جعبه پاندورا باز شد
احمقانه است اگر فرض کنیم این پایان کار است. خصومت درونی، سیاسی و ایدئولوژیک، هنوز در هر دو طرف وجود دارد. هر دو طرف درگیر اختلافات داخلی هستند که غیرقابل پیشبینی بودن و تحریکپذیری را بیشتر میکند. حالا دیگر جعبه پاندورای رویارویی مستقیم و تن به تن باز شده است. جنگ سایهای که دو کشور سالها به راه انداختهاند، برای همگان در معرض دید قرار گرفته است.
انتقامجویی اسرائیل، بهطرز شگفتانگیزی محدود بود. ایران اهمیت حملات هوایی روز جمعه به یک پایگاه نظامی در نزدیکی اصفهان و سایر اهداف را به حداقل رساند و انکار کرد که این حملات از خارج انجام شده است.
سخنگویان اسرائیلی بهطرز عجیبی سکوت کردند. گویی یک توافق دوجانبه ضمنی برای کماهمیت جلوه دادن این ماجرا برای تنشزدایی بیسروصدا انجام شده بود. مانند دوئلبازان مخفی قرن نوزدهم که بهطور غیرقانونی تپانچهها را در یک چمنزار مهآلود انگلیسی در سپیدهدم نشانه میگیرند، هر دو خواستار خویشتنداری بودند اما میخواستند از یک درگیری عمومی پرسروصدا جلوگیری کنند.
هر کدام مستقیماً به طرف دیگری شلیک کردهاند که باعث آسیب نمادین شده است. اگر ماجرا تمام شده باشد، نشان میدهد که فشار شدید ایالات متحده بر اسرائیل برای اعمال خویشتنداری با حمایت بریتانیا و دیگران نتیجه داده است.
جو بایدن، رئیسجمهور آمریکا پس از دفع موفقیتآمیز حمله هوایی بیسابقه و گسترده ایران از اسرائیل خواسته بود که این پیروزی را بپذیرد. مقامات اسرائیل موافق نبودند. در دیانای بنیامین نتانیاهو نیست که طوری دیگر رفتار کند. او یک کماندوی سابق است که بهطور غریزی به توسل به زور تمایل دارد. متحدان راستگرای تندرو از او خواسته بودند که شدید برخورد کند. اما شکل واکنش اسرائیل نشاندهنده اهرم تقویتشده ایالات متحده است.
هرچند کمکهای حیاتی ایالات متحده در دفاع از اسرائیل در آخر هفته گذشته را نمیتوان نادیده گرفت. احمقانه است اگر فرض کنیم این پایان کار است. خصومت درونی، سیاسی و ایدئولوژیک، هنوز در هر دو طرف وجود دارد. هر دو طرف درگیر اختلافات داخلی هستند که غیرقابل پیشبینی بودن و تحریکپذیری را بیشتر میکند. حالا دیگر جعبه پاندورای رویارویی مستقیم و تن به تن باز شده است.
جنگ سایهای که دو کشور سالها به راه انداختهاند، برای همگان در معرض دید قرار گرفته است. ایران میتواند در هر زمان، مستقیم یا غیرمستقیم، از نو حمله کند. اسرائیل نیز روز جمعه نشان داد در صورت تمایل میتواند به تأسیسات هستهای ایران حمله کند.
این بنبست اسرائیل و ایران بهطور جداییناپذیری با مناقشه فلسطین درهمتنیده شده است و به نفع هیچکدام نیست. معضل غرب حتی بدتر از قبل به نظر میرسد.
یکی از دلایل این شکست ممکن است عدم تمایل دولت ریشی سوناک به استفاده از اهرم فروش تسلیحات بریتانیا به اسرائیل باشد. دلیل دیگر، امتناع کامرون از محکوم کردن حمله هوایی اول آوریل اسرائیل به ساختمان دیپلماتیک ایران در دمشق است که منجر به کشته شدن فرماندهان ارشد ایران شد.
کارشناسان سازمان ملل میگویند این حمله ناقض قوانین بینالمللی است. کامرون هفته گذشته اعتراف کرد که اگر کنسولگری بریتانیا بهطور مشابه مورد حمله قرار گیرد، بریتانیا «پاسخ قاطعانه» نشان خواهد داد. اما او نمیتوانست خود را متقاعد کند که بگوید اسرائیل اشتباه کرده است.
این موضع پیشفرض طرفدارانه از اسرائیل، نگرش بسیاری از دولتهای غربی را مشخص میکند. امروز اما نگرانیها در مورد خطرات تشدید تنش به ناگاه فراموش شد. ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه و دیگران با هواپیماهای جنگی به منظور تکمیل دفاع موشکی پیشرفته اسرائیل گردهم آمدند.
در این سو اسرائیل از حمله جان به در برد اما مقامات میگویند اوکراین که به اندازه کافی حمایت دریافت نمیکند و هر هفته با تعداد مشابهی از حملات پهپادی و موشکی از سمت روسیه مواجه میشود. به همین ترتیب، فلسطینیهای محاصرهشده با ناامیدی تماشا کردهاند که انتقاد غرب از نتانیاهو یکشبه و پس از پاسخ ایران، تبدیل به همبستگی در حمایت از اسرائیل شد.
آژانسهای امدادی همچنان درباره قحطی قریبالوقوع در غزه هشدار میدهند. حدود 34 هزار فلسطینی در شش ماه گذشته به دست اسرائیل کشته شدهاند. حمله اسرائیل به رفح نزدیک است.
در غزه و کرانه باختری هیچ برندهای وجود ندارد و همه بازنده هستند. اسرائیلیها دلیلی برای جشن گرفتن ندارند. مطمئناً اسرائیل - این بار - حمله را دفع کرد. اما سیاست بازدارندگی معروف آن تکهتکه شده است. افسانه قلعه تسخیرناپذیر اسرائیل درهم شکسته است.
ایران معمای کلی بایدن در خاورمیانه را پیچیدهتر میکند. از نظر سیاسی بایدن نمیتواند از اسرائیل فاصله بگیرد. اما مدیریت نتانیاهو خطرناک و سمی است و میتواند در انتخابات برای بایدن گران تمام شود.