تاثیر میلی بر آمریکای جنوبی
تجربه دولت آرژانتین با «اقتصاد اره برقی»(تمثیلی برای مهار هزینهها) بهرغم مناقشات بسیار، موفقیتهایی را در پی داشته است. خاویر میلی، رئیسجمهور آرژانتین و معمار این طرح در آستانه انتخابات میاندورهای در اکتبر امسال بهطور قابل توجهی محبوب مانده است.

تجربه دولت آرژانتین با «اقتصاد اره برقی» (تمثیلی برای مهار هزینهها) بهرغم مناقشات بسیار، موفقیتهایی را در پی داشته است. خاویر میلی، رئیسجمهور آرژانتین و معمار این طرح در آستانه انتخابات میاندورهای در اکتبر امسال بهطور قابل توجهی محبوب مانده است. رخدادهای آرژانتین دو موضوع مهم در آمریکای جنوبی را برجسته میکند. یکی دردناک بودن انتخابهایی است که در زمان برخورد با امور مالی عمومی ناکارآمد باید گرفته شود. دیگری ظهور دوباره احتمالی سیاستمداران راستگرا در انتخابات کلیدی در برزیل، کلمبیا و پرو از حالا تا اواخر سال 2026 است.
این دو موضوع به شیوههای متفاوتی اتفاق خواهند افتاد. در شیلی و پرو، کشورهایی که در آنها کمترین نیاز به رادیکالیسم مالی وجود دارد، انتخاباتها ممکن است بدون هیچ اثر بزرگی بر سیاستهای اقتصادی به سمت راستگرایان بچرخند. از سوی دیگر، در برزیل و کلمبیا، جایی که داینامیک بدهی عمومی علناً ناپایدارتر است، یکپارچهسازی ملی صرفاً به چرخش به راستگرایان متکی نیست بلکه به تمایلی شبهمیلی برای تصمیمگیریهای سخت نیاز دارد. ناکارآمدی اقتصاد آرژانتین از خیلی جهات منحصربهفرد است. این کشورها حالا در بیستوسومین توافق خود با صندوق بینالمللی پول قرار دارند (رکوردی که تاکنون دست پاکستان بود) و بیش از 50 میلیارد دلار به صندوق بدهکار است. دستاوردهای میلی در پسزمینه شکننده آرژانتین بسیار چشمگیر است.
ماه گذشته نرخ تورم به 39درصد کاهش پیدا کرد؛ کاهش شدید از اوج نرخ تورم در آوریل 2024 که 290درصد بود، اقتصاد رو به بهبودی است: پس از دو سال رکود اقتصادی، رشد تولید ناخالص داخلی در سال جاری میتواند از 5درصد فراتر رود. حالا اوضاع همهجوره هم خوب نیست. برنامه «شوکدرمانی» میلی از کاهش سریع و عمیق هزینههای عمومی منجر به فرسایش خدمات عمومی در زمانی شده که بیش از نیمی از کشور در فقر زندگی میکنند. درحالیکه افزایش کمکهای هزینههای کودکان و بودجه خدمات اجتماعی کار را برای برخی راحت کرده است، کاهش هزینه بهداشت عمومی و برنامههای اجتماعی بهطور نامتناسبی به فقرا فشار آورده است. علاوه بر این موضوع، دو مشکل اصلی در سیاست اقتصادی در آرژانتین وجود دارد.
اولی این است که بخش قابل توجهی از تعدیل مالی به کاهش هزینهها در سرمایهگذاریهای عمومی و حمل و نقل بین استانی متکی بوده که بهراحتی قابل تحمل نخواهد بود. دوم این است که یکی از مکانیسمهای مرکزی آرژانتین برای کاهش تورم، بهثبات رساندن نرخ ارز پزو بوده که هزینه واردات را کاهش میدهد و سطح کلی قیمتها را قابل کنترل میکند. اما این الگوی کاملاً آشنا در شیوه «تثبیت بر اساس نرخ ارز»، رسیدن به کاهش تورم به قیمت افزایش بسیار زیاد کسری تجاری، به لطف جهش قابلپیشبینی در واردات است. این به نوبه خود ذخیره ارز خارجی را مشکل میکند که آسیبپذیری بزرگی برای کشورهایی مانند آرژانتین است که در ابتدا دلار کمیاب است. آرژانتینیها با احساس خطر کاهش ارزش پول، اخیراً به خرید دلار در مقادیر فزایندهای روی آوردهاند.
انتخاباتها در آمریکای جنوبی میتوانند مشخصههای شبهآونگی باشند. دوران 2021-2022 چرخشی به سمت چپگرایان یا «موج صورتی» ایجاد کرد که منجر به پیروزی بوریک در شیلی، پترو در کلمبیا، لولا در برزیل و کاستلو در پرو شد. این امکان وجود دارد که در این دوره از انتخاباتها آونگ به سمت راستگرایان بچرخد. به همین ترتیب اعتماد بازار درباره امور مالی عمومی در منطقه چنانچه سیاستهای منطقه بهطور مبهمی شبهمیلی باشد، ممکن است تقویت شود.
با این حال، تصمیم ترامپ برای اعمال تعرفههای 50درصدی بر واردات از برزیل هدیهای سیاسی به رئیسجمهور لولا بود و متعاقباً امیدهای فرماندار سائوپائولو، نامزد احتمالی راستگرایان در انتخابات اکتبر آینده را از بین برده است. و در کلمبیا، در حالی که محبوبیت رئیسجمهور پترو به 29درصد کاهش پیدا کرده، هویت جانشین او در میان نامزدهایی که تعداشان به 70 نفر میرسد، نامشخص است.
از قضا کشورهای آمریکای جنوبی که کمترین نیاز را به تعدیل مالی دارند، بیشتر به سمت راستگرایان متمایل میشوند. هم نامزدهای راست افراطی و هم راست میانه پیش از انتخابات شیلی در ماه نوامبر هماکنون در نظرسنجیها عملکرد خوبی دارند. در مورد انتخابات پرو هنوز باید منتظر ماند اما ممکن است به سمت رئیسجمهوری راستگرا برود. دونالد ترامپ هماکنون بر حمایت متحدان منطقهای از میلی در آرژانتین گرفته تا بوکولهله در السالوادو تا نوبوا در اکوادور حساب کرده است.