مامان حالا میتوانم اشکهایم را پاک کنم؟/ درباره عکس سال ۲۰۲۵
این چه مسابقهای است که عکس بچه بیدستی مقابل دیوار بهترین تصویر سالش شود؟

مامان دستم به دهانم نمیرسد. مامان اشکهایم را پاک کن. مامان موهایم را بخاران. مامان صورتم را نوازش کن. مامان دماغم را بگیر، مامان...
این چند خط تکهای از عکسنوشت ۱۱ آذرماه ۱۴۰۳درباره همین عکس است. همان روزهایی که برای اولین بار عکس سمر ابوالعوف عکاس قطری «نیویورکتایمز» از محمود 9ساله منتشر شد.
عکس آنقدر تاثیرگذار و قدرتمند بود که از همان موقع میشد موفقیت را در ناصیه عکاسش دید. به عکس نگاه کنید. دقیقتر نگاه کنید. اصلاً برای چند ثانیهای خیره شوید و به چشمهای خالی از امیدِ محمود نگاه کنید.
چشمهایش را بیخیال شوید، به استخوان ترقوهاش نگاه کنید. همان استخوان برآمدهای که اگر دستهایش سر جایش بودند چه هیبتی به سینه ستبرش میداد.
به عکس نگاه کنید و فکر کنید برای محمودی که حالا دیگر در آستانه 10سالگی است چه فرقی میکند که تصویرش بهترین عکس سال شود؟
اصلاً این چه دنیایی است؟ این چه مسابقهای است که عکس بچه بیدستی مقابل دیوار بهترین تصویر سالش شود؟ این چه پارادوکس زشت و نکبتی است که به بدبختی و نکبتی که بر سر این طفل معصوم آوار شده صفت بهترین میدهند؟
واقعاً فکر میکنید دنیا از فردای روزی که اسم بهترین عکس سال را بر روی این عکس گذاشت برای محمود جای بهتری میشود؟ به این فکر کردهاید که ممکن است محمود از مادرش بپرسد یعنی حال دیگر دستم به دهانم میرسد؟
یعنی حالا میتوانم اشکهایم را خودم پاک کنم... از سال ۱۹۵۵ در آمستردام یک سازمان غیرانتفاعی مسابقهای بین عکاسان خبری و مطبوعاتی برگزار کرد.
اسم این مسابقه را «ورد پرس فوتو» گذاشتند؛ مسابقهای که حالا بعد از گذشت نیم قرن یکی از معتبرترین و تاثیرگذارترین رقابتهای بینالمللی در زمینه عکاسی به حساب میآید.
این مسابقه هرساله در هلند برگزار میشود و هدف آن، جدای از شناخت بهترین آثار عکاسی در سراسر جهان، ترویج روزنامهنگاری بصری با کیفیت بالا و حمایت از آزادی بیان از طریق نمایش واقعیتهای دنیاست؛ واقعیتهایی که عموماً زشت و تاریک و مخوفاند.
دستهبندی ورد پرس فوتو جدای از طبیعت، محیط زیست، پرتره... گزارش تصویری بلند (Long-Term Projects)، بهترین عکاس منطقهای (آسیا، آفریقا، اروپا، آمریکا، خاورمیانه) و در نهایت یک عکس به عنوان عکس خبری سال (Photo of the Year)انتخاب میشود.