احمد بخشایشاردستانی نماینده اردستان: این طرح به رسانههای مستقل آسیب میزند
برخی از نمایندگان معتقدند؛ «طرحهای محدودکننده به رسانههای مستقل آسیب بیشتری میزند چون استقلال هزینه دارد.» احمد بخشایشاردستانی، نماینده اردستان و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی از جمله این نمایندگان است. او درباره «قانون حمایت و رسیدگی به تخلفات حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی» با هممیهن گفتوگو کرد.
برخی از نمایندگان معتقدند؛ «طرحهای محدودکننده به رسانههای مستقل آسیب بیشتری میزند چون استقلال هزینه دارد.» احمد بخشایشاردستانی، نماینده اردستان و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی از جمله این نمایندگان است. او درباره «قانون حمایت و رسیدگی به تخلفات حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی» با هممیهن گفتوگو کرد که در زیر آمده است:
*«حمایت و رسیدگی به تخلفات حوزه صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی» که برخی از آن به عنوان طرح «صیانت ۳» یاد میکنند، قرار است به زودی در مجلس مطرح شود. چرا مجلس به دنبال این است که چنین طرحهایی مصوب شود؟
هر کشوری فضای مجازی را رها نمیکند. باید نظارت و آزادی در کنار هم وجود داشته باشد. در یکی از جلسات یکی از دوستان از وزیر ارتباطات خواست که «طرح صیانت فضای سایبری» را به مجلس ارائه دهید. امن تنها کسی بودم که گفتم: «اگر طرح صیانت تأثیرگذار بود، باید در جنگ ۱۲روزه آثار خود را نشان میداد.» شما فکر میکنید ترورها و شهادت فرماندهان توسط اسرائیل، ناشی از واتساپ یا فضای مجازی بوده است؟ خیر. ارزش پول ملی ما آنقدر کاهش یافته که برخی افراد به سمت فروش اطلاعات سوق داده میشوند. بهبیان محترمانه؛ «پدیده جاسوسپروری» شکل میگیرد.
در واقع به دلیل کاهش ارزش پول ملی و تامین نشدن زندگیها برخی به دلایل مختلف مانند معیشت، طمع به پول یا قدرت به سمت فروش اطلاعات میروند. بهجای آنکه مدام طرحهایی درباره فیلترینگ یا رفع فیلترینگ ارائه دهیم، بهتر است به تقویت پول ملی توجه کنیم. نکته دیگر این است که نقش مافیای فیلترینگ بسیار تاثیرگذار است. وقتی مبالغی در حد ۲۵۰ تا ۳۰۰ همت جابهجا میشود، طبیعی است که اجازه ندهند فیلترینگ بهراحتی رفع شود؟ برخی مدام از فضای مجازی و سایبری سخن میگویند. البته همکاری دولت با سرورهای اصلی پلتفرمها میتواند مفید باشد. بهگونهای که در صورت نیاز و با حکم قضایی، همکاری انجام شود. تلگرام، واتساپ، ایتا و سایر پلتفرمها نیز اصولاً تمایل به همکاری دارند. فضا نباید نه بسته باشد و نه کاملاً رها، چراکه هر دو امتحان خود را پس دادهاند.
*چرا در حالی که سازمان صداوسیما تنظیمگر است این طرح و مجازاتهای سنگینی را در نظر گرفته است؟ آیا این رفرنس خبری را به خارج از ایران منتقل نمیکند؟
طبیعتاً همینطور است. در بحث طرح مقابله با نفوذ نیز این موضوع مطرح شد. افرادی که با رسانههای معاند مصاحبه میکنند باید جریمه شوند. از طرفی صداوسیما حکومتی است اما وزارت ارشاد دولتی و پاسخگو به مجلس است. صداوسیما عملاً پاسخگوی مجلس نیست. ضمن آنکه اگر صداوسیما موفق بود، این همه رسانه فارسیزبان خارج از کشور فعال نبودند. چرا در شهرهای کوچک نیز ۷۰ درصد مردم مخاطب بیبیسی، ایران اینترنشنال، منوتو و یورونیوز و... هستند؟ چون صداوسیما از حالت افراط، افراطیتر برخورد میکند. درحالیکه تعادل در همهچیز ضروری است. یکبار به رئیس صداوسیما گفتم که فکر کنم شما دشمن جمهوری اسلامی هستید با این افراط و تفریطی که دارید. افراط، نتیجهای جز تفریط ندارد. اگر به مجلس بهویژه کمیسیون فرهنگی در این موارد باشد، همه چیز را در اختیار صداوسیما میگذارد. بنابراین بهتر است این موضوعات تحت نظارت وزارت ارشاد باشد تا به مجلس پاسخگو باشد.
*مجازاتهای مطرح شده در این طرح بسیار سنگین است و موجب ایجاد ترس میشود. آیا این ترس رسانهها را از پرداختن به موضوعات اساسی بازنمیدارد؟
ما باید کاری کنیم که مرجعیت فکری از داخل به خارج منتقل نشود و رسانههای داخلی مرجع فکری مردم باشند و این تصور شکل نگیرد که رسانههای خارجی واقعیتگوتر هستند. درحالیکه آن رسانهها حتماً دشمن ما هستند. آیا بیبیسی فارسی جهت دلسوزی برای مردم ایران برنامه تولید میکند؟ نه. هدف آن تضعیف ایران است. نباید با بستن فضا، به آنها مشروعیت بدهیم. اگر صداوسیما اجازه دهد بحثهایی که در خارج مطرح میشود، در داخل نیز آزادانه و شفاف مطرح شود، مردم دوباره به رسانههای داخلی بازمیگردند.
البته رسانهها باید آزاد باشند اما نه ولنگار. در این صورت است که مردم احساس میکنند، رسانههای داخل کشور آزاد به واقعیتها میپردازند، به رسانهها برمیگردند و حکومت هم بهتر از این ظرفیت استفاده میکند. اگر فضا بسته شود، مرجعیت فکری به خارج منتقل میشود؛ بهویژه در جامعه ایران که درگیر تعارض با تفکر غرب است و ساختار حکمرانی بهگونهای است که امکان فساد را کاهش دهد. اما محدودیت میتواند این موضوع را هم تحت تاثیر قرار دهد.
*در این طرح، مالک رسانه موظف است پیش از هرگونه بهرهبرداری مجوز دریافت کند. با توجه به اینکه رسانهها روزانه تولید محتوای تصویری دارند، این الزام به معنای انحصاری کردن موضوع تصویر و صوت و محدودساز منجر نمیشود؟
این هنوز طرح است و در مجلس مطرح نشده. اما طراحان دست بالا را میگیرند تا از دل این طرحها یک قانونی دربیاید. اما هدف چنین طرحهایی بیشتر بسته کردن فضای جامعه است، درحالیکه ما باید جامعه را باز کنیم. جامعه باز، جامعهای که در آن جامعه مدنی فربه و دولت کوچک باشد. امکان دارد که مانند سازمان ملی مهاجرت بررسی شود که یک کمیسیون تشکیل دادند که مردم متوجه نشوند چه موضوعاتی مطرح شده است. اما اگر قانون در صحن بررسی شود نمایندگان خوشفکر زیادی داریم.
*اگر این طرح با همین شکل کنونی مصوب شود، رسانهها میتوانند به راحتی کار کنند یا محدودیتها آنها را با مشکلاتی روبهرو میکند؟
احتمال دارد که جایگاهها تغییر کند و بخشی از موضوعات به خارج از کشور منتقل شود که حیف است. اگر اجازه میدادند که چند رسانه مانند صداوسیما در کشور فعالیت کنند و با فعال شدن آنها مخالفت نمیشد، خیلی از ایرانیان نیازی نداشتند که با رسانههای فارسیزبان آشنا شوند. اما اگر این محدودیتها ایجاد شود و رسانهها به سمت تعریف از مسئولان بروند و مشکلات را عنوان نکنند، مردم به سمت رسانههای خارج از ایران سوق پیدا میکنند. رسانه نباید محدود، مجیزگو و حتی منتقد صرف باشد. باید اقدامات مثبت و منفی را با هم منتشر کند.
طبیعی است این طرحها به رسانههای مستقل آسیب بیشتری میزند. چون رسانهای که در جایگاه روابط عمومی قرار میگیرد و نقدی نمیکند، سالم میماند. مانند نمایندگان جبهه پایداری در مجلس که با مشکلی روبهرو نمیشوند اما نمایندگانی که موضوعات و مشکلات جامعه را بیان میکنند با مشکل روبهرو میشوند. چرا جمهوری اسلامی گرفتار غرب و آمریکا و اسرائیل شده است؟ یک بخش آن به دلیل اقدامات جمهوری اسلامی است و بخش بیشتر آن به دلیل آن است که دنبال استقلال است؛ استقلال هزینه دارد.
