هشدارهای جهانی درباره وقوع فاجعه انسانی در فلسطین/ تراژدی غزه
اگر تا ۴۸ ساعت آینده کمک‌های انسانی وارد نوار غزه نشود، ۱۴ هزار نوزاد در معرض خطر مرگ هستند. چون بحران انسانی در این باریکه به حدی رسیده که مادران به خاطر ابتلاء به سوءتغذیه، نمی‌توانند به نوزادهای خود شیر بدهند. آب، غذا و دارو، گوهرهایی نایاب در غزه هستند.
تقریباً حدود دو روز از این هشدار تام فلچر، معاون دبیرکل و هماهنگ‌کننده امور بشردوستانه سازمان ملل متحد می‌گذرد و احتمالاً خیلی زود صدای ناقوس مرگ در غزه به آسمان می‌رود. چراکه تا امروز، رژیم اسرائیل اجازه ورود کمک‌های بشردوستانه به باریکه را نمی‌دهد. دوشنبه این هفته تنها پنج کامیون حامل کمک‌های انسانی وارد غزه شدند که تکلیف آنها نیز مشخص نیست.
فلچر زمانی که این صحبت‌ها را مطرح کرد، گفت هنوز کمک‌های انسانی به نیازمندترین گروه‌های مردمی در غزه نیز نرسیده است. به گفته او، سازمان ملل به دنبال ورود ۱۰۰ کامیون حامل کمک‌های بشردوستانه به غزه است که شامل غذای کودکان و مواد اولیه غذایی می‌شود. آن پنج کامیون حامل کمک‌های انسانی قطره‌ای در برابر اقیانوس بود و این ۱۰۰ کامیون هم نهایتاً چند قطره در برابر اقیانوس است و نه بیشتر.
هر ساعت، یک زن در غزه می‌میرد
هیئت زنان سازمان ملل متحد نیز بیانیه‌ای در خصوص وضعیت زنان باریکه منتشر کرده است. در این بیانیه می‌خوانیم: «تجاوزات اسرائیل به غزه در هر ساعت منجر به مرگ یک زن می‌شود. از زمان آغاز جنگ بیش از ۲۸ هزار زن و دختر در غزه جان باختند و هزار مادر مجبور شدند کودکان خود را تنها بگذارند.» این شرایط از زمان فروپاشی آتش‌بس در غزه بدتر از قبل شده است. تنگ‌تر کردن محاصره سنگین اسرائیل علیه مردم غزه، باعث شد تا مردم از کمبود شدید غذا و مایحتاج اولیه رنج ببرند. مردم غزه در این شرایط از حداقل مراقبت‌های غذایی و بهداشتی محرومند و زنان در این شرایط وضعیتی بدتر دارند.
تضعیف موضع سازمان ملل در غزه
سخنگوی دبیرکل سازمان ملل در آخرین موضع‌گیری خود راجع به فلسطین، پرده از ناتوانی این نهاد بین‌المللی در برابر اقدامات اسرائیل برداشت. استفان دوجاریک، سخنگوی دبیرکل سازمان ملل متحد گفت: «مواضع سازمان ملل در غزه تضعیف شده اما ما متعهد به انجام وظیفه خود هستیم. روز سه‌شنبه یکی از تیم‌های سازمان ملل چندین ساعت منتظر مجوز اسرائیل برای رساندن کمک‌ها به گذرگاه کرم ابوسالم و سپس ورود آنها به انبارهای سازمان ملل بود، اما موفق نشد.»
این مقام سازمان ملل همچنین تاکید کرد که آنها نتوانستند رسیدن کمک‌ها به انبارهای سازمان ملل در غزه را تضمین کنند. او گفت: «بعد از اینکه اسرائیل اجازه ورود محدود کمک‌های بشردوستانه به غزه را داد، هنوز هیچ کمکی در این باریکه میان مردم توزیع نشده و هشدارهای زیادی در مورد قحطی قریب‌الوقوع در نوار غزه مطرح می‌گردد.»
اگرچه غزه در آستانه یک تراژدی بزرگ قرار گرفته، اما تقریباً هیچ اراده‌ای برای پایان دادن به این وضعیت از سوی کشورهای جهان به‌خصوص طرف‌های غربی که دارای روابط سیاسی و اقتصادی گسترده با اسرائیل هستند، وجود ندارد. کشورهای عربی هم که از یک طرف حامی فلسطین هستند و از طرف دیگر ارتباط گسترده‌ای با آمریکا دارند نیز کاری از پیش نمی‌برند. هرچند همین فشارهای سیاسی، در مقایسه با استانداردهای اروپایی در مواجهه با اقدامات ضدانسانی اسرائیل، فشاری کم‌سابقه یا به نوعی بی‌سابقه محسوب می‌شود.
شلیک به دیپلمات‌ها در جنین
این روزها چند اتفاق در روابط کشورهای اروپایی و اسرائیل رخ داد و دیروز این تنش‌ها بیشتر نیز شد. در حالی که دیروز نظامیان اسرائیلی هنگام حضور یک هیئت دیپلماتیک متشکل از دیپلمات‌های اروپایی و عرب برای بازدید از اردوگاه جنین در کرانه باختری تیراندازی کردند، وزارت خارجه ایتالیا، سفیر اسرائیل را در رم احضار کرد. وزارت خارجه آلمان نیز این اقدام را محکوم کرد.
کایا کالاس، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این باره گفت: «ما خواستار تحقیق فوری درباره این حادثه هستیم و انتظار داریم عاملان آن پاسخگو شوند. تهدید جان دیپلمات‌ها غیرقابل‌قبول است، به‌ویژه از سوی طرفی که عضو کنوانسیون وین است و موظف به حفاظت از دیپلمات‌هاست.»
آنتونیو تایانی، وزیر امور خارجه ایتالیا نیز با انتشار پیامی در شبکه اجتماعی ایکس اعلام کرد که با معاون کنسول این کشور در قدس اشغالی گفت‌وگو کرده و خواستار روشن‌شدن فوری جزئیات تیراندازی شده است. او نوشت: «تهدید علیه دیپلمات‌ها غیرقابل‌قبول است و اسرائیل باید درباره آن توضیح دهد.» ارتش اسرائیل می‌گوید این هیئت از مسیر تعیین‌شده خود منحرف شده بود که در نتیجه آن سربازان برای دور کردن آنها تیرهای هشدار شلیک کردند.
تنش با غرب
اما تنش‌ها میان اروپا و اسرائیل محدود به همین وقایع نیست. فرانسه اعلام کرد که به رسمیت شناختن کشور فلسطین را در دستور کار دارد. روز ۱۹ می(۲۹ اردیبهشت) سران چهار کشور بریتانیا، آلمان، فرانسه و کانادا در بیانیه‌ای به اسرائیل هشدار دادند که در صورت عدم توقف حمله نظامی جدید به غزه و ادامه محدودیت‌های کمک‌رسانی، دست به اقدام خواهند زد. البته در این بیانیه که از سوی لندن منتشر شد، به‌رغم تمام فجایعی که طی بیش از یک‌سال گذشته در غزه رخ داده آمده است که «ممانعت دولت اسرائیل از دسترسی جمعیت غیرنظامی به کمک‌های ضروری انسانی، غیرقابل قبول است و ممکن است نقض حقوق بین‌الملل بشردوستانه محسوب شود.» آنها همچنین اعلام کردند با شهرک‌سازی‌ها در کرانه باختری مخالفند و در صورتی که این اقدامات ادامه پیدا کند دست به تحریم‌های هدفمند خواهند زد.
وزرای خارجه ۲۲ کشور غربی و برخی نهادهای رسمی اتحادیه اروپا نیز بیانیه دیگری صادر کردند. به گزارش دویچه‌وله، در این بیانیه آمده است: «ما به عنوان اهداکنندگان کمک‌های بشردوستانه، دو پیام روشن برای دولت اسرائیل داریم: نخست: فوراً اجازه ازسرگیری کامل ورود کمک‌ها به غزه را بدهید. دوم: به سازمان ملل و نهادهای بشردوستانه اجازه دهید به‌طور مستقل و بی‌طرفانه فعالیت کنند تا جان مردم را نجات دهند، از رنج آنها بکاهند و کرامت انسانی را حفظ کنند. ما همچنان متعهد به پاسخ‌گویی به نیازهای شدید انسانی در غزه هستیم. همچنین بار دیگر با صراحت تأکید می‌کنیم که حماس باید فوراً تمامی گروگان‌های باقی‌مانده را آزاد کند و اجازه دهد کمک‌های بشردوستانه بدون مداخله توزیع شوند. ما قویاً باور داریم که بازگشت فوری به آتش‌بس و حرکت به‌سوی راه‌حل دوکشوری، تنها مسیر دستیابی به صلح و امنیت پایدار برای اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها و ثبات بلندمدت در سراسر منطقه است.
اسپانیا صادرات تسلیحات به اسرائیل را قطع کرد. اتحادیه توافق تجاری آزاد با اسرائیل که از سال ۲۰۰۰ لازم‌الاجرا شد را مورد بازنگری قرار می‌دهد. این توافقی است که روابط سیاسی و اقتصادی اسرائیل و اروپا را تنظیم می‌کند. کی‌یر استارمر نخست‌وزیر و دیوید لامی وزیر خارجه انگلستان در پارلمان این کشور انتقادات بی‌سابقه‌ای نسبت به اسرائیل طرح کردند و تحریم‌های محدودی نیز از سوی آنها علیه برخی شهرک‌نشینان اعمال شد. سفیر اسرائیل در لندن نیز به وزارت خارجه این کشور احضار شد و بریتانیا اعلام کرد که مذاکرات تجارت آزاد با اسرائیل نیز تعلیق شده است؛ اقدامی که با واکنش تند وزارت خارجه اسرائیل مواجه شد. این وزارتخانه ضمن اسرائیل‌ستیز خواندن اقدامات لندن، در بخشی از این بیانیه آورد: «قیمومَت انگلیس دقیقاً ۷۷ سال پیش پایان یافت. فشارهای خارجی، اسرائیل را از مسیر دفاع از موجودیت و امنیت خود در برابر دشمنانی که به دنبال نابودی آن هستند، باز نخواهد داشت.»
درخواست پاپ
پاپ «لئو چهاردهم»، رهبر کاتولیک‌های جهان دیروز در جریان مصاحبه عمومی هفتگی در میدان سنت پیتروی واتیکان، خواستار اجازه ورود عادلانه کمک‌های انسانی و پایان اقدامات خصمانه‌ای شد که بهای آن را کودکان، سالمندان و بیماران می‌دهند. پاپ جدید در اولین مراسم پس از انتصاب خود نیز خواستار پایان دادن به جنگ در غزه شده بود.
ناتوان در پایان دادن به تراژدی
هیچ طرفی تاکنون نتوانسته اسرائیلی‌ها و به طور دقیق بنیامین نتانیاهو و وزرای راست افراطی او را مجبور به تمام کردن این وضعیت کند. معلوم نیست آنها می‌خواهند با گرسنگی دادن به مردم غزه، آنها را وادار کنند به کوچ اجباری تن دهند؛ یا دنبال ایجاد شورش گرسنگان درون باریکه برای از بین بردن پشتوانه باقی‌مانده حماس هستند. این موضوع را نمی‌توان با قطعیت تحلیل کرد و در مورد آن نوشت. چراکه اخبار غزه از کانال‌های خاصی بیرون می‌آید و جمع‌بندی آنها سخت است. درحالی‌که منابع صهیونیستی گاهی خبر از اعتراض مردم غزه می‌دهند، در بعضی دیگر از کانال‌های رسانه‌ای چنین اخباری وجود ندارد. حتی اپوزیسیون داخلی اسرائیل و مخالفان سیاسی نتانیاهو نیز نمی‌توانند جلوی او و وزرای راست افراطی‌اش را بگیرند.
یائیر لاپید، نخست‌وزیر سابق اسرائیل و رهبر اپوزیسیون داخلی اخیراً با هشدار درخصوص تمام شدن صبر رئیس‌جمهور آمریکا مقابل نتانیاهو گفت که «کابینه او می‌تواند با یک تصمیم، به توافق آزادی اُسرای اسرائیلی دست یابد.»
ایهود اولمرت، دیگر نخست‌وزیر پیشین این رژیم نیز اخیراً در گفت‌وگویی با یک رسانه انگلیسی، گفته بود که تنها فشار سیاسی داخلی و بین‌المللی است که می‌تواند بنیامین نتانیاهو را از تصمیمش برای حمله جدید به غزه بازدارد و وادار به عقب‌نشینی کند. او گفت این فشارها بی‌اهمیت نیستند اما کافی هم نیستند. او همچنین پیشنهاد داد که دونالد ترامپ، شاید بتواند توازن را به ضرر نتانیاهو تغییر دهد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا اگرچه در جریان سفر اخیر خود به خاورمیانه، به اسرائیل نرفت اما هنوز انتقاد علنی و خاصی از نتانیاهو و رفتار اسرائیل در غزه نیز نداشته است. او صرفاً در جریان سفر خود، اشاره‌ای به خطر قحطی در غزه داشت اما دولت آمریکا از این حد فراتر نرفته است. در جریان همین وضعیت بود که مارکو روبیو، وزیر خارجه آمریکا در جریان جلسه استماع کنگره با اعتراضاتی از سوی حاضران در سالن روبه‌رو شد. در میان مردم آمریکا و اروپا، اعتراضات زیادی نسبت به وقایع غزه وجود دارد اما هنوز هیچ طرفی نتوانسته است نقطه پایانی بر این تراژدی بگذارد.
