ساز مخالف ایالاتمتحده / نگاهی به حواشی سومین اجلاس هوش مصنوعی و اتفاقات مهم آن
در روزهای اخیر، پاریس میزبان نمایندگان کشورهای مختلف بود تا با هم درباره آینده هوش مصنوعی و نحوه حکمرانی این فناوری نوظهور بحث و گفتوگو کنند

در روزهای اخیر، پاریس میزبان نمایندگان کشورهای مختلف بود تا با هم درباره آینده هوش مصنوعی و نحوه حکمرانی این فناوری نوظهور بحث و گفتوگو کنند؛ نشستی که هم کمی چاشنی تهدید داشت، هم بیانیه پایانیاش نتوانست توجه تمام کشورها را جلب کند و بریتانیا و ایالاتمتحده از امضای آن خودداری کردند، با حواشی گوناگونی همراه بود. حاشیههایی که نشان میداد حضور دونالد ترامپ در رأس سیاستگذاری آمریکا تا چه میزان میتواند بر روندها و اتفاقات تأثیر بگذارد. در گزارشی که گاردین از اتفاقات مهم این نشست منتشر کرده، میتوان این اثرگذاری را بهوضوح مشاهده کرد.
هشدار آمریکا برای مشارکت با چین
در سومین نشست سالانه هوش مصنوعی که به میزبانی پاریس برگزار شد، رهبران سیاسی و تجاری جهان حضور داشتند تا با یکدیگر درباره این فناوری که باعث تنش در سراسر جهان شده و نحوه حکمرانی آن گفتوگو کنند.
به گزارش گاردین، امانوئل مکرون که این اجلاس را با مونتاژی از دیپفیکهای خود آغاز کرد، به پتانسیل هوش مصنوعی برای ایجاد «اختلال» اشاره داشت. سخنرانی معاون رئیسجمهور ایالاتمتحده، جی.دی.ونس، نمادی از اجماع شکستخورده در مورد چگونگی بهکارگیری و توسعه هوش مصنوعی بود. ونس در سخنرانی خود در «گراند پله» پاریس بهصراحت اعلام کرد که مقررات جهانی یا تمرکز بیش از حد بر امنیت، این کشور را از توسعه فناوری منع نخواهد کرد.
او در این باره گفت که ما به سیستمهای نظارتی بینالمللی نیاز داریم که بهجای خفهکردن هوش مصنوعی، آن را تقویت کنند. ونس بهویژه این نکته را به دوستان اروپاییاش متذکر شد که به این اتفاق جدید بیش از اینکه با ترس و تردید نگاه کنند، خوشبین باشند.
در صحبتهای ونس، چنانکه انتظار میرفت، چین نیز به چالش کشیده شد. ونس که در حضور معاون نخستوزیر چین، ژانگ گواچینگ صحبت میکرد، به همتایان خود نسبت به همکاری با رژیمهای «اقتدارگرا» هشدار داد و اشاره آشکار او نیز به پکن بود. او گفت، برخی از ما از تجربه مشارکت با آنها آموختهایم که این همکاری بهمعنای زنجیر کردن ملت شما به یک ارباب مستبد است که بهدنبال نفوذ، حفاری و تصرف زیرساختهای اطلاعاتی است.
سخنرانی ونس که چند هفته پس از اینکه «دیپسیک» چین با مدل قدرتمند جدید خود، سرمایهگذاران آمریکایی را آشفته کرد، ایراد شد، بهوضوح نشان میدهد که ایالاتمتحده مصمم است رهبر جهان در حوزه هوش مصنوعی باقی بماند. باتوجه به تحرکات چین و شرکتهای هوش مصنوعی این کشور، بهنظر میرسد شاهد رقابتی سنگین و خونین باشیم.
ایالاتمتحده امضاء نکرد، بریتانیا همراهی کرد
باتوجه به شخصیت و دیدگاه متفاوت ونس، جای تعجب نداشت که ایالاتمتحده زیر بار امضای بیانیه دیپلماتیک در مورد هوش مصنوعی «شامل و پایدار» که در پایان اجلاس منتشر شد، نرود. اما بریتانیا، بهعنوان یکی از بازیگران اصلی توسعه هوش مصنوعی در اروپا نیز از امضای این بیانیه امتناع کرد و اظهار داشت که این سند در پرداختن به حاکمیت جهانی هوش مصنوعی و تأثیر این فناوری بر امنیت ملی بهاندازه کافی پیش نرفته است. عدم دستیابی به اجماع بر سر یک سند بهظاهر غیرقابل بحث، نشان میدهد برای رسیدن به حکمرانی معنادار جهانی هوش مصنوعی، باید چشماندازی دورتر را متصور شد.
اولین اجلاس، در «بلچلی پارک» بریتانیا در سال 2023، حداقل به توافقی بین کشورهای بزرگ و شرکتهای فناوری در مورد آزمایش هوش مصنوعی - البته بهصورت داوطلبانه - دست یافت. گردهماییهای که در بلچلی و یکسال بعد در سئول برگزار شدند، توانستند به توافقی دقیق دست یابند، اما نشانههایی حتی در شب افتتاحیه گردهمایی سوم وجود داشت که نشان میداد این اتفاق اینبار رخ نخواهد داد. مکرون در سخنرانی خوشامدگویی خود از سرمایهگذاران و شرکتهای فناوری دعوت کرد تا فرانسه و اروپا را بهعنوان قطبهای هوش مصنوعی ببینند و در عین حال بر تمرکز دونالد ترامپ بر سوختهای فسیلی اشاره داشت که نشان میداد چندان به مذاق ایالاتمتحده خوش نخواهد آمد.
مکرون با اشاره به مصرف گسترده انرژی مورد نیاز هوش مصنوعی گفته بود که فرانسه بهدلیل اتکا به انرژی هستهای میتواند جای مناسبی برای توسعه این فناوری باشد. او در این سخنرانی افزوده بود: «من یک دوست خوب در آن سوی اقیانوس دارم که میگوید؛ «مته عزیزم! از مته استفاده کن.» اما اینجا به حفاری نیازی نیست. دوشاخه عزیزم، دوشاخه برق در دسترس است.»
با این وجود، هنری دی زوئتی، مشاور سابق ریشی سوناک (نخستوزیر سابق بریتانیا) در حوزه هوش مصنوعی در توئیتی اشاره کرده بود که همراهی کردن ایالاتمتحده در امضاء نکردن بیانیه، بهنوعی نشاندهنده حسن نیت بریتانیا در برابر رئیسجمهور جدید آمریکاست.
بیتوجهی به هوش مصنوعی بسیار هوشمند
مسئله «ایمنی» که در رأس دستور کار اجلاس بریتانیا بود، بهرغم ابراز نگرانیهای مداوم در پاریس، در خط مقدم موضوعات قرار نداشت. یوشوا بنجیو، دانشمندی که به پدرخوانده هوش مصنوعی شهرت دارد، به گاردین در پاریس گفت که جهان به پیامدهای هوش مصنوعی بسیار هوشمند توجهی ندارد. او گفت: «ما یک مانع ذهنی روی این ایده داریم که ماشینهایی وجود خواهند داشت که از ما باهوشتر باشند.» سر دمیس هاسابیس، رئیس واحد هوش مصنوعی گوگل، پس از عدم توافق بر سر بیانیه، خواستار اتحاد کشورها در مواجهه با هوش مصنوعی شد. او گفت: «فوقالعاده مهم است که جامعه بینالملل به گردهمایی و بحث در مورد آینده هوش مصنوعی ادامه دهد. همه ما باید در مورد آیندهای که برای ایجاد آن تلاش میکنیم، همصفحه باشیم.»
او با اشاره به سناریوهای بالقوه نگرانکننده مانند رفتار فریبکارانه سیستمهای هوش مصنوعی قدرتمند، افزود: «این نگرانیها دور از ذهن نیستند و به یک جغرافیای خاص محدود نمیشوند. اینها نگرانیهای جهانی هستند که به همکاری متمرکز و بینالمللی نیاز دارند.» گذشته از مسئله «ایمنی»، برخی از موضوعات کلیدی در این اجلاس مورد توجه قرار گرفتند.
آن بوورو، نماینده مکرون در این اجلاس، گفت که مسیر زیستمحیطی فعلی هوش مصنوعی «ناپایدار» است، درحالیکه کریستی هافمن، دبیر کل اتحادیه جهانی UNI (یک اتحادیه جهانی در زمینه مهارت و خدمات است که اتحادیههای کارگری ملی و منطقهای را متحد میکند و در 150 کشور به نمایندگی از 20 میلیون کارگر فعال است) ابراز نگرانی کرده که هوش مصنوعی میتواند با افزایش بهرهوری و کنار زدن کارگران، به «موتور نابرابری» بدل شود.
دیپسیک؛ بهترین اثر چینی
در این اجلاس، اشارات بسیاری به سرعت تغییرات در این حوزه شد. هاسابیس گفت که با هوش مصنوعی عمومی -سیستمهای هوش مصنوعی که در هر کار فکری با انسانها مطابقت دارند یا از آنها فراتر میروند- شاید پنج سال یا کمی بیشتر فاصله داشته باشیم.
داریو آمودی، مدیرعامل شرکت هوش مصنوعی آنتروپیک نیز پیشبینی کرده بود تا سال 2026 یا 2027، سیستمهای هوش مصنوعی مانند کشور جدیدی با جمعیتی از نوابغ در صحنه جهانی ظاهر شوند. آمودی همچنین هشدار داد که هوش مصنوعی پیشرفته میتواند سببساز «بزرگترین تغییر در بازار کار جهانی در تاریخ بشر» باشد.
با وجود اینکه لیانگ ونفنگ، بنیانگذار دیپسیک در اجلاس پاریس شرکت نکرده بود، اما دستاوردهای این شرکت به بحث گذاشته شد. هاسابیس گفت: «دیپسیک احتمالاً بهترین اثری است که من از چین دیدهام. بااینحال، هیچ پیشرفت علمی واقعی در آنجا وجود ندارد.» با وجود هشدارهای ونس در سخنرانیاش، گواچینگ نیز از تمایل چین به همکاری با سایر کشورها برای حفاظت از امنیت و بهاشتراکگذاشتن دستاوردهای هوش مصنوعی خبر داد.
بهنظر میرسد با پیشرفت هوش مصنوعی و مشخص شدن دامنه توانمندیهایش و بهتبعآن، ثروت و قدرتی که میتواند ایجاد کند، کشورها بهمرور در حال ازدستدادن علاقه خود به همکاریهای مشترک هستند و تبعات منفی این فناوری نیز در اذهان کمرنگ شده و کماهمیت جلوه داده میشود.
عکس: AP