زندهباد سینمای مستقل/اسکار برای ایران، آنورا، برودی و دیگران
داستان «آنورا»ی بیکر در مورد یک رقصنده است که با پسر یک الیگارش روسی فرار میکند. این فیلم با بودجه تنها شش میلیون دلار ساخته شد که رقمی بسیار پایین در قیاس با دیگر رقبای خود بود.

در مراسم اسکار 2025 که یکشنبهشب 2 مارس (بامداد دوشنبه 13 اسفندماه) برگزار شد، جوایز اصلی ازجمله بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین فیلمنامه، بهترین تدوین و بهترین بازیگر نقش اول زن، به فیلم مستقل «آنورا» رسید تا بهنوعی سال 2024 میلادی در سینما یادآور فیلم سیندرلایی استریپ کلابی «آنورا» باشد؛ فیلمی که شروع ماجراجوییهایش از تابستان سال گذشته و کسب جایزه نخل طلایی کن آغاز شد و تا دریافت بالاترین جایزه مراسم اسکار رسید.
داستان «آنورا»ی بیکر در مورد یک رقصنده است که با پسر یک الیگارش روسی فرار میکند. این فیلم با بودجه تنها شش میلیون دلار ساخته شد که رقمی بسیار پایین در قیاس با دیگر رقبای خود بود. اعضای آکادمی اسکار امسال ترجیح دادند چشم خود را به روی فیلمهای پرخرجی مثل «شرور» یا «تلماسه: قسمت دوم» ببندند و در عوض «آنورا» را به مجموعهای از برندگان بهترین فیلم مستقل چندسال اخیر سینما ازجمله «همهچیز همهجا بهیکباره»، «کُدا» و «سرزمین خانه بهدوشان» اضافه کنند.
شان بیکر و «آنورا» برای صنعت سینما که بهواسطه سرویسهای استریم دچار دگرگونی شده و بهدلیل آشفتگیهای اقتصادی تحت تاثیر قرار گرفته، مظهر نوعی خلوص سینمایی بوده است. شان بیکر در هنگام دریافت یکی از چندین جایزهای که یکشنبهشب کسب کرد، در ستایش سالنهای سینما گفت: «کجا عاشق فیلمها شدیم؟ در سالن سینما. فیلمسازان باید به ساختن فیلم روی پرده بزرگ ادامه دهند.»
بیکر با کسب چهار جایزه اسکار در مراسم اسکار امسال، به رکورد والت دیزنی که در سال 1954 برای چهار فیلم مختلف در یک شب برنده اسکار شد، رسید. جالب اینجاست مشهورترین فیلم بیکر پیش از «آنورا»، فیلم «پروژه فلوریدا» نام دارد که اتفاقاتش در یک متل کمهزینه در فلوریدا در سایه دیزنیلند رخ میدهد. بیکر در ستایش سینمای مستقل نیز در سالن مراسم، چنین جملهای را بر زبان آورد: «زندهباد سینمای مستقل!»
اسکار برای سینمای ایران
یکی از شگفتیهای اسکار امسال برای مردم ایران و سینمادوستان ایرانی این بود که کام علاقهمندان فیلم در ایران را شیرین کرد. انیمیشن کوتاه «در سایه سرو»، ساخته دو سینماگر ایرانی یعنی شیرین سوهانی و حسین ملایمی محصول کانون پرورشی فکری کودکان و نوجوانان توانست جایزه اسکار بهترین انیمیشن کوتاه امسال را دریافت کند تا سینمای ایران بعد از اصغر فرهادی دوباره مورد توجه قرار بگیرد.
ملایمی و سوهانی بهدلیل نداشتن ویزا تا روز قبل از برگزاری مراسم، حضورشان در هالهای از ابهام بود. نکته عجیب اینکه آنها تنها سهساعت قبل از آغاز مراسم اسکار به لسآنجلس رسیدند. این دو سینماگر جوان ایرانی بعد از دریافت جایزه اسکار نطق خود را چنین آغاز کردند: «خیلی سوررئاله، شاید باورتون نشه، هواپیمای ما سه ساعت پیش در لسآنجلس به زمین نشست، ضمن اینکه تا دیروز ویزا نداشتیم و کاملاً هم ناامید بودیم، اما حالا در برابر این جمعیت هستیم و این یک معجزه است.» ملایمی در بخش دیگری از سخنرانی اسکار خود گفت: «ما این فیلم و این جایزه ارزشمند را به تمام کسانی که همچنان در نبردهای درونی و بیرونی خود با شجاعت مبارزه میکنند و هیچکس از آنها باخبر نیست، تقدیم میکنیم مخصوصاً هموطنان ایرانیمان که هنوز در سختی بهسر میبرند.»
آدرین برودی و بازهم بازمانده هولوکاست
آدرین برودی، بازیگر آمریکایی یکشنبهشب توانست بعد از بیش از 20 سال دوباره نامزد اسکار شود و دوباره این جایزه باارزش را دریافت کند و جالب اینجاست که بازهم برای ایفای نقش یک بازمانده هولوکاست. برودی با این کار به رکوردی تاریخی دست پیدا کرد او به تنها بازیگر مرد تاریخ سینما بدل شد که با تنها دو نامزدی نقش اول مرد دو بار این جایزه باارزش را دریافت کرده است. از نظر تعداد جایزه اسکار، برودی حالا به صف بازیگران بزرگ دواسکاری تاریخ سینما مانند مارلون براندو، گری کوپر، فردریک مارچ، اسپنسر تریسی، شان پن، تام هنکس، داستین هافمن و... پیوسته است.
آدرین برودی که برای دومینبار با یک نقش بازمانده از هولوکاست برنده جایزه اسکار شد، نطق خود را هم به موضوع جنگ و آسیبهای آن اختصاص داد. او گفت: «من بار دیگر اینجا هستم تا آسیبهای طولانیمدت، پیامدهای جنگ و ظلمِ سیستماتیک، یهودستیزی، نژادپرستی و... را نشان دهم. من برای جهانی سالمتر و شادتر دعا میکنم. اگر گذشته میتواند چیزی به ما بیاموزد این است که نگذاریم نفرت از کنترل خارج شود.»
بهترین بازیگر زن
برخلاف جایزه بهترین بازیگر مرد که آکادمی اسکار ترجیح داد بازیگر کهنهکار را دوباره انتخاب کند و از بازیگر جوان تحسینشده از سوی انجمن بازیگران آمریکا یعنی تیموتی شالامی و نقش باب دیلن چشمپوشی کرد، در بخش بهترین بازیگر زن، این اتفاق برعکس رخ داد. بسیاری انتظار میکشیدند تا دمی مور، بازیگر کهنهکار هالیوود که سابقه شهرتش به حدود 35 سال پیش و فیلم «روح» میرسد، سرانجام این جایزه را دریافت کند ولی اسکار درنهایت به مایکی مدیسون، بازیگر 25 ساله فیلم «آنورا» رسید. مدیسون در نطق دریافت اسکار خود به جامعهای که نقششان را بازی میکند، ادای احترام کرد. او در این فیلم، نقش یک کارگر جنسی را که عاشق یک الیگارش روس میشود، بازی کرده بود.
دست فرانسه باز هم از اسکار کوتاه ماند
در اوایل فصل جوایز سینمایی، بهنظر میرسید کشور فرانسه بعد از سهدهه ناکامی سرانجام به جایزه اسکار بهترین فیلم بینالملل نزدیک شده است؛ اتفاقی که در اثر تغییرات متعدد کمیتههای انتخاب فیلم تااندازهای ممکن شده بود. بااینحال با حواشیای که برای فیلم «امیلیا پرز» نماینده کشور فرانسه و بازیگر زن آن رخ داد بهیکباره ورق برگشت و فیلم شانس خود را در اغلب بخشها ازجمله بهترین فیلم بینالملل از دست داد. در این بخش جایزه اسکار سرانجام به فیلم برزیلی «من هنوز اینجا هستم» ساخته فیلمساز مشهور سینما، والتر سالس رسید. این فیلم داستان مقاومت مردم در دوران دیکتاتوری نظامی در کشور برزیل است.
اسکار مکمل مرد و زن
اسکار نقش مکمل مرد امسال به کیران کالکین، بازیگر آمریکایی برای ایفای نقش نوه یک بازمانده از هولوکاست در فیلم «یک درد واقعی» رسید. کالکین در نقش بنجی بازی میکند که با پسرعموی خود به لهستان میروند تا در قالب یک تور گردشگری ضمن آشنایی با مکانهای تاریخی لهستان در دوران جنگ جهانی دوم، به محل سابق زندگی مادربزرگ خود سر بزنند.
فیلم «یک درد واقعی» همچون «آنورا» اثری کمخرج بود که برای اولینبار در جشنواره ساندنس به نمایش درآمد. اسکار نقش مکمل زن نیز به زویی سالدانا، برای ایفای نقش در فیلم جنجالی «امیلیا پرز» رسید. سالدانا در هنگام سخنرانی همراه با اشک خود گفت: «از آکادمی اسکار تشکر میکنم که شجاعت و قدرت زنی مانند ریتا را بهرسمیت میشناسد.» سالدانا همچنین به همه رقبایش ازجمله فلیسیتی جونز و ایزابل روسلینی، ادای احترام کرد و آنها را الهامبخش خود خواند.
جوایز مهم دیگر
جوایز بهترین مستند بلند و بهترین انیمیشن بلند نیز بهترتیب به فیلم «جز این سرزمین جایی نیست» و انیمیشن «جریان» رسید. مستند «جز این سرزمین جایی نیست» درباره همکاری بین یک فعال فلسطینی و یک روزنامهنگار اسرائیلی، در بحبوحه درگیریها در کرانه باختری است. انیمیشن بدون دیالوگ «جریان» نیز داستان یک گربه، یک سگ، برگچهخوار و لمور دمحلقهای در دنیایی پساانسانی است و درباره تلاش این موجودات برای زندهماندن است.
جای خالی آلن دلون در کلیپ یادبود درگذشتگان
از اوایل دهه 90 میلادی بخشی به مراسم اسکار اضافه شد که در آن، هرساله به درگذشتههای سینما در آن بازه ادای احترام میشود. به سنت همیشه امسال نیز این ویدئو با ادای احترام به نامهای مهم سینمایی که در یکسال گذشته از دنیا رفتهاند، در مراسم پخش شد. در این ویدئو به بزرگانی چون مگی اسمیت، جینا رولندز، راجر کورمن، کریس کریستوفرسون، شلی دووال، دیوید لینچ و جین هکمن ادای احترام شد. در فضای مجازی البته بسیاری از علاقهمندان سینما به فراموش کردن چهرههای شاخصی چون آلن دلون یا الیویا هاسی (بازیگر فیلم «رومئو و ژولیت») اعتراض کردند.