طی هفتههای اخیر انتقاداتی متوجه نحوه اداره سیاست خارجی توسط دولت بوده است. برخی از غلبه نوعی بلاتکلیفی و بیهدفی و بیتصمیمی سخن میگویند. برخی نیز بر آناند که موضوع در سطوح راهبردی مطرح است و نباید آن را به حد اختیارات وزارت خارجه که بیشتر جنبه سیاستی و تاکتیکی دارد، تقلیل داد.
طی ده سال گذشته بسیار در مورد برجام سخن گفته شدهاست اما در پرتو اظهارات نادرست و اتهامات ناروا لازم به یادآوری است که برجام حاصل اجماع کمسابقهای در کل نظام بود.
شاید برای سنجش میزان موفقیت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در دورههای اخیر هیچ سنجهای دقیقتر از نحوه برخورد دنیا با موضوع سه جزیره ایرانی ابوموسی، تنب کوچک و تنب بزرگ وجود نداشتهباشد.
با توجه به بازگشت قطعنامههای ششگانه شورای امنیت علیه ایران، اکنون سوال این است که پاسخ ایران چه میتواند باشد. هر پاسخی باید با هدف پیشبرد منافع ملی و تقویت امنیت ملی باشد و جنبه واکنشی محض نداشته باشد.
با تلاش کشورهای اروپایی برای فعال کردن سازوکار ماشه، تلاش جمعی در داخل کشور برای متهم کردن تیم مذاکرهکننده برجام و بهویژه دکتر ظریف در مورد قرار گرفتن این سازوکار در قطعنامه ۲۲۳۱ اوج گرفته است. این جمع مدعیاند که موافقت تیم مذاکرهکننده برجام با پذیرش مکانیسم ماشه ناشی از اعتماد به طرف مقابل یا بیدانشی و ناآگاهی یا نخواندن متن یا حداقل اشتباه تیم مذکور بوده است.
در شرایطی که سه روز بیشتر تا تاریخی که سه کشور اروپایی برای ارسال نامه مربوط به فعال کردن مکانیسم ماشه به شورای امنیت اعلام کردهاند، باقی نیست و ظاهراً مذاکرات اخیر ایران با فرانسه، آلمان و انگلیس نتیجهای نداشته، اکنون نگاهها تنها بر پیشنویس قطعنامهای متمرکز است که از سوی روسیه به شورای امنیت داده شده است.
تحول نویدبخش این است که طی چند سال اخیر گفتوگو در درون جامعه ما سرعت و گستردگی کمسابقهای یافته و یکی از موضوعات گفتوگو تحولات و وقایع اثرگذار در تاریخ معاصر ایران است.
جنگ تجاوزکارانهای که به کشور تحمیل شده بود، نهایتاً با درایت و واقعبینی مقامات ما متوقف شد.
بعد از دور چهارم مذاکرات، برخی از رسانهها در داخل و خارج به آنچه که «کنسرسیوم بینالمللی غنیسازی» نامیده میشود، بهعنوان یک راهحل محتمل و گرهگشا پرداختهاند.
هیچ شاهی، حتی رضاشاه، هیچگاه فرمان عزل نخستوزیر صادر نمیکرد. اگر شاه میتوانست نخستوزیر عزل کند، پس مشروطه برای چه بود؟ در نظامهای پارلمانی از انگلیس تا میکرونزی کجا یک شاه نخستوزیر عزل کردهاست؟
