استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر؛
تجهیزات ایمنی معادن وارداتی هستند/ برای خرید تجهیزات باید با دنیا تبادلات مالی داشته باشیم
به گفته رئیس پیشین سازمان نظام مهندسی معدن ایران در حالی که لایه‌های زغال سنگی ایران به دلیل ویژگی‌های طبیعی امکان کار مکانیزه را پایین می‌آورند و در بیشتر معادن زغال سنگی حضور نیروی انسانی اجتناب‌ناپذیر است، گران بودن تجهیزات ایمنی و ضعف نظارت سازمان‌های دولتی به تلفات مکرر در معادن ایران می‌انجامد.
هرمز ناصرنیا، استاد دانشگاه صنعتی امیرکبیر و رئیس پیشین سازمان نظام مهندسی معدن ایران در گفت‌وگو با خبرنگار ایلنا درباره آنچه به وقوع مکرر حوادث معدنی در ایران می‌انجامد، توضیح داد: تجهیزاتی که برای ایمن‌سازی معادن زغال سنگ مورد استفاده قرار می‌گیرد تجهیزات ضدانفجاری هستند که به دلیل شمار محدود معادن زغال سنگ در ایران تولید آنها در داخل کشور به صرفه نیست و در نتیجه برای تامین آنها باید حتما از تولیدکنندگان خارجی خرید شود، همچنین هر گونه تجهیزی که در معادن ایران استفاده می‌شود باید گواهینامه استاندارد ضدانفجار داشته باشد؛ در خرید خارجی معدن‌دار هزینه زیادی را متحمل می‌شود و علاوه بر این نبود امکان تبادلات مالی با خارج از کشور مانعی دیگر بر سر راه تامین تجهیزات است، ضمن اینکه در ایران نهادی که تاییدکننده این تجهیزات باشد وجود ندارد.
ناصرنیا در ادامه اظهار کرد: برای بررسی تعداد تلفات جانی معادن کشور باید به آمارهای وزارت صمت رجوع کرد.
وی در پاسخ به اینکه وزارت صمت مدت‌هاست آمار خود را به‌روز نکرده، گفت: وظیفه دولت راهبری، هدایت و برنامه‌ریزی است و ابزار انجام این امور هم آمار و اطلاعات است، بنابراین نبود آمار نقص بزرگی در بخش معدن و دیگر بخش‌ها محسوب می‌شود و اگر وزارت صمت این داده‌ها را در اختیار ندارد چگونه برنامه‌ریزی می‌کند؟
ضعف ایمنی به معادن محدود نمی‌شود
این استاد دانشگاه از گستردگی دامنه ناامنی در محیط کار در کشور گفت و ادامه داد: ضعف ایمنی در محیط کار تنها به معادن ایران محدود نمی‌شود، بررسی آمارهای وزارت کار از حوادث منجر به فوت کارگران ساختمانی نشان می‌دهد تعداد کارگران ساختمانی که سالانه بر اثر حادثه در محیط کار جان خود را از دست می‌دهند از تعداد کارگران معدنی هم بیشتر است این اتفاق به طور مستمر دارد رخ می‌دهد و هیچ کس هم به آنها رسیدگی نمی‌کند.
وی یادآور شد: همچنین حادثه در معادن هم تنها به معادن زغال سنگی محدود نمی‌شود و حتی در معادن روباز هم نیروی کار به دلیل ضعف ایمنی در معرض آسیب قرار دارد، نمونه آن ریزش معدن شازند اراک است که معدنی روباز بود، این حادثه تنها چند ماه پیش از حادثه معدن طبس اتفاق افتاد و جسد دو تن از حادثه‌دیدگان هنوز هم پیدا نشده است.
رئیس پیشین سازمان نظام مهندسی معدن ایران اظهار کرد: در همه جای جهان خطر جانی در معادن زیرزمینی به ویژه معادن زغال سنگ زیرزمینی از دیگر معادن محتمل‌تر است، به همین دلیل حساسیت‌ها در همه دنیا نسبت به ایمنی معادن بالاست و بر همین اساس در شماری از کشورهای اروپایی از جمله انگلیس و آلمان معادن زیرزمینی زغال سنگ بسته شدند چون حساسیت افکار عمومی نسبت حوادث جانی در این معادن بالا رفته بود.
نظارت در ایران ضعیف است
ناصرنیا در ادامه به نظارت ضعیف دستگاه‌های دولتی پرداخت و خاطرنشان کرد: ۳۰ تا ۴۰درصد سوخت نیروگاهی جهان را زغال سنگ تامین می‌کند و در ایران به دلیل دسترسی به گاز طبیعی میزان استخراج زغال سنگ بسیار کمتر از دیگر کشورهای استخراج‌کننده است، با این حال ایران به دلیل ضعف دسترسی به تجهیزات ایمنی و البته ضعف نظارت با وجود شمار کم معادن زیرزمینی زغال سنگ چنین تلفاتی تجربه می‌شود.
وی تاکید کرد: آیین‌نامه‌های ایمنی معادن که همگی ترجمه‌شده هستند به طور کامل تدوین‌شده و مشکل قانونی در ایمنی معادن وجود ندارد اما آنچه به این تلفات می‌انجامد ضعف در اجرای قوانین و نظارت بر اجرای آن است؛ متصدی نظارت دستگاه‌های دولتی و وزارتخانه‌های صمت و کار و سازمان نظام مهندسی هستند و این سازمان‌ها هستند که باید وظایف خود را به درستی انجام دهند تا از وقوع حوادث جانی در معادن جلوگیری شود. تصریح می‌کنم که نظارت در ایران ضعیف است و معادن ما چه روباز باشند و چه زیرزمینی همچنان مستعد بروز حوادثی هستند که جان نیروی کار را به خطر بیندازند.
ناصرنیا گفت: این ضعف در حالی وجود دارد که لایه‌های زغال سنگی ایران به دلیل ویژگی‌های طبیعی امکان کار مکانیزه را پایین می‌آورند و بنابراین در بیشتر معادن زغال سنگی حضور نیروی انسانی که استخراج را با دست انجام دهد، اجتناب‌ناپذیر است.
منبع: ایلنا
