اندیشکدهها
راه نجات اردوغان

راه نجات اردوغان
تلفات انسانی در زلزله ترکیه حیرتانگیز است، اما تراژدیهایی از این دست پیامدهای سیاسیای به همان اندازه وخیم نیز به دنبال دارند. دنیایی که ما در آن زندگی میکنیم، چنین است. برای دولت ترکیه، زمینلرزهها یک اختلال بزرگ است: جدا از هزینههای اقتصادی آشکار، خطرات امنیتی و فرصتهایی در مناطقی که در مجاورت سوریه جنگزده قرار دارند و شورشیان کرد را در خود جای دادهاند، به همراه دارد. به همین منظور، وزارت خارجه ترکیه در 8 فوریه تایید کرد که ترکیه در تلاش است تا دو گذرگاه مرزی دیگر با سوریه را باز کند تا کمکهای بشردوستانه بیشتر وارد این کشور شود. تعداد گذرگاهها قبل از زلزله از چهار به یک گذرگاه کاهش یافته بود زیرا دمشق و متحدانش در مسکو نگران بودند که ایالاتمتحده و ترکیه از آنها برای ارسال کمک به مخالفان استفاده کنند. این زمینلرزهها به گذرگاهی که باز مانده بود، آسیب رساند. ترکیه ماههاست در تلاش برای اصلاح روابط با سوریه بوده است، بنابراین باز کردن گذرگاههای بیشتر راهی مفید برای ایجاد پلهای روابط بین دو کشور خواهد بود. با این حال، اکنون انتظار میرود که تعداد بیشتری از سوریها پس از زلزله به ترکیه پناه
ببرند. این تنها به فهرست مسائل داخلی میافزاید که دولت رجبطیباردوغان، رئیسجمهور ترکیه در تلاش برای حل آن است. عملکرد ضعیف اقتصادی در چند سال گذشته نارضایتی سیاسی زیادی از جمله دشمنی مردم ترکیه با 4 میلیون پناهجوی سوری در کشور را ایجاد کرده است؛ به همین دلیل بوده است که ترکیه در وهله اول به دنبال برقراری مجدد روابط دیپلماتیک با دمشق بود.
اگر آنکارا بتواند از موضوع پناهجویان برای تقویت روابط دیپلماتیک با اروپا استفاده کند، امیدهایی برای آنکارا وجود دارد. از سال 2012، اتحادیه اروپا نزدیک به 4 میلیارد دلار کمک بشردوستانه به ترکیه برای کمک به پناهجویان از سوریه، عراق، افغانستان و جاهای دیگر ارسال کرده است. این کمکها و کمکهای امنیتی نکات مهمی در مذاکرات بین آنکارا و بروکسل هستند. پس از وقوع زمینلرزه، اتحادیه اروپا ذخایر استراتژیک نجات خود را بسیج کرد و بودجه اضافی 21.3 میلیون دلاری را برای کمکهای بشردوستانه اضطراری اعلام کرد. علاوه بر این، سوئد در حال حاضر ریاست اتحادیه اروپا را برعهده دارد و پیوستن این کشور به ناتو به رای ترکیه بستگی دارد. ترکیه تهدید کرده است که عضویت سوئد را به دلیل مواضعش در قبال مسئله کردها وتو خواهد کرد. سوئد سابقه خوبی در ارائه کمکهای بشردوستانه دارد و جزو اولین کشورهایی بود که به ترکیه کمک کرد و تیمهای نجات، مهندسان عمران و کارشناسان فناوری اطلاعات و تدارکات را برای کمک به تلاشهای بازیابی اعزام کرد. در داخل کشور، دولت ترکیه میداند که ماههای سختی در پیش است. وضعیت اضطراری سهماهه قبلاً در مناطق زلزلهزده اعلام
شده است و این احتمال را نمیتوان رد کرد که از آن برای اهداف سیاسی استفاده شود. از این گذشته، اردوغان برای انتخاب مجدد میجنگد. اگر اردوغان بتواند پارلمان را متقاعد کند که آسیب به اندازه کافی گسترده است تا یک اقدام جامعتر را توجیه کند، روی کاغذ به دولت کمک میکند تا از اعتراضات اجتناب کند، ناآرامیهای اجتماعی را بهطور فعال نظارت کند و سیاستهای اقتصادی طراحیشده برای حفظ ثبات اجتماعی و اقتصادی را اجرا کند. از نظر سیاسی، اگر واکنش حزب حاکم قوی و مؤثر باشد و اگر اقتصاد را به طرز محسوسی بدتر نکند، احتمالاً در رأیگیری نتیجه خواهد گرفت. در غیر این صورت، شانس زیادی برای پیروزی مخالفان وجود دارد. اگر مردم کیفیت برنامهریزی، ساختوساز و واکنش دولت محلی را زیر سوال ببرند، احتمالاً تواناییهای رهبری اردوغان را نیز زیر سوال خواهند برد. با دانستن همه اینها، او باید همه چیز را تحت کنترل داشته باشد. پیش از زلزله، انتظار میرفت اردوغان از یک پلتفرم پوپولیستی استفاده کند و از تنش با غرب، از جمله با دیگر اعضای ناتو و اتحادیه اروپا، برای کسب آرا در داخل استفاده کند. با این حال، با توجه به حمایت بسیاری از کشورها، بهویژه
متحدان و بازیگران منطقهای که اکنون در حال حاضر هستند، این استراتژی کمتر مورد حمایت قرار میگیرد.