تحریم اسرائیل تا چه اندازه ممکن است؟
درحالیکه اعتراضات علیه تهاجم اسرائیل به غزه در حال گسترش در سراسر دانشگاههای آمریکا است، یکی از خواستههای دانشجویان که همچنان مطرح میشود توقف سرمایهگذاری به نفع اسرائیل است.
دانشگاههای آمریکا برای تأمین مالی اموری مانند تحقیقات و بورسیهها به موقوفات متکی هستند و این موقوفات معمولاً در شرکتها و بازارهای سهام خصوصی و صندوقهای مالی سرمایهگذاری میشوند.
بهطور کلی، درخواستها برای منع سرمایهگذاری، تقاضاها برای منع سرمایهگذاری در شرکتهایی است که دانشجویان میگویند در جنگ اسرائیل در غزه شریک هستند. اما دانشجویان دقیقاً چه میخواهند؟ دانشجویان معترض که خواستار منع سرمایهگذاری در جنگ غزه هستند، اهداف متفاوتی را انتخاب کردهاند.
در دانشگاه کلمبیا، دانشجویان از دانشگاه میخواهند که سرمایهگذاری مستقیم خود را در شرکتهایی که در اسرائیل و یا با اسرائیل تجارت میکنند، متوقف کنند. شرکتهایی نظیر آمازون و گوگل، بخشی از قرارداد 1/2میلیارد دلاری مدیریت فضای ابری با دولت اسرائیل را در اختیار دارند.
مایکروسافت نیز به وزارت دفاع اسرائیل خدمات ارائه میکند. دانشجویان همچنین خواستار منع سرمایهگذاری در شرکتهای تسلیحاتی هستند که به اسرائیل خدمات میدهند. برخی از سازماندهندگان اعتراضات دانشجویی در حال تلفیق خواستههای مربوط به دادن سوخت فسیلی به اسرائیل و حذف سرمایهگذاری در جنگ غزه هستند.
اخیراً گفتمانی تحت عنوان رابطه بین بحران اقلیم و جنگ در غزه در میان دانشجویان آمریکایی آغاز شده است. این گفتمان شامل گازهای گلخانهای انتشاریافته توسط هواپیماها و تانکهایی است که اسرائیل برای جنگ استفاده میکند و همچنین انتشارات کربن و آلودگی ناشی از ساخت و پرتاب بمبها، گلولههای توپ و موشکها، میشود که دانشجویان میگویند محیط زیست را تخریب میکند.
جنبشهای منع سرمایهگذاری در میان فعالان دانشجویی آمریکا سابقه طولانی دارند. در سال 1965، کمیته هماهنگی مبارزه مسالمتآمیز دانشجویی تظاهراتی را سازماندهی کرد و دانشجویان در شهر نیویورک تحصن کردند و از بانک چیس خواستند تامین مالی آپارتاید در آفریقای جنوبی را متوقف کند.
در طول دهههای 1970 و 1980، بسیاری از سازماندهندگان اعتراضات دانشجویی نیز با موفقیت دانشگاههای خود را تحت فشار قرار دادند تا روابط مالی خود را با شرکتهایی که از رژیم آپارتاید حمایت میکردند، قطع کند.
دانشگاه کلمبیا، نخستین دانشگاهی بود که دست به این اقدام زد. کمپین ضدآپارتاید الهامبخش جنبش دیگری نیز بود: فراخوان برای بایکوت، لغو سرمایهگذاری واگذاری و تحریم که به اختصار بیدیاس، نامیده میشود. این جنبش که توسط عمر برغوثی فارغالتحصیل فلسطینی دانشگاه کلمبیا پایهگذاری شد، نوعی استراتژی است که هدف آن پایان دادن به حمایت بینالمللی از اسرائیل به دلیل رفتارش با فلسطینیان است.
براساس دادههای Stand.earth و 350.org اخیراً، فعالان کاهش سرمایهگذاری در سوختهای فسیلی مورد نیاز اسرائیل، حدود 250 مؤسسه آموزشی ایالات متحده را وادار کردهاند که در این بخش سرمایهگذاری نکنند.
درخواستها برای انصراف از سرمایهگذاری در اسرائیل آنچنان موفقیت نداشته است. در حالی که بسیاری از گروههای دانشگاهی از مؤسسات خود خواستهاند تا چارچوب حداقلی بیدیاس را اتخاذ کنند، هیچ دانشگاه ایالات متحده چنین تعهدی را انجام نداده است.
گروههای معترض در برخی دانشگاهها نیز قطعنامههای غیرالزامآوری را تصویب کردهاند که خواستار منع سرمایهگذاری شدهاند. بهعنوان مثال، انجمن دولتی دانشجویی دانشگاه آمریکا، روز یکشنبه قطعنامهای را تصویب کرد که در آن از دانشگاه خواست تا حمایت خود را از اسرائیل سلب کند، اما سیلویا بورول، رئیس دانشگاه، گفته است که این دانشکده با درخواست آنها موافقت نخواهد کرد.
اگرچه معترضان با یک نبرد دشوار روبهرو هستند، اما حامیان منع سرمایهگذاری میگویند که کمپینهای آنها موجب گسترش آگاهی شده است. مت لئونارد، مدیر شبکه اقدام نفت و گاز و یکی از مدافعان اولیه منع استفاده از سوختهای فسیلی در ایالات متحده، گفت که کمپینها علیه آلایندهها، جذب استعدادهای جوان را برای شرکتهای بزرگ نفتی دشوارتر کرده است.
او امیدوار است که شاهد همین داینامیک برای سودجویان جنگ در غزه، از جمله لاکهید مارتین و ریتون باشد، که سیستم دفاع موشکی اسرائیل معروف به گنبد آهنین را مسلح میکنند. اما همانطور که جنبشها الهامبخش یکدیگر بودهاند، واکنشهای متقابل نیز الهامبخش واکنشهای متقابل بوده است. به عنوان مثال، در سال 2021، ایالت تگزاس قانونی را تصویب کرد که این ایالت را از تجارت با نهادهایی که «شرکتهای انرژی را تحریم میکنند»، منع میکرد.