنیم.»  برای درک بهتر اینکه چین کدام فناوری‌ها را هدف قرار داده، سازمان سیا از مدیران اجرایی و پژوهشگران آمریکایی درباره دیدگاه‌هایشان نسبت به آنچه شرکت‌های چینی تلاش می‌کنند توسعه دهند، تحقیق کرده است. به گفته مقامات آمریکایی، سرمایه‌گذاران و محققان چینی که اغلب به دانشگاه‌ها و شرکت‌های آمریکایی مراجعه می‌کنند، از فناوری‌های خاصی آگاهی دارند.  اما مقامات می‌گویند، مهم است که افرادی را با آگاهی عمیق‌تر از توانایی‌های تجاری و فناوری وارد کرد. اما سازمان‌های جاسوسی فعلاً نمی‌توانند اطلاعات را با سرعت دلخواه‌شان به سیاستمداران برسانند.  سال گذشته، فیلم کانادایی TechInsights، نشان داد که اصلی‌ترین شرکت چینی سازنده تراشه، موسوم به شرکت بین‌المللی تولیدکننده نیمه‌هادی، تراشه‌ای 7 نانومتری را تولید کرده است. به گفته جیمی گودریچ، کارشناس فناوری چینی و مشاور اندیشکده رند، دولت آمریکا از این پیشرفت خبر نداشت و از جهش سرعتی شرکت چینی غافلگیر شده بود. گودریچ می‌گوید: «نهاد جامعه اطلاعاتی برای درک مسائل تجاری و فنی چین ساخته نشده است. این کار سختی است و مهم‌تر از آن باید مثل یک تحلیل‌گر وال‌استریت، پژوهشگر بازار فکر کنید و با تمام افراد در سطوح بالا و پایین زنجیره تامین صحبت کنید.»  (همانطور که مقامات آمریکایی می‌گویند سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا ارزیابی کرده‌اند که این شرکت حداقل توانایی تولید تراشه‌های کوچکتر را قبل از گزارش کانادایی داشت.)  بخشی از مشکل این است که سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا از اطلاعات ماهواره‌ها، برنامه‌های رهگیری و جاسوسان انسانی خوش‌شان می‌آید. یک مقام ارشد آمریکایی می‌گوید، تحلیل‌گران بینش ارزشمند منابع غیرطبقه‌بندی شده از چین را نادیده می‌گیرند.  ماتیس، رئیس سابق سازمان سیا می‌گوید: «جامعه اطلاعاتی آمریکا می‌تواند کارهای شگفت‌انگیزی روی اهداف متمرکز انجام دهد اما گاهی با آگاهی گسترده مانند درک قدرت فناوری چین درگیر می‌شود.»