آینده جهان یا فرصتی تازه/ دستاورد عضویت ایران در بریکس از رویا تا واقعیت

جمهوری اسلامی در دهه پنجم عمر خود بیش و حتی برخلاف گذشته تمایل دارد به سوی شرق متمایل شود و از ابراز علنی و افراطی این خواسته نیز ابایی ندارد. یکی از سازمان‌های مهمی که طی نزدیک به یک دهه گذشته جمهوری اسلامی برای عضویت در آن تلاش کرد و نهایتاً در پانزدهمین اجلاس آن موفق به عضویت شد، سازمان بریکس بود.

سازمان اقتصادی بریکس برای نخستین بار در سال 1388 با عضویت چهار کشور روسیه، چین، هند و برزیل تاسیس شد و سال بعد نیز آفریقای جنوبی به آن پیوست و برای نخستین بار در سال 1394 حسن روحانی در اجلاس مشترک سازمان شانگهای و بریکس رایزنی‌هایی را برای عضویت در آن آغاز کرد. اولین سابقه حضور و رایزنی مقامات رسمی ایران در اجلاس بریکس به سال ۱۳۹۴ و سفر رئیس‌جمهور دولت دهم حسن روحانی، به «اجلاس مشترک سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای و گروه بریکس» باز می‌گردد اما تاریخ ثبت اولین درخواست رسمی دولت ایران برای عضویت در گروه بریکس به ماه ژوئن سال ۲۰۲۲ یعنی حدود ۱۰ ماه بعد از روی کار آمدن دولت سیزدهم بر می‌گردد که رایزنی‌ها به نتیجه رسیده بود و کشورهای عضو بریکس تمایل خود برای عضویت ایران را ابراز کرده بودند. 

در پانزدهمین اجلاس سالانه بریکس که در ژوهانسبورگ، آفریقای جنوبی، در 31 مرداد 1402 برگزار شد، آرژانتین، اتیوپی و چهار کشور از خاورمیانه و شمال آفریقا یعنی مصر، عربستان سعودی، امارات متحده عربی و ایران به عنوان شش عضو جدید از سال 2024 به بعد به این بلوک پذیرفته شدند. موضوع اصلی در این اجلاس، آرزوی بلوک به سمت دلارزدایی بود که اخیراً توسط رئیس بانک توسعه جدید در مصاحبه با تلویزیون دولتی چین تایید شد. براساس گزارش‌ها، بیش از 40 کشور برای پیوستن به گروه بریکس ابراز علاقه کرده‌اند.

سیریل رامافوزا، رئیس‌جمهور آفریقای جنوبی میزبان در سخنرانی خود تاکید کرد: کشورهای بریکس با هم یک‌چهارم اقتصاد جهانی را تشکیل می‌دهند. آنها یک‌پنجم تجارت جهانی را تشکیل می‌دهند و بیش از 40 درصد از جمعیت جهان را در خود جای داده‌اند. درحالی‌که پانزدهمین سالگرد بریکس را جشن می‌گیریم، تجارت بین کشورهای عضو بریکس در سال گذشته به 162 میلیارد دلار رسید. مجموع سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی سالانه در کشورهای عضو بریکس چهار برابر بیشتر از 20 سال پیش است. شی‌جین‌پینگ، رئیس‌جمهور چین، از سوی خود گفت که این توسعه نقطه شروعی برای همکاری بین اعضا است و به‌طور قابل توجهی مکانیسم همکاری بریکس و صلح و توسعه جهانی را تقویت می‌کند.

بریکس چیست؟

بریکس تا پیش از این یک سازمان بین‌المللی متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی بود و در 11 دی 1402، مصر، ایران، امارات متحده عربی، عربستان سعودی و اتیوپی به بریکس پیوستند و امارات از پیوستن به این سازمان امتناع کرد. اولین نشست در قالب بریک در 29 شهریور 1385 در حاشیه شصت‌ویکمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد در نیویورک برگزار شد. در این نشست وزرای امور خارجه روسیه، برزیل و چین و وزیر دفاع هند حضور داشتند و همگی بر توسعه همکاری‌های چندجانبه میان چهار کشور توافق کردند.

در 27 اردیبهشت 1387، اولین نشست وزیران خارجه بریک در شهر یکاترینبورگ روسیه برگزار شد. این نشست منجر به تصویب یک بیانیه مشترک شد که منعکس‌کننده مواضع مشترک کشورها در مورد مسائل جاری در مورد توسعه جهانی بود. اولین نشست سران بریک در 26 خرداد 1388 در یکاترینبورگ روسیه برگزار شد. بیانیه مشترک نهایی تمایل کشورهای بریک را برای توسعه «گفت‌وگو و همکاری فزاینده، فعال، عملی، باز و شفاف» که نه‌تنها برای خدمت به منافع مشترک اقتصادهای نوظهور و کشورهای در حال توسعه، بلکه برای ساختن جهانی هماهنگ با صلح پایدار و رفاه مشترک نیز مفید است بیان کرد.

با الحاق آفریقای جنوبی، مخفف بریکس BRICS  به‌عنوان نام این سازمان انتخاب شد. اولین اجلاس با حضور آفریقای جنوبی در 25 فروردین 1390 در سانیای چین برگزار شد. با گذشت زمان، بریکس به یک مشارکت استراتژیک چندرشته‌ای تبدیل شد که بر سه رکن کلیدی سیاست و امنیت، اقتصاد و فرهنگ و روابط بشردوستانه استوار است. 

امروزه، بریکس حدود یک‌سوم تولید ناخالص داخلی جهانی و 45 درصد از جمعیت کره زمین را تشکیل می‌دهد. کشورهای بریکس در ساختارهای معتبر بین‌المللی مانند سازمان ملل متحد، G20، WTO، جنبش غیرمتعهدها، گروه 77 و همچنین انجمن‌های منطقه‌ای مشارکت‌کنندگان موثری هستند. ریاست بریکس به صورت چرخشی به یکی از اعضا واگذار می‌شود و همه تصمیمات با اجماع گرفته می‌شود.

سالانه بیش از صد جلسه در قالب بریکس برگزار می‌شود که تقریباً 20 جلسه در سطح وزیران است. یکی از اولویت‌های فعالیت‌های بریکس، ترویج شکل‌گیری جهانی چندقطبی و تقویت امنیت و ثبات در سراسر جهان است. این نهاد پیوسته از رعایت اصول حقوق بین‌الملل با نقش مرکزی سازمان ملل متحد و رد اقدامات قهری یکجانبه دفاع می‌کند.

یکی از نتایج کلیدی تعامل بریکس، راه‌اندازی بانک توسعه جدید (NDB) با مجموع بودجه 200 میلیارد دلاری است که مقر آن در شانگهای قرار دارد. در سال 2018، مرکز منطقه‌ای بانک توسعه جدید در آفریقای جنوبی افتتاح شد. ساختارهای مشابهی در برزیل، روسیه و هند در سال‌های 2019، 2020 و 2022 تأسیس شد. بنگلادش و امارات در سال 2021 و مصر در سال 2023 رسماً به اعضای جدید بانک تبدیل شدند.

درحالی‌که بریکس در کل این حرکت را تلاشی برای تغییر نظم جهانی می‌داند که به نظر آنها منسوخ شده است، تفاوت‌هایی در دیدگاه‌های سیاست خارجی اعضا وجود دارد. برزیل و هند روابط نزدیک‌تری با غرب دارند، درحالی‌که چین و روسیه ممکن است نقش این بلوک را به‌ویژه در شرایط کنونی متفاوت تفسیر کنند. در بحبوحه تشدید تنش‌ها بین روسیه و غرب به دلیل حمله روسیه به اوکراین و بدتر شدن روابط بین ایالات متحده و چین، پکن و مسکو تلاش‌های خود را برای قرار دادن بریکس به‌عنوان یک نیروی متقابل علیه بلوک غرب تشدید می‌کنند. گنجاندن دولت ضدآمریکایی ایران در این سازمان را می‌توان به عنوان نتیجه مستقیم این تلاش‌ها تعبیر کرد. موضع روسیه در این زمینه صریح است. مسکو درگیر رویارویی پرمخاطره با غرب، به‌ویژه ایالات متحده است. درگیری اوکراین باعث تعمیق بیشتر روابط بین روسیه و ایران شده است.

گسترش بریکس و عضویت ایران

نقطه عطف مهم در توسعه بریکس در پانزدهمین اجلاس سران در ژوهانسبورگ بود که تصمیم تاریخی برای گسترش بریکس با دعوت از کشورهای جدید برای پیوستن به آن گرفته شد. بیانیه نهایی دستورالعمل رهبران برای توسعه «کشورهای شریک بریکس» را بیان کرد. در این اجلاس بلوک بریکس متشکل از برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی از شش کشور در حال توسعه عربستان سعودی، ایران، اتیوپی، مصر، آرژانتین و امارات متحده عربی دعوت کرد تا به این سازمان بپیوندند. این بلوک جدید در مجموع 46 درصد از جمعیت جهان و 37 درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی را نمایندگی می‌کند. 

در میان شش کشور تازه‌دعوت‌شده، اضافه شدن ایران می‌تواند اهمیت منحصربه‌فردی داشته باشد. بدیهی است که ایران یک انتخاب پیچیده است. می‌توان تصور کرد که برخی دیگر از اعضا نگران هستند که ممکن است عضویت ایران تنش‌های ژئوپلیتیکی با قدرت‌های غربی را افزایش دهد. این نگرانی واقعی است. ابراهیم رئیسی نیز در دیدار با شی‌جین‌پینگ گفت: «عضویت ایران در بریکس مخالفت با یکجانبه‌گرایی آمریکاست.»

عضویت ایران در بریکس از منظر سیاسی، به موقعیت حکومت در صحنه بین‌المللی کمک می‌کند. تایید عضویت ایران صرفاً از سوی چین و روسیه که در حال حاضر با قدرت‌های غربی در تضاد هستند و در نتیجه با ایران همسو هستند، صورت نگرفته بلکه کشورهایی مانند  هند،  برزیل،  آفریقای جنوبی و سایر کشورهایی که به بریکس خواهند پیوست ایران را پذیرفته‌اند. از منظر اقتصادی، ایران می‌تواند روابط تجاری خود را با کشورهای عضو بریکس گسترش دهد. از نظر عملی، ایالات متحده در اعمال تحریم‌ها علیه چندین کشور پس از وارد شدن به تجارت با ایران با چالش مهمی مواجه است، زیرا بریکس تقریباً نیمی از جمعیت جهان را تشکیل خواهد داد.

ایده دلارزدایی و ایجاد یک واحد پولی مشترک، نه‌تنها توسط ولادیمیر پوتین، بلکه توسط رئیس‌جمهور برزیل، لولا داسیلوا مورد حمایت قرار گرفته است. با این حال، امکان‌سنجی چنین سناریویی در کوتاه‌مدت نامشخص است. بدون این واحد پولی مشترک نیز دولت ایران همچنان این پتانسیل را دارد که صادرات نفتی و غیرنفتی خود را به اعضای بریکس با استفاده از یوان چین، ارزهای محلی و ترتیبات مبادله‌ای افزایش دهد. این استراتژی می‌تواند بخش قابل توجهی از فشار ناشی از تحریم‌های ایالات متحده را کاهش دهد.

نفوذ یوان چین ممکن است افزایش یابد، به‌ویژه با توجه به اینکه پنج کشوری که در بریکس خواهند بود -آرژانتین، برزیل، ایران، روسیه و عربستان سعودی- از قبل یوان را در پرداخت‌های خود گنجانده‌اند. با این وجود، اقتصاددانان برآورد می‌کنند که دلار آمریکا احتمالاً سلطه خود را در میان کشورهای بریکس حفظ خواهد کرد.  

با افزودن کشور‌های جدید، این بلوک نماینده نیمی از جمعیت جهان خواهد بود. همچنین، گروه گسترده‌ای که ممکن است از سال آینده با عنوان بریکس پلاس شناخته شود، شامل بزرگترین مصرف‌کننده انرژی هیدروکربنی جهان - چین - و بزرگترین تولید‌کننده انرژی جهان - عربستان سعودی - خواهد بود. به نظر می‌رسد که اضافه شدن این کشورها قبل از راه‌اندازی مکانیسم عضویت یک حرکت ناگهانی بوده است. به عبارت دیگر، طبق گزارش‌ها، پذیرش‌ها با فشار کشورهای عضو صورت گرفته است به عنوان مثال، پذیرش مصر توسط آفریقای جنوبی، و ایران توسط روسیه و شاید چین انجام شد. 

به احتمال زیاد عضویت تهران با فشار مسکو صورت گرفته و حداقل از سوی پکن مورد استقبال قرار گرفته است تا توانایی‌های آنها برای دور زدن تحریم‌های آمریکا به‌طور خاص تقویت شود. برای ایران، عضویت بریکس به چند دلیل یک موفقیت تبلیغاتی است.

اول اینکه هدف اعلام‌شده تهران برای تبدیل شدن به بخشی جدایی‌ناپذیر از نظم نوین جهانی غیرغربی که عمدتاً توسط چین و روسیه رهبری می‌شود را تقویت می‌کند و در عین حال این دیدگاه را تقویت می‌کند که غرب در حال زوال نهایی است.

ثانیاً، از طریق عضویت در بریکس ایران می‌تواند اعلام کند که همچنان برای مقاومت در برابر فشارهای آمریکا بدون اینکه به واشنگتن یا غرب امتیاز بدهد موفق است. در نتیجه پذیرش در بریکس تأییدی قوی بر دیدگاه ژئوپلیتیک «نگاه به شرق» و موضع تقابل‌آمیز آن در برابر غرب است.

ارزیابی واقعی از بریکس

بر روی کاغذ، گسترش بریکس نقطه عطفی در جهت ارتقای جایگاه اقتصادی و ژئوپلیتیکی این گروه است، بنابراین تغییر کیفی قابل توجهی به سمت ایجاد نظم جهانی غیرغربی و چندقطبی نشان می‌دهد. به‌رغم پیروزی بر گسترش بریکس و همچنین پذیرش ایران، پیچیدگی‌های بالقوه‌ای برای توسعه خطی نظم جهانی غیرغربی وجود دارد. به نظر می‌رسد بطلان این تصور که چالش‌های اقتصادی و توسعه‌ای ایران تنها از طریق عضویت در بریکس حل خواهد شد اکنون ثابت شده است.

مشارکت در بریکس به تنهایی نمی‌تواند مشکلات پیچیده‌ای را که تهران با آن مواجه است مقابله کند. در واقع، این استدلال مبتنی بر درک این موضوع است که بدون رفع تحریم‌های غرب و بهبود روابط با غرب، بحران اقتصادی ایران به اندازه کافی در یک سیستم بانکی و مالی بین‌المللی که هنوز تحت سلطه آمریکاست، قابل حل نیست. در واقع بریکس، ناتو یا اتحادیه اروپا نیست، زیرا فاقد سازمان رسمی، منشور، دبیرخانه، معیارهای تعیین‌شده برای عضویت، و رویه‌های توسعه است. بریکس برای مدت طولانی، حتی یک وب‌سایت کارآمد هم نداشت. سوم، با توجه به تجربه توسعه بریکس از زمان آغاز به کار آن در یک دهه‌ونیم پیش، هیچ تضمینی وجود ندارد که آرزوهای بلند این گروه محقق شود، چه در مورد توزیع مجدد قدرت ژئواکونومیک و ژئوپلیتیک یا درون آن.

در کوتاه‌مدت، عضویت احتمالی ایران در بریکس می‌تواند به عنوان یک کاتالیزور برای  تقویت روابط با روسیه و چین باشد. به این دلیل که ایران عضویت خود را در بریکس نتیجه ملموس استراتژی «نگاه به شرق» خود می‌داند. در مورد چین، این عضویت می‌تواند باعث شود ایران امتیازات و تخفیف‌های بیشتری برای نفت خود در اختیار پکن قرار دهد و انگیزه‌های وسوسه‌انگیزی برای شرکت‌های چینی برای تعامل و سرمایه‌گذاری در بازار ایران فراهم کند.

در مورد روسیه، تهران ممکن است علاقه شدیدی به تقویت همکاری نظامی عمیق‌تر با مسکو و پیشنهاد طرح‌هایی برای مقابله با انزوای تحمیل‌شده توسط قدرت‌های غربی ابراز کند. نمونه‌ای از چنین سرمایه‌گذاری‌ای، در کریدور شمال-جنوب که از طریق راه‌آهن، روسیه را از طریق ایران به اقیانوس هند متصل می‌کند، طراحی شده است. بنابراین، ایران در کوتاه‌مدت به مزایای سیاسی قابل توجهی دست خواهد یافت.

با این حال، منافع اقتصادی کوتاه‌مدت چالش‌برانگیزتر است زیرا دور زدن تحریم‌ها همچنان یک مانع است. تنوع اعضای بریکس نیز  روی این موضوع که آیا این بلوک قادر به دستیابی به آرزوهای بلند خود است یا خیر، سنگینی می‌کند. مهمتر از همه، ممکن است یک درگیری درون‌گروهی در بریکس بین کشورهای عضو چون روسیه، چین و ایران که به دنبال رویارویی با غرب هستند و کشورهایی چون عربستان سعودی، امارات، مصر، و آرژانتین  که به دنبال همزیستی با غرب هستند صورت بگیرد. در بلندمدت، 

ایران عضویت خود در بریکس را به عنوان وسیله‌ای برای ایفای نقش برجسته در شکل دادن به نظم جهانی در حال ظهور تصور می‌کند. جمهوری اسلامی به دنبال تشدید مخالفت جمعی بریکس با قدرت‌های غربی است و به این ترتیب موضع تجدیدنظرطلبانه در این بلوک را تسهیل می‌کند. اگرچه اعضای اصلی BRICS به نظم جهانی جدید و بازتعریف‌شده علاقه نشان می‌دهند، گسترش اخیر این آرزو را به چالش می‌کشد. این گروه اکنون بازیگران مختلفی با شاخص‌های سیاسی و اقتصادی متفاوت را در بر می‌گیرد. با توجه به این پیچیدگی‌ها، بریکس برای ایجاد نقشی مرکزی و منسجم در شکل‌دهی مجدد نظم جهانی، با چالش روبه‌رو خواهد شد. در نتیجه، نظم جهانی مطلوب ایران را به خطر می‌اندازد. 

مسعود پزشکیان در ابتدای آبان 1403 در اجلاس بریکس‌پلاس شرکت کرد و در تشریح دیدگاه‌های ایران گفت: «ائتلاف‌گرایی و تلاش برای ایجاد مناسباتی سازنده و دوستانه، بخشی از واقعیت امروز و خواسته جمع زیادی از کشورها و بازیگران بین‌المللی است تا از فضای یکجانبه‌گرایی رهایی یابند. پایه‌های معادلات یکجانبه و توازن برخاسته از محوریت تک‌قطبی به شدت سست و لرزان شده است.

بسیاری از ساختارها و سازوکارهای بین‌المللی برخاسته از این رویکرد، نظیر شورای امنیت سازمان ملل متحد، صندوق بین‌المللی پول، نهادهای حقوق بشری و مصادیق دیگر به دلیل سیاست‌زدگی و نفوذ دولت‌های غربی، کارایی موثر و سازنده خود را از دست داده‌اند. به همین دلیل است که این گروه از ابتدای تشکیل در سایه اهداف بلند و مورد اقبال خود توانسته در صحنه‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، به یک الگوی موفق از همکاری و همگرایی میان کشورها تبدیل شود.

این اجلاس تجلی‌بخش این واقعیت است که ساخت دنیایی بهتر به تنهایی امکان‌پذیر نیست و در دنیای به‌هم‌تنیده کنونی، اراده و اقدام مشترک لازم است؛ تغییری بنیادین که مستلزم اصلاح نظام کنونی و ایجاد سامانی نو از توازن قدرت بر مبنای عدالت و رضایت است. به روایتی دیگر دنیای بهتر مکانی خواهد بود که در آن نشانی از تحریم، تحمیل اراده، تجاوز، جنگ، کشورگشایی و نسل‌کشی نباشد و چندجانبه‌گرایی به جای یک‌جانبه‌گرایی، اکثریت به جای اقلیت، برابری به جای تبعیض، شفافیت به جای فریب، دموکراسی به جای اقتدارگرایی و گفت‌وگو به جای جنگ، حکم‌فرما گردد.»

پزشکیان در این اجلاس ابراز امیدواری کرد که بریکس و بریکس‌پلاس سازوکاری شفاف، منصفانه، فراگیر، بدون تبعیض و مبتنی بر قواعد تجارت چند‌جانبه با نگاه ویژه به جهان جنوب و کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه‌یافته، طراحی و اجرا کند. او همچنین تحریم‌های بین‌المللی را دارای آثار ویران‌کننده بر روابط بین‌الملل و مانع دسترسی کشورها به منابع مالی خود دانست که بر ایفای نقش مؤثر کشورها در فرایندهای مبتنی بر همکاری‌های بین‌المللی نظیر مقابله با آثار سوءتغییرات اقلیمی، گرمایش زمین، تخریب محیط زیست و ارائه کمک‌های بشردوستانه تاثیر منفی می‌گذارد.

یکی از پیشنهادهای مهم ایران در این اجلاس استفاده از پول‌های ملی برای مبادلات تجاری، ایجاد پلتفرم‌های جدید بانکی، ارزهای دیجیتال، تقویت بانک توسعه جدید (NDB) و ترتیبات ذخیره احتیاطی (CRA) بود که مورد توجه قرار گرفت و عزم ایران برای بهره‌گیری از فرصت‌های جدید برای دور زدن تحریم‌ها را نشان داد که در عین حال برای چین و روسیه نیز جذاب هستند.

دیدگاه‌های مسعود پزشکیان در اجلاس اخیر بریکس بیانگر خواسته‌های ایران از این سازمان بود. ایران امیدوار است در سال آینده اولویت برنامه‌های این سازمان بر مسائل اقتصادی-مالی باشد و کشورهای عضو از همه نهادهای دولتی و خصوصی خود بخواهند که بر شتاب حرکت خود در ایجاد همکاری‌های به‌هم‌پیوسته اقتصادی و تجاری و استفاده از ظرفیت‌های داخل بریکس بیافزایند.

ایران همچنین امیدوار است این سازمان به مقابله با تحریم‌های اقتصادی کمک کند. پزشکیان در این اجلاس گفت: «مقابله با تحریم‌های غیرقانونی نیازمند اقدام گروهی و اجرای سازوکارهای مشترک است. خوشبختانه بریکس مخالفت خود را با تحریم‌ بارها اعلام داشته و شمه‌ای از آن در اعلامیه قازان و اسناد دیگر به وضوح بازتاب داشته است، ولی برای اینکه در آینده هیچ کشوری جرأت و توان تحریم دیگران را نداشته باشد، ضروری است گام‌های عملی و حساب‌شده برداریم.»

ایران نارضایتی خود از سلطه دلار را ابراز کرد و بیان کرد که در حال حاضر بیشتر کشورهای دنیا از اینکه آمریکا برای حل مشکلات داخلی و مالی خود، از دلار به عنوان سلاح و یا ابزار کنترل دیگر کشورها استفاده می‌کند، ناراضی هستند. دنیا بریکس را با هدف تلاش برای کاستن از قدرت دلار و افزایش مبادلات با پول‌های ملی می‌شناسد. این اقدامات به همراه راه‌اندازی و استفاده از ارزهای دیجیتال و بسترسازی برای استفاده از سازوکارها و فناوری‌های جدید مالی نظیر پیام‌رسان‌ها، در راستای اهداف اصلی بریکس باشد.

اینکه کشورهای عضو بریکس بزرگترین تولیدکنندگان و در عین حال بزرگترین مصرف‌کنندگان انرژی، مواد غذایی و دیگر کالاها ‌هستند و به مهمترین خطوط‌ مواصلاتی و ترانزیتی دسترسی دارند، مزیت بسیار بزرگی است که موجب می‌شود انجام مبادلات با پول‌های ملی به سهولت انجام گیرد. ایران امیدوار است که بریکس به روند مانع‌تراشی که کشورهای شمال همواره برای دستیابی کشورهای جنوب به فناوری‌های نوین پایان دهد و با تشریک مساعی، مبادله اطلاعات، سرمایه‌گذاری مشترک و... کشورهای عضو را به فناوری‌های نوین مجهز سازد.

ایران همچنین به نقش بانک توسعه نوین(NDB)  که یکی از نهادهای برآمده از بریکس به شمار می‌رود، چشم دوخته و امیدوار است این بانک با پذیرش اعضای جدید و افزایش سرمایه بتواند در جهت توسعه زیرساخت‌های اعضا گام بردارد و به همین دلیل برای همکاری با این بانک اعلام آمادگی کرده است. 

ایران همچنین با برخورداری از موقعیت استراتژیک، امیداور است به محل تلاقی مسیرهای حمل و نقلی بدل شود و بستر عبور چندین کریدور حمل و نقل بین‌المللی از جمله کریدورهای شمال–جنوب و شرق–غرب باشد و شبکه جدیدی از روابط ترانزیتی برای انتقال انرژی و یا کالاهای تجاری در بستر بریکس، ایجاد نماید؛ خواسته‌ای که تاکنون مسیری برخلاف آن طی شده و مسیرهای ترانزیتی با نادیده گرفتن ایران مسیرهای جایگزین را برگزیده‌اند.

اما بریکس همچنان با چالش‌های پیشین روبه‌روست و هنوز از یک دبیرخانه منسجم برای پیگیری فعالیت‌ها برخوردار نیست. ایران پیشنهاد کرده که بررسی چگونگی تشکیل این دبیرخانه در دستور کار وزارتخانه‌های امور خارجه قرار گیرد.