بازخوردهای مجازی یک نشست

آیا یک چهره غیردولتی حاضر به دفاع از کنگره زنان تأثیرگذار هست؟

محمد رهبری/هادی صفری

پژوهشگران شبکه‌های اجتماعی

برگزاری «کنگره زنان تأثیرگذار» و انتشار تصاویر آن در روزهای گذشته، حاشیه‌های زیادی را در فضای عمومی کشور و شبکه‌های اجتماعی به‌دنبال داشته است. این کنگره، ابهامات زیادی را در ذهن بسیاری از مردم ایجاد کرده و انتقادات زیادی به آن مطرح شده است. در فضای توئیتر، بیش از 9هزار توئیت در این رابطه منتشر شده است که این توئیت‌ها در مجموع بیش از 400هزار بار لایک شده‌اند. داده‌ها نشان می‌دهد که این توئیت‌ها عمدتا جنبه انتقادی داشته و بیانگر آن است که این همایش حتی اعتماد فعالان مدنی، رسانه‌ای و سیاسی در داخل را نیز جلب نکرده است.
بررسی شبکه بازنشرهای توئیت‌های مربوط به برگزاری این کنگره نشان می‌دهد که حتی کاربران انقلابی، ارزشی و اصولگرا نیز حاضر به دفاع از این کنگره نشده‌اند. در مجموع حدود 25هزار کاربر، نسبت به این کنگره در قالب توئیت یا ریتوئیت واکنش نشان داده‌اند؛ همان‌گونه که در گراف زیر نیز مشخص است، تنها اقلیتی کوچک به دفاع از این کنگره برخاسته‌اند که حدودا 12درصد از شبکه را شامل شده‌اند و در سوی دیگر، 88 درصد از شبکه، اعم از اصلاح‌طلبان و کاربران میانه‌رو، تحول‌خواهان و مخالفان جمهوری اسلامی، نسبت به این کنگره انتقاد داشته‌اند.
بر همین اساس، کاربران اصلاح‌طلب حدود 23درصد از شبکه و کاربران مخالف جمهوری اسلامی حدود 65درصد از شبکه را شکل داده‌اند. این در حالی است که معمولا در موضوعات مشابه، کاربران ارزشی و حامی دولت انقلابی، در قیاس با اصلاح‌طلبان، سهم بیشتری از شبکه را به‌خود اختصاص می‌دهند اما حالا در این موضوع بسیاری از آنها سکوت کرده و موضعی نگرفته‌اند. امری که نشان می‌دهد این کنگره، که مشخص نیست با چه هزینه‌ای برگزار شده است، حتی برای بسیاری از فعالان انقلابی و اصولگرا نیز قابل دفاع نبوده است.
در میان این توئیت‌ها، سوالات و انتقادات مختلفی دیده می‌شود؛ برخی نسبت به حاضران این کنگره و میزان تأثیرگذاری آنها ابهاماتی را طرح کرده‌اند و برخی برگزاری این کنگره را در شرایطی که به زنان داخل کشور بی‌توجهی می‌شود تناقض‌آمیز دانسته‌اند. به‌طور مثال محمدحسین کریمی‌پور در توئیتی با 166 هزار بازدید و 11 هزار لایک، نوشته است: «زنِ تاثیرگذارِ امسال، بگمانم آن دخترک مظلوم‌ کُرد بود که آمد تهران مهمانی، بر نگشت طفلی. مرگ غریبانه‌اش، تاریخ ایران را ورق زد. تاثیر این شکلیست، عزیز جان!». یکی از توئیت‌های با بیشترین لایک را نیز حسین دهباشی نوشته است. او در توئیت‌اش که بیش از224هزار بازدید و 14هزار لایک گرفته، نوشته‌ای دارد که از ذکر آن خودداری می‌کنیم.
البته حواشی مربوط به این کنگره، صرفا محدود به انتقاد از حاضرین این کنگره نبوده است؛ معیار انتخاب کسانی که در این کنگره جایزه گرفته‌اند نیز محل بحث و سوال کاربران بوده است.
شاید بتوان گفت که مجموعه این سوالات و ابهامات یکی از دلایلی بوده است که حتی کاربران شاخص انقلابی و اصولگرا نیز حاضر به دفاع از این کنگره نشده‌اند. این در حالی است که سخنگوی دولت در توئیتی راجع به کنگره نوشته بود: «حضور وزرا، مقامات سیاسی و بانوان موثری از ۵ قاره و ۹۶ کشور جهان در همایش بانوان تاثیرگذار، نشان داد فارغ از رویکرد سیاست‌زده نهادهای بین‌المللی و نگاه‌های ابزاری به زن، ایران می‌تواند الگویی برای تبادل‌نظر پیرامون مسائل زنان باشد». حال سوال اینجاست که کنگره‌ای که در میان خود مردم این میزان ابهام و اعتراض در داخل را ایجاد کرده است، چگونه قرار است در عرصه بین‌المللی اثرگذار باشد؟ آیا دولت ارزیابی از نتایج این کنگره در میان خود مردم دارد؟ آیا نسبتی میان هزینه‌ها و نتایج این کنگره برقرار است؟