خسته از تحقیر

تازه‌ترین شماره ماهنامه «اندیشه پویا» همراه با گفت‌وگویی با حسین علیزاده به مناسبت انتشار «مجموعه‌ی دستگاه‌های موسیقی ایران»، منتشر شد. حسین علیزاده، موسیقیدان، ردیف‌دان، آهنگساز، پژوهشگر و نوازنده تار و سه‌تار در سال‌های درگیری جامعه با شیوع ویروس کرونا و ماه‌ها و روزهای سخت پس از آن، درگیر پروژه‌ای بود که «غم بزرگ جمعی» را به «کاری بزرگ» تبدیل کرد و گفت‌وگوی رضا خجسته‌رحیمی، سردبیر ماهنامه «اندیشه پویا» با او با تیتر «خسته شده‌ایم از تحقیر»، روایتی از این کار بزرگ؛ «مجموعه‌ی دستگاه‌های موسیقی ایران» است.

مجموعه‌ای که آماده‌سازی آن چهار سال زمان برده است و با حضور ۴۳ نوازنده و خواننده و ارائه‌ی بیش از ۳۰۰ قطعه سازوآواز، مجموعه‌ی متمایزی در معرفی و شناخت ردیف و گوشه‌های موسیقی دستگاهی ایران به‌شمار می‌آید. «مجموعه‌ی دستگاه‌های موسیقی ایران» به‌نوعی روایت حسین علیزاده از ۱۳ دستگاه و آواز در ردیفِ ایرانی است که علاوه بر قابلیت استفاده‌ی عمومی، یک منبع آموزشی هم هست.

ازجمله نکات مطرح‌شده از سوی علیزاده در این گفت‌وگو، طرح این پرسش است که «چرا هنر را اسیر کرده‌ایم؟». او این سوال را با اشاره به این نکته طرح کرده است که وقتی گروهی می‌خواهند کنسرت بگذارند، باید پرونده و سابقه تک‌تک آن‌ها، مانند متهمانی که از زندان آورده شده‌اند، بررسی شود تا اجازه پیدا کنند روی صحنه بروند. در این شماره همچنین محمد فاضلی، جامعه‌شناس و مدیر پادکست «دغدغه‌ی ایران» به ارائه‌ی تفسیر اجتماعی خود از سلوک موسیقایی حسین علیزاده پرداخته است.

ضمن اینکه بهرنگ بقایی، داستان‌نویس و آهنگساز نیز یادداشتی تحت عنوان «در ستایش سوارِ دشتِ امید»، در مورد حسین علیزاده نوشته است.  پرونده ویژه شماره ۹۳ ماهنامه «اندیشه پویا» با عنوان «قرن فردوسی»، گزارشی از بازتاب جشن هزاره‌ی فردوسی و افتتاح آرامگاه او در مطبوعات دوران پهلوی اول است. این پرونده شامل مطالبی از علی ملیحی، دبیر پرونده و عضو تحریریه‌ی «اندیشه پویا»، محمد افشین‌وفایی، استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تهران، رضا مختاری‌اصفهانی، پژوهشگر تاریخ و نویسنده‌ی کتاب «پهلوی اول» و کامران سپهران، پژوهشگر تاریخ و نویسنده‌ی کتاب «تئاترکراسی در عصر مشروطه» است.

در پرونده صدسالگی هزاره‌ی فردوسی کوشش شده است به این سوال پاسخ داده شود که «روشنفکران دولت‌ساز ایرانی چگونه برای معرفی فردوسی به‌عنوان شاعر ملی ایران تلاش کردند؟»  روایت‌هایی از مصائب دور زدن فیلترینگ با عنوان «اینترنت یا فیلترنت»، شکل‌دهنده بخش دیگری از تازه‌ترین شماره ماهنامه «اندیشه پویا»ست.

در این بخش کوشش شده است به این پرسش پاسخ داده شود که «آیا سرانجام یکی از مصیبت‌های بزرگ این سال‌های ما با رفع فیلترینگ پایان خواهد یافت؟» آن‌چه خوانندگان این بخش می‌خوانند روایت‌هایی شخصی درباره‌ی تجربه‌ی زیستن در عصر فیلترینگ؛ درباره‌ی کنار آمدن و نیامدن با فیلترنت به‌جای اینترنت است. ازجمله نویسندگان این روایت‌های شخصی می‌توان به مریم منوچهری، داستان‌نویس و نویسنده‌ی رمان «آمیخته به بوی ادویه‌ها»، مسعود طباطبایی، مدیرعامل دیجی‌کالا، هاجر رزم‌پا، نویسنده مجموعه‌ داستان «آنچنان‌تر»، محسن آزرم، نویسنده‌ی همکار ماهنامه‌ی «اندیشه پویا» و نسیبه فضل‌اللهی، داستان‌نویس و نویسنده‌ی رمان «اتللوی تابستانی» اشاره کرد.

  ازجمله دیگر مطالب شماره ۹۳ ماهنامه «اندیشه پویا» گفت‌وگو با معصومه مظفری، نقاش واقع‌گرا و اجتماعی است. گفت‌وگویی که به مناسبت انتشار مجموعه آثار او؛ «از بیم‌ها و امیدها» و نمایشگاه «خاطره و فراموشی» در بنیاد لاجوردی توسط محبوبه کرملی، عضو تحریریه‌ی ماهنامه‌ی «اندیشه پویا» انجام شده است.

گفت‌وگو با سیروس علی‌نژاد «که 60 سال روزنامه‌نویسی را زندگی کرده است» توسط مریم شبانی، عضو تحریریه‌ی «اندیشه پویا»، دیگر مطلب تازه‌ترین شماره‌ی این ماهنامه است. ازجمله دیگر گفت‌وگوهای شماره ۹۳ «اندیشه پویا»، گفت‌وگو با حاتم قادری است که در سال‌های گذشته با مواضع صریحی که در نقد روشنفکران معاصر داشته به‌گفته‌ی «اندیشه پویا»، دل‌های بسیاری را شکسته است. گفت‌وگویی درباره‌ کتاب «کشف ذهن؛ کشف نشانگان ریختار ذهن ایرانی» که به خودآگاه و ناخودآگاه چهره‌های تاریخی و روشنفکری می‌پردازد.