اندیشکده‌ها

پارادایم شیفت آرژانتین

پیروزی خاویر میلی بر نامزد حزب پرونیست در انتخابات ریاست‌جمهوری آرژانتین، یک پیروزی کاملاً قاطع بود. مایلی با کسب 11 امتیاز و تقریباً در تمامی حوزه‌های انتخاباتی پیروز شد. او از حمایت جوانان و همه طبقات اقتصادی-اجتماعی، از جمله حمایت قوی طبقات متوسط و پایین برخوردار بود. میلی با شعار از میان برداشتن روند‌های اقتصادی از مشتری محوری دولتی که توسط خوان پرون در آرژانتین بنا نهاده شده بود، در انتخابات پیروز شد. این ترتیبات اقتصادی هشتاد سال است که بر آرژانتین حاکم است. در واقع، میلی، شعار یک تغییر پارادایم را مطرح کرده و آن چیزی نیست جز بازگرداندن آرژانتین به سنت‌های کلاسیک لیبرال که یک قرن پیش این کشور را به یکی از ثروتمندترین کشورهای جهان تبدیل کرد. سخنرانی‌های مبارزات انتخاباتی او بر اهمیت آزادی متمرکز بود. آزادی موضوعی در آرژانتین است که مدت‌هاست به واسطه افزایش حجم دولت و دخالت‌هایش تضعیف شده است. میلی پیوسته تعریف خود از لیبرالیسم (به معنای کلاسیک) را براساس تعریف لیبرال برجسته آرژانتینی آلبرتو بنگاس لینچ ارائه می‌کرد. میلی از بنگاس به‌عنوان قهرمان ملی یاد کرده است. بنگاس معتقد است: «لیبرالیسم احترام نامحدود به سبک زندگی دیگران است. مادامی که این روش زندگی براساس اصل عدم خشونت و تجاوز به حقوق دیگران و دفاع از حق حیات، آزادی و مالکیت خصوصی باشد». میلی با در نظر گرفتن ایده‌های بنگاس، شعار کوچک کردن دولت و گسترش نقش بخش خصوصی و جامعه مدنی را مطرح کرده است. در عرصه عمل او طرفدار کاهش هزینه‌های عمومی و کاهش مالیات است. او گفته قصد دارد بانک مرکزی را منحل کرده و در عوض آن، به دنبال تجارت آزاد برود. او همچنین شعار رفع موانع بوروکراتیک، اصلاح مدیریت دولتی، انعطاف‌پذیری در بخش اشتغال و اصلاحات آموزشی مطرح کرده است. آیا او قادر به انجام این برنامه بلندپروازانه خواهد بود؟ این کار آسان نخواهد بود. اقتصاد آرژانتین در بحران است و دولت قبلی یک بمب ساعتی اقتصادی به جا گذاشته است که دولت آینده باید با آن مقابله کند. آرژانتین نرخ تورم سالانه بالای 140 درصد، کسری مالی بیش از 5‌درصد تولید ناخالص داخلی (یا حدود 10‌درصد تولید ناخالص داخلی بسته به نحوه اندازه‌گیری آن)، فقر بالای 40 درصد، بانک مرکزی ورشکسته، نرخ بهره بیش از 130‌درصد دارد. بدهی دولت در بالاترین سطح تاریخی خود قرار دارد و هزینه‌های عمومی بسیار بالا است. هرگونه تعدیل هزینه‌ها که شامل افزایش قابل‌توجه قیمت بنزین، برق، حمل و نقل و غیره باشد، سخت خواهد بود. علاوه بر این، میلی از حمایت کنگره برخوردار نیست. حزب او تنها سی و هشت نماینده در مجلسی متشکل از 257 نماینده دارد. از هفتاد و دو سناتور، تنها هفت تن از حزب او هستند. ائتلاف احتمالی او هم از اکثریت در مجلس نمایندگان یا سنا برخوردار نیست. میلی یک مأموریت مردمی دارد و سعی خواهد کرد از آن برای تبلیغ برنامه خود استفاده کند. اما مسلم است که اپوزیسیون در قوه مقننه، دادگاه و خیابان مانع او خواهند شد. او در مورد آنچه که می‌تواند به دست آورد با محدودیت‌های سیاسی آشکاری روبه‌رو خواهد شد. اما او قادر به ایجاد تغییرات مهم خواهد بود. او به‌عنوان رئیس‌جمهور می‌تواند برخی از مقررات دولت قبلی را لغو کند. او می‌تواند تنها با امضای یک دستور قیمت‌ها را آزاد کند و به مرور زمان از شر کنترل سرمایه خلاص شود. او می‌تواند یارانه‌ها را قطع کند و با یک حکم تعداد وزارتخانه‌ها را کاهش دهد. اما آیا او می‌تواند پیشنهاد اصلی اقتصادی‌اش یعنی جایگزینی پزو با دلار را عملی کند؟ این نیز باید از سد کنگره عبور کند. اما با بدتر شدن بحران اقتصادی، اصلاحات نیز از نظر سیاسی امکان‌پذیرتر می‌شود. همانطور که میلی و تیمش به‌خوبی می‌دانند، دلاری‌شدن یک اصلاح اساسی است، زیرا سیاست‌های پولی غیرمسئولانه را حذف کرده، محدودیت‌هایی را برای سیاست‌های مالی بی‌محتوا ایجاد کرده و پایه‌ای برای اصلاحات ضروری دیگر می‌سازد. اگر میلی فقط بتواند دلاریزه کردن اقتصاد را پیاده کند، باز هم دستاورد بزرگی حاصل کرده است. با این حال، آنچه میلی تا به حال به آن دست یافته، نشان می‌دهد که آرژانتین دچار تغییرات قابل توجهی شده است.