پایان ماه عسل میلی؟نتیجه انتخابات میان‌دوره‌ای پارلمان آرژانتین شکست یا موفقیت سیاست‌های رئیس‌جمهور لیبرترین را مشخص می‌کند
تا همین دو سال پیش بازار سیاه فروش ارز خارجی در بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین امری عادی به‌نظر می‌رسید و فقط یکی از صدها مشکل اقتصادی آرژانتین به‌شمار می‌رفت.
تا همین دو سال پیش بازار سیاه فروش ارز خارجی در بوئنوس آیرس، پایتخت آرژانتین امری عادی به‌نظر می‌رسید و فقط یکی از صدها مشکل اقتصادی آرژانتین به‌شمار می‌رفت. حتی کریستینا فرناندز، رئیس‌جمهور سابق آرژانتین به جرم کلاهبرداری به شش سال زندان محکوم شد. مردم آرژانتین ناامید از حل مشکلات اقتصادی در سال 2023 با ظهور فردی رادیکال امیدی به تغییر پیدا کردند.
خاویر میلی وعده داد اقتصاد را دلاریزه می‌کند تا در نتیجه آن بانک مرکزی را متحول کند. اما تغییراتی که میلی می‌خواست انجام دهد به بیشتر از یک نفر نیاز داشت. دهه‌ها سوءمدیریت مداوم اقتصاد آرژانتین را به هرج و مرج کشانده که هیچ راه‌حلی نتوانسته تغییری در این وضعیت ایجاد کند. به گزارش اکونومیست رشد تورم در آرژانتین باعث شد تا مردم این کشور پول‌های خود را به دلار تبدیل کنند و از آنجایی که هر آرژانتینی فقط می‌توانست 200 دلار در ماه از صرافی‌های قانونی خرید کند بازار سیاه بزرگی به‌راه افتاد.
آرژانتین زمانی ثروتمندترین کشور جهان بود اما دلایل بسیاری منجر به رکود اقتصادی کشور شده است که یکی از آنها میراث خوآن دومینگو پرون است. پرون در سال 1946 به قدرت رسید. ایتالیای فاشیستی موسولینی الهام‌بخش پرون بود. پرون از فاشیسم تاکید بر ملی‌گرایی را دریافت که با جنبش قوی کارگران همراه بود. او ساعت کاری را به هشت ساعت در روز تغییر داد، دستمزد افراد نیازمند را افزایش داد و برنامه‌های رفاهی عظیمی را در نظر گرفت که بسیار گران تمام می‌شدند.
او همچنین از انزوای اقتصادی حمایت کرد و برای حمایت از کارگران در رقابت‌های‌خارجی، کشور را از تجارت بین‌المللی حذف کرد. میراث پرون همچنان بر سیاست‌های آرژانتین غالب است. پرونیست‌ها 20 سال روی کار بودند. صادرات آرژانتین سال به سال کاهش پیدا کرد و با اینکه که دارای یکی از بزرگترین ذخایر لیتیوم و مس است اما هیچ مسی به جهان عرضه نمی‌کند.
دو سال پس از روی کار آمدن، خاویر میلی که با وعده «عصر جدیدی از صلح و رفاه» به ریاست‌جمهوری رسید با موقعیتی بسیار حساس روبه‌رو شده که یا موفقیت‌آمیز خواهد بود یا با شکستی بزرگ مواجه خواهد شد. در انتخابات میان‌دوره‌ای که رقابت بسیار نزدیکی است اگر حزب میلی عملکرد ضعیفی در صندوق‌های رای داشته باشد می‌تواند فاجعه‌ای برای برنامه اصلاحات رادیکالش رقم بخورد. در این انتخابات تکلیف بیش از نیمی از 257 کرسی مجلس سفلی و همچنین 24 کرسی در مجلس 72عضوی سنا مشخص خواهد شد. ترامپ هفته گذشته در حالی که میزبان میلی در کاخ سفید بود، گفت که آمریکا وقت تلف نمی‌کند و «اگر برنده نشود، ما دیگر نیستیم.» منظور ترامپ قطع کمک 20 میلیاردی به آرژانتین است.
این تلاشی آشکار از سوی ترامپ برای تاثیر بر رای‌دهندگان آرژانتینی است اما این اولین باری نیست که ترامپ در سیاست‌های آمریکای جنوبی مداخله می‌کند. از ابتدای ماه اوت، رئیس‌جمهور آمریکا تلاش کرد تا پیگرد قانونی ژائیر بولسونارو، متحد راست افراطی خود و رئیس‌جمهور سابق برزیل را با کمپینی از تعرفه‌ها و تحریم‌ها علیه برزیل و مقامات آن متوقف کند. اما این کمپین شکست خورد و باعث شد بخت سیاسی رئیس‌جمهور چپ‌گرای برزیل، لوئیس ایناسیو لولا دا سیلوا تقویت شود و در عین حال نتوانست بولسونارو را از حکم 27 سال زندان به جرم برنامه‌ریزی برای کودتا نجات دهد. در آرژانتین، مخالفان سیاسی میلی نیز پیش‌بینی می‌کنند که اقدامات ترامپ نتیجه عکس خواهد داشت.
ایتای هگمن، اقتصاددان و از حامیان جنبش پرونیسم که امیدوار است در انتخابات مجلس سفلی در بوئنوس آیرس برنده شود ترامپ را متهم کرد که تلاش می‌کند رای‌دهندگان آرژانتین را با تهدید لغو ارسال بسته کمکی مجبور کند به میلی رای دهند. هگمن می‌گوید: «این یک مداخله واضح در امور داخلی یک کشور دیگر است. مردم آرژانتین ... از حق حاکمیت و دموکراسی خود دفاع خواهند کرد. آنها نه براساس آنچه رئیس‌جمهور کشور دیگری به آنها می‌گوید بلکه بر اساس منافع و خواست خود رای خواهند داد.»
هگمن انتخابات روز یکشنبه را «یک آزمایش آنارکو-کاپیتالیستی آزادی‌خواهانه» توصیف کرد که با ریاضت‌های شدید اقتصادی باعث رنج بی‌رحمانه اقتصادی و اجتماعی» شده و «تصمیم گرفته مدیریت اقتصادی کشور را به مقامات کشور دیگری واگذار کند.» آنارکو-کاپیتالیسم همان آنارشیسم بازار آزاد یک فلسفه سیاسی لیبرترین است که از مالکیت خصوصی دفاع می‌کند.
متحدان میلی از رای‌دهندگان می‌خواهند صبور باشند. گونزالو روکا، یکی از نامزدهای اصلی حزب «پیشروی آزادی» در کوردوبا می‌گوید: «ما نمی‌توانیم تمام مشکلات صد ساله کشور را در دو سال حل کنیم.» او اصرار دارد که کشور در «مسیر درستی» قرار دارد اما قبول دارد که نقشه راه میلی نیازمند «تلاش و فداکاری» است.
با توجه به اینکه نظرسنجی گوستاو کوردوبا، تحلیلگر سیاسی نشان می‌دهد 60درصد از آرژانتینی‌ها نمی‌توانند از پس مخارج زندگی بربیایند، او پیش‌بینی می‌کند که رای‌دهندگان «میلی را به‌دلیل سختی‌های اقتصادی» تنبیه خواهند کرد. بنیامین گدان، مدیر برنامه آمریکای لاتین در مرکز استیمسون در واشنگتن می‌گوید نارضایتی عمومی از اوایل امسال در میان رای‌دهندگان آغاز شده است.
گدان بر این باور است که «اگر عملکرد بدی داشته باشد آرژانتین می‌تواند با یک بحران اقتصادی و مالی و کاهش ارزش پزو روبه‌رو شود.» گدان می‌گوید اگر انتخابات نتیجه نامشخصی داشته باشد میلی می‌تواند ادعای کسب موفقیت در افزایش نمایندگی حزبش در کنگره را داشته باشد که این امکان را ایجاد می‌کند باقیمانده دوران ریاست‌جمهوری خود را بگذراند اما «متحول کردن آرژانتین به هر گونه روشی پایدار بسیار دشوار خواهد بود.»
به‌گفته گدان رئیس‌جمهور آرژانتین به‌رغم کاهش بودجه سیاسی و مخرب خود، ماه عسل طولانی را گذرانده است: «هیچ اعتراضات عمومی هراس‌انگیزی رخ نداده. هیچ اعتراضات سراسری در فعالیت‌های سندیکاها گریبان او را نگرفته...اما ماه عسل سیاسی او خواه ناخواه به‌پایان می‌رسد: دورانی که برای میلی از بقیه همرده‌هایش طولانی‌تر بوده؛ به‌ویژه باوجود شوک‌درمانی که اعمال کرد. اما این نمی‌تواند تا ابد پایدار بماند.»
پزو، واحد پول آرژانتین بیش از حد ارزش‌گذاری شده و تحت فشار سنگینی قرار دارد. به‌رغم کمکهای سخاوتمندانه آمریکا خطر عبور از محدودیت‌هایی که دولت میلی تعیین کرده، وجود دارد. خبر بد این است که پول‌پاشی بیشتر برای دفاع از ارز اقدامی بی‌نتیجه است. خبر خوب این است که حتی اگر پزو ارزش خود را از دست بدهد راهی برای میلی وجود دارد تا تلاش‌های قابل‌تحسین‌اش برای مهار شرایط متورم آرژانتین و پایان چندین دهه سقوط را رقم بزند.
به گزارش اکونومیست این تلاش‌ها هم‌اکنون موفقیت‌های قابل‌توجهی را در پی داشته است. نرخ رشد تورم ماهیانه از 13درصد در سال 2023 به 2درصد کاهش پیدا کرده است. نرخ فقر نیز از سال 2018 در پایین‌ترین سطح خود قرار گرفته است. میلی بودجه‌های عمومی خارج از کنترل آرژانتین و فرهنگ پارتی‌بازی را قطع کرده است. با این حال ماموریت میلی همیشه در جریان بوده است. برای متوقف کردن افزایش قیمت‌ها در کشوری که عده کمی به دولت یا بانک مرکزی اعتماد دارند تا بتواند ارزش پول این کشور را حفظ کند، میلی بر قوی ماندن پزو تکیه می‌کند. ایده اصلی میلی این بود که ثباتی برای تورم فراهم کند و رای‌دهندگان هم بابت این ثبات در انتخابات میان‌دوره‌ای با حضور پررنگ خود به او پاداش دهند.
اما سیاست مدیریت ارز به جای اینکه ابزاری برای گذار باشد به یک تله تبدیل شده است. حتی پس از اینکه او در ماه آوریل تاحدودی توانست در کنار کمکهای مالی صندوق بین‌المللی پول یا IMF پزو را شناور کند، اما تلاش کرده تا ارزش آن را به‌طور ساختگی بالا نگه دارد. دفاع از نرخ تبدیل ارز میلیاردها دلار در کمبود ذخایر ارز خارجی هزینه داشته و نرخ بهره را به‌شدت بالا برده و رشد اقتصادی را کُند کرده است.
به‌جای تورم، این کمبود شغل است که رای‌دهندگان را بیشتر از همه نگران می‌کند. اتهامات فساد برای حلقه داخلی میلی فضا را سنگین‌تر کرده است. در ماه‌های اخیر این سلبریتی سابق تلویزیونی 55 ساله با رسوایی فساد کارینا میلی خواهر و رئیس‌دفترش و همچنین یکی از متحدان نزدیکش که به یکی از مظنونان قاچاق مواد مخدر مرتبط است و ارزان‌فروشی واحد پول آرژانتین روبه‌رو شده است.
در ماه اوت، رای‌دهندگان خشمگین به او سنگ پرتاب کردند و یک ماه بعد، حزب «پیشروی آزادی» یا «لا لیبرتاد آوانزا» در انتخابات استانی در بوئنوس آیرس، جایی که 40درصد از جمعیت 45 میلیونی آرژانتین در آن زندگی می‌کنند، شکست بدی خورد.
دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا میلی را همزاد ایدئولوژیکی خود می‌داند و حمایت مالی بی‌سابقه‌ای را پیشنهاد کرده است. در 21 اکتبر، اسکات بسنت، وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت که او یک توافقنامه «تثبیت‌کننده اقتصادی» را با آرژانتین امضا کرده است. تیم ترامپ هم‌اکنون پیشنهاد خط مبادله 20 میلیارد دلاری به آرژانتین ارائه کرده، نزدیک به 750 میلیون دلار برای خرید پزوی آرژانتین هزینه کرده و تلاش کرده تا بانک‌های وال‌استریت را گرد هم آورد تا یک بسته حمایتی 20 میلیارد دلاری را تهیه کنند.
با این وجود، بازارها همچنان متقاعد نشده‌اند اما ترامپ چهره مهلکی را از اقتصاد راکد این کشور آمریکای جنوبی به‌تصویر کشید و به خبرنگاران گفت: «آرژانتین برای حیات خود می‌جنگد...آنها دارند می‌میرند.» تضعیف پزو همچنان ادامه دارد و تجارت اوراق بهادار آرژانتین با قیمتی کمتر از 60 سنت در برابر هر دلار معامله می‌شود.
در اینجا می‌توان دو سناریوی وحشتناک را تصور کرد. یکی این است که دولت میلی در انتخابات عملکرد خوبی نداشته باشد و نتواند قوانین مجلس سفلا را وتو کند حتی با اینکه آرژانتین مجبور به کاهش ارزش پول ملی خود شده باشد؛ امری که اقتصاد را به هرج و مرج می‌کشاند و سیاست را فلج می‌کند. سناریوی ناخوشایند دیگر این است که فارغ از نتایج انتخابات، دولت سیاست پزوی قوی و تزریق دلارهای کمیاب را برای تقویت پزو ادامه دهد و نرخ بهره را به‌طور سرسام‌آوری بالا نگه دارد و به رشد آسیب بزند. هر کدام از این سناریوها احتمالاً می‌توانند آزمایش اصلاحات جسورانه را طلسم کنند.
با این حال راه سومی وجود دارد. اگر حزب میلی یک‌سوم کرسی‌ها را در مجلس سفلا به‌دست آورد می‌تواند از وتوی ریاست‌جمهوری خود دفاع کند. نظرسنجی‌ها نشان می‌دهند که این امر امکان‌پذیر است. میلی سپس باید نشان دهد که فصل جدید پروژه‌اش آغاز شده است. او باید فوراً پزو را شناور کند که کاهش شدید ارزش آن را ممکن می‌کند. برای اجتناب از آشفتگی باید چارچوب جدیدی برای نرخ بهره داخلی برای کنترل تورم اعلام شود که ثباتی را برای اقتصاد تامین می‌کند.
آرژانتین قبلاً بارها این روش را امتحان کرده اما به‌همراه انضباط مالی انقلابی میلی می‌تواند برای تحمل یک جهش موقتی تورمی کافی باشد. آمریکا می‌تواند به بانک مرکزی کمک کند تا بی‌ثباتی مالی را کاهش دهد تا ارزش پزو به سطح جدیدی برسد؛ امری که خطر کمتری از اتلاف پول مالیات‌دهندگان آمریکایی را در مداخلات وزارت خزانه‌داری آمریکا داشته باشد. پزوی شناور می‌تواند هم رقابت و هم رشد اقتصادی را تقویت کند.
همانگونه که ایگناسیو آلبه در شورای آتلانتیک می‌نویسد، آرژانتین دوران یک‌دهه‌ای از رشد کُند را می‌گذراند که در آن تورم افسارگسیخته، فرار سرمایه و ناتوانی مزمن در ایجاد ذخایر ارزی را تجربه می‌کند. میلی با وعده تغییر اوضاع روی کار آمد. او با کاهش بودجه عمومی، پایان دادن به چاپ پول تورم‌زا، آزادسازی اقتصاد و مهم‌تر از آن مداخله در نرخ ارز آغاز کرد.
نتیجه این اقدامات مثبت بود: اقتصاد کشور پس از سقوط اولیه رو به احیا رفت. سرمایه‌گذاری‌ها آغاز شدند و تورم نیز کاهش پیدا کرد. اما در هر صورت آرژانتین با عوارض جانبی نسخه خود از «برنامه تثبیت مبتنی بر نرخ ارز» روبه‌رو شده که رشد اقتصادی را متوقف کرده است.
برنامه‌هایی که طبق آنها یک کشور از طریق ثبات ارز خارجی، نرخ ارز خود را به‌عنوان عاملی برای مهار تورم بالا نگه می‌دارد، معمولاً با گران‌تر کردن صادرات و مقرون به صرفه‌تر کردن واردات، اقتصاد را دچار اختلال می‌کنند و به رقابت‌پذیری بخش‌های کلیدی آسیب می‌رسانند. در این برنامه‌ها نرخ بهره نیز افزایش می‌یابد چون دولت‌ها برای جلوگیری از کاهش قیمت‌ها، پیشنهاد بازده بالاتر بر ابزارهای مالی ارز داخلی را ارائه می‌دهند.
انتظار می‌رود آرژانتین امسال هم رشد اقتصادی قوی داشته باشد. هفته گذشته تخمین‌های صندوق بین‌المللی پول حاکی از نرخ رشد واقعی 4/5درصدی بود. اما در کل، اقتصاد آرژانتین راکد است و نارضایتی‌های عمومی بالا گرفته است.
آرژانتین مدت‌هاست در انتخابات‌های مختلف از نوسانات نرخ ارز آسیب می‌بیند چون مردم می‌خواهند در شرایط اقتصادی ناپایدار از اندوخته‌های خود محافظت کنند. چالش اینجاست که دولت تصمیم گرفته تا کنترل نسبی خود بر نرخ ارز را تا سال دوم خود حفظ کند، اما نتوانسته ذخایر را انباشته کند و حالا باید هزینه نوسانات نرخ را با ابزارهای محدود تحمل کند. با وجود مداخله وزارت خزانه‌داری آمریکا برای خرید پزو به‌منظور تقویت ارز، این امر تاکنون برای بازگرداندن آرامش کامل به بازار شکست خورده است. در نهایت، این احتمال وجود دارد که نتیجه انتخابات میان‌دوره‌ای بتواند به نوسانات قیمت‌ها پایان دهد.
سوال اینجاست که آیا آرژانتین قادر به پرداخت بدهی‌های آتی خود خواهد بود؟ بحث و جدلی درباره این موضوع وجود دارد که خط مبادله بین وزارت خزانه‌داری آمریکا و بانک مرکزی آرژانتین به کجا پیش می‌رود و این خط اعتباری که شرایط آن همچنان علنی نشده به‌طور فزاینده‌ای از سوی آرژانتین و آمریکا به‌عنوان ابزار نقدینگی برای بازار اوراق قرضه آرژانتین مطرح می‌شود. آرژانتین با افزایش بازپرداخت بدهی در سال‌های آینده روبه‌رو است و باوجود اینکه ذخایر خالص خارجی همچنان بسیار محدود است، خط مبادله آمریکا به‌عنوان مکانیسمی برای آرام کردن بازارها عمل کرده است.
اینکه آرژانتین بتوانند بدهی‌های خود را بپردازد به توانایی دولت در بازنگری در سیاست نرخ ارز و انباشت ذخایر ارزی برمی‌گردد. اگر آرژانتین بتواند خط مبادله را فعال کند و از آن برای بازپرداخت بدهی استفاده کند، اساساً بدهی به اعتباردهندگان را با بدهی جدید به وزارت خزانه‌داری آمریکا جایگزین می‌کند. در صورتی که هیچ استراتژی‌ای برای انباشت ذخایر ارزی وجود نداشته باشد این بدهی جدید متعاقباً خطرات بازپرداخت خود را خواهد داشت که همان نگرانی‌های فعلی بر سر ماندگاری بدهی به بستانکاران کنونی است.
این امر همچنین به مسیر آینده بازار پس از انتخابات میان‌دوره‌ای بستگی دارد که ممکن است نتایج متفاوتی بسته به پیروزی یا شکست دولت داشته باشد. اگر دولت نتواند یک‌سوم اقلیت را کسب کند و اپوزیسیون به‌رهبری ائتلاف «اتحاد برای سرزمین» یا Fuerza Patria رای ملی را کسب کند، احتمال بی‌ثباتی بیشتر خواهد شد. حزب میلی هم‌اکنون کرسی‌های معدودی دارد که به‌نوعی توانایی او برای اداره دولت را محدود می‌کند و او را مجبور می‌کند تا هر قانونی‌را با فرمان‌های اجرایی تصویب کند.
حقیقت این است که ریاضت‌های اقتصادی سهمگین و مداخله در دولت باعث شده هزاران نفر شغل خود را از دست بدهند که رکود شدید صنایع و نارضایتی فزاینده طبقه متوسط آرژانتین را در پی داشته است. هزینه زندگی افزایش یافته است. لوسیانو گالفیونه که کارخانه تولید پارچه دارد به آسوشیتد پرس می‌گوید که مجبور شده تولیدات خود را 80درصد کاهش دهد و نیمی از کارمندان خود را اخراج کند: «وضعیت صنایع بحرانی شده است و دارد به سمت ورشکستگی پیش می‌رود. نساجی اولین و سریع‌ترین (صنعتی است) که سقوط می‌کند.»
بیشترین موفقیت میلی در بازارهای بین‌المللی عمدتاً بر اساس اطمینان بوده است. شکست انتخاباتی در بوئنوس آیرس این اعتماد به نفس را از بین برده است. از آن زمان عدم تمایل سرسختانه میلی برای استقاده از ذخایر ارزی برای تقویت ارزش پزو باعث شده که از دونالد ترامپ کمک بخواهد. فاکتور کمکهای ترامپ نقش مهمی در این انتخابات بازی می‌کند چون نفوذ هر دو به شدت احساس خواهد شد.
ترامپ هشدار داده که حمایت مالی از آرژانتین به موفقیت میلی در صندوق رای بستگی خواهد داشت؛ اظهاراتی که بازتاب خوبی در کف خیابان‌های بوئنوس آیرس نخواهد داشت. cipayo، واژه‌ای است که در آرژانتین به کسی گفته می‌شود که منافع خارجی را بر منافع کشور خود ترجیح می‌دهد و در شبکه‌های اجتماعی از این واژه برای خطاب کردن میلی استفاده می‌شود. به‌گزارش اسپکتیتور، ترامپ دلایل خود را برای موفقیت میلی دارد (که رقابت با چین است) اما برداشت بسیاری از آرژانتینی‌هایی که به‌طور فزاینده‌ای تحت فشار قرار دارند، این است که میلی زیادی مطیع دوستان خود در واشنگتن است.
میلی اینگونه به خود آرامش می‌دهد که از یک پایگاه کوچک حمایتی در کنگره آغاز کرده و نیازی به ایجاد «معجزه» دیگری برای گرفتن نتیجه‌ای مثبت از انتخابات میان‌دوره برای کسب جایگاه قوی‌تر در داخل کشور ندارد. اینکه نتیجه انتخابات به نفع میلی بتواند اعتماد بین‌المللی به دولتش را ایجاد کند، مسئله‌ای متفاوت است.
با این حال میلی حامیان وفادار خود را دارد. روز رونمایی از کتاب اخیر میلی که مثل یک کنسرت راک صحنه‌آرایی شده بود، هزاران نفر برای حمایت از او حضور پیدا کردند. حمایت در میان رای‌دهندگان جوان همچنان پرقدرت باقی مانده است.
