فشار حداکثری و احتمال بروز بحران هسته‌ای
تیم امنیت ملی که رئیس‌جمهور منتخب انتخاب کرده عمدتاً متشکل از جنگ‌طلب‌های تندرو است.
کمتر از دو ماه دیگر، دولت دوم ترامپ کار خود را آغاز خواهد کرد و مانند سایر دولت‌ها در چهار دهه گذشته، یکی از مهم‌ترین مسائل سیاست خارجی که با آن مواجه خواهد شد، ایران، برنامه هسته‌ای آن و روابط آن با آمریکا و محور مقاومت خواهد بود. تیم امنیت ملی که رئیس‌جمهور منتخب انتخاب کرده عمدتاً متشکل از جنگ‌طلب‌های تندرو است.
بسیاری از آنها در گذشته در مورد امکان یا ضرورت بمباران ایران برای توقف برنامه هسته‌ای، صحبت کرده‌اند. به عنوان مثال، سناتور مارکو روبیو، نامزد وزارت امور خارجه، و مایکل والتز، منتخب ترامپ برای مشاور امنیت ملی، هر دو گفته‌اند که از اقدام واشنگتن برای انجام حملات مستقیم به تاسیسات و زیرساخت‌های هسته‌ای ایران، حمایت می‌کنند. والتز همچنین در گذشته پیشنهاد کرده بود که ایالات متحده می‌تواند تحت شرایطی حملات خود را به ایران انجام دهد.
در سال 2020، پیت هگزت، نامزد ترامپ برای وزارت دفاع، از واشنگتن خواست در تلافی حملات شبه‌نظامیان متحد ایران به پایگاه‌های آمریکا در عراق، به اهدافی در ایران حمله کند. فشارها بر ایران در 21 نوامبر زمانی که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی قطعنامه‌ای را با حمایت آمریکا، بریتانیا، آلمان و فرانسه تصویب کرد و ایران را به دلیل همکاری ناکافی با آژانس محکوم کرد، به شدت افزایش یافت.
قرار است گروسی، مدیرکل آژانس، تا بهار آینده گزارشی جامع در مورد تمام مسائل حل‌نشده بین ایران و آژانس تهیه کند. به نظر می‌رسد هدف از این اقدام قرار دادن مبنایی برای بازگرداندن پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل تا تابستان آینده باشد. البته اگر پیش از آن هیچ پیشرفتی در روابط بین دو طرف حاصل نشود. ایران نسبت به تصویب قطعنامه واکنش نسبتاً ملایمی نشان داد و محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه سابق که اکنون به عنوان معاون راهبردی رئیس‌جمهور فعالیت می‌کند، اعلام کرد که ایران برخی از سانتریفیوژهای پیشرفته را که برای غنی‌سازی اورانیوم استفاده می‌شود، فعال خواهد کرد.
بسیاری از ناظران انتظار داشتند ایران اقدامات قوی‌تری مانند اخراج بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی انجام دهد، به‌ویژه اینکه دولت این کشور تنها چند روز قبل پیشنهاد توقف انباشت اورانیوم غنی‌شده 60 درصد و اعمال محدودیت‌های سخت بر ذخایر آن را داده بود و خود گروسی نیز پیشرفت را خوب گزارش کرده بود. علی لاریجانی مشاور رهبر ایران در مصاحبه اخیر خود اعلام کرد که «ایران آماده مذاکره با آمریکا است. گفته می‌شود که دولت آینده ایالات متحده برجام قبلی را رد می‌کند.
بسیار خوب، بیایید یک مذاکره جدید کنیم. ایالات متحده می‌گوید برنامه هسته‌ای ایران را می‌پذیرد، مشروط بر اینکه ما سلاح هسته‌ای تولید نکنیم. بسیار خوب. بیایید مذاکره کنیم. ما به سمت ساخت بمب حرکت نمی‌کنیم، اما شما نیز باید شرایط ما را بپذیرید.» مشاوران ترامپ درباره اعمال مجدد «سیاست فشار حداکثری» علیه ایران صحبت کرده‌اند.
اگرچه دولت بایدن عمدتاً همان سیاست را حفظ کرد و حتی تحریم‌های جدیدی را علیه ایران اعمال کرد، اما اکنون صحبت از افزایش فشار اقتصادی بر ایران در دولت دوم ترامپ بیشتر از دوره اول اوست. در واقع، ایران یک سال کامل پس از خروج ترامپ از برجام در دوره‌ای از «صبر راهبردی» همچنان به تعهدات خود در برجام پایبند بود.
اگر دولت دوم ترامپ به سیاست فشار حداکثری خود بازگردد یا نسخه سخت‌گیرانه‌تری را اعمال کند و اگر واشنگتن و متحدان اروپایی‌اش هیئت مدیره آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تحت فشار قرار دهند تا پرونده هسته‌ای ایران را به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع دهد و تحریم‌های چندجانبه علیه تهران را مجدداً اعمال کند، کاملاً ممکن است ایران از معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (NPT) به طور کامل خارج شده، بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را اخراج کند و به سمت ساخت بمب حرکت کند.
سعید جلیلی، مذاکره‌کننده سابق هسته‌ای ایران در نامه‌ای به رهبر ایران در سال 2022 پیشنهاد کرد که ایران از برجام خارج شود، اورانیوم 90 درصد - عیار مورد نیاز برای بمب هسته‌ای - غنی‌سازی کند و سپس و تنها پس از آن پیشنهاد مذاکره مستقیم با آمریکا را بدهد. درخواست برای کنار گذاشتن توافقات هسته‌ای دیگر محدود به تندروهایی مانند جلیلی نیست. کمال خرازی که در زمان محمد خاتمی، رئیس‌جمهور سابق اصلاح‌طلب، وزیر امور خارجه و مشاور سیاست خارجی رهبر ایران بود، در اول نوامبر هشدار داد که «در صورت بروز تهدید وجودی، ایران دکترین هسته‌ای خود را تغییر خواهد داد. ما توانایی ساخت سلاح را داریم و مشکلی در این زمینه نداریم.»
